Lãnh đạo các nước Đông Nam Á ngày 4/4 cam kết tăng cường các nỗ lực hầu giải quyết các tranh chấp lãnh hải chồng chéo với Trung Quốc.
Kết thúc 2 ngày họp thượng đỉnh ở Campuchea, lãnh đạo 10 quốc gia trong Hiệp hội ASEAN tái khẳng định tầm quan trọng của bản Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) được ký cách đây 1 thập niên, đồng thời cam kết phát huy hòa bình trong khu vực tranh chấp.
Theo thông cáo kết thúc thượng đỉnh, các nhà lãnh đạo nhấn mạnh đến nhu cầu cần phải tăng cường nỗ lực bảo đảm việc thực thi đầy đủ và hiệu quả bản Tuyên bố DOC.
Hôm 3/4 Ngoại trưởng Philippines cho biết có bất đồng lớn giữa các nước ASEAN về việc có nên mời Trung Quốc giúp soạn thảo một bản quy tắc ứng xử nhằm ngăn chặn không để cho các sự cố nhỏ xảy ra trong vùng biển tranh chấp leo thang hay không.
Ngoại trưởng Indonesia, Marty Natalegawa, cho rằng trước tiên hết ASEAN phải có một lập trường củng cố vững chắc và trong tiến trình xúc tiến sẽ có sự giao tiếp trao đổi thường xuyên giữa ASEAN với Trung Quốc để bất kỳ quyết định chung cuộc nào của ASEAN cũng có lợi từ việc có trao đổi với Trung Quốc.
Kampuchea, nước đang giữ ghế Chủ tịch luân phiên của ASEAN năm nay, muốn mời Trung Quốc tham gia vào tiến trình soạn thảo này, nhưng Philippines, Thái Lan, và Việt Nam đề nghị ASEAN nên tự soạn ra trước rồi trình bày với Trung Quốc, như phát biểu của Ngoại trưởng Albert Del Rosario của Philippines.
Trước 2 ngày họp thượng đỉnh ASEAN ở Phnom Penh, Chủ tịch Hồ Cẩm Đào của Trung Quốc thăm Kampuchea trong nỗ lực rõ ràng nhằm tăng cường các mối liên hệ với Kampuchea và để đảm bảo giới hạn các cuộc thảo luận về tranh chấp Biển Đông tại thượng đỉnh càng ít càng tốt. Ngược lại, Việt Nam và Philippines muốn đề tài này là trọng tâm của thượng đỉnh.