Việt Nam hôm 20/6 nói sẵn sàng đàm phán với Philippines để tìm kiếm các biện pháp phù hợp với lợi ích của cả hai nước, sau khi Manila cuối tuần trước đệ đơn xác định ranh giới ngoài thềm lục địa của họ ở Biển Đông lên Liên Hiệp Quốc, đồng thời kêu gọi Trung Quốc và Philippines kiềm chế sau những xô xát gần đây.
“Việt Nam một lần nữa khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa phù hợp với luật pháp quốc tế, và các quyền hợp pháp đối với các vùng biển của Việt Nam, được xác lập phù hợp với UNCLOS 1982”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Thu Hằng nói trong một tuyên bố đăng trên trang web của Bộ, khi trả lời câu hỏi của phóng viên trong cuộc họp báo chiều 20/6.
Việt Nam và Philippines nằm trong số các bên có yêu sách chủ quyền ở các khu vực ở Biển Đông, tuyến thuỷ lộ sầm uất mà Trung Quốc tuyên bố yêu sách chủ quyền phần lớn trong khu vực.
Philippines cuối tuần qua đã đệ đơn yêu sách lên Liên Hiệp Quốc về thềm lục địa mở rộng ở Biển Đông, nơi có trị giá thương mại 3 nghìn tỷ USD đi qua hàng năm và được cho là có nhiều trữ lượng dầu mỏ, khí đốt tự nhiên cũng như trữ lượng cá.
Chính phủ Philippines nói họ đã yêu cầu Uỷ ban Ranh giới thềm lục địa của Liên Hiệp Quốc chính thức công nhận quyền của nước này đối với đáy biển lục địa kéo dài từ bờ biển phía tây ra tới Biển Đông, bao gồm các đảo, đá và rạn san hô của quần đảo Trường Sa đang có tranh chấp gay gắt. Nếu được chấp thuận, việc này sẽ mang lại cho Manila độc quyền khai thác tài nguyên dưới đáy biển tại đây.
Tuy nhiên, thềm lục địa dưới biển mà Philippines tuyên bố có thể chồng chéo với các thềm lục địa mà các quốc gia ven biển khác như Việt Nam cũng tuyên bố.
Các quan chức Philippines bày tỏ sẵn sàng tổ chức các cuộc đàm phán để giải quyết vấn đề này dựa trên Công ước LHQ về Luật Biển năm 1982, là hiệp ước quốc tế cung cấp các hướng dẫn pháp lý để xác định lãnh hải của các quốc gia ven biển.
Theo công ước, quốc gia ven biển có độc quyền khai thác tài nguyên ở thềm lục địa của mình, là một dải đáy biển có thể kéo dài tới 350 hải lý (648 km), bao gồm quyền cho phép và quản lý bất kỳ hình thức khoan nào.
Phát ngôn viên Phạm Thu Hằng hôm 20/6 nói phía Việt Nam “bảo lưu toàn bộ quyền và lợi ích của mình theo luật pháp quốc tế” và “sẵn sàng trao đổi với Philippines để tìm kiếm và đi đến giải pháp phù hợp với lợi ích của cả hai nước”.
Đây được xem là cách tiếp cận ngoại giao trái ngược với những hành động ngày càng hung hăng và quyết đoán của Trung Quốc trong việc củng cố yêu sách chủ quyền của mình ở vùng biển tranh chấp, theo nhận định của AP.
Đại diện Bộ Ngoại giao Việt Nam nói các quốc gia ven biển có quyền xác định ranh giới ngoài thềm lục địa mở rộng của mình theo công ước của LHQ, nhưng “khi đệ trình ranh giới ngoài thềm lục địa cần tôn trọng các quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của các quốc gia ven biển liên quan khác có bờ biển đối diện hoặc tiếp liền”.
Chính phủ Philippines cho biết họ đệ trình báo cáo lên Ủy ban LHQ về ranh giới ngoài thềm lục địa của nước này ở Biển Đông, ngoài khơi tỉnh Palawan phía tây của Philippines, sau hơn một thập kỷ rưỡi nghiên cứu khoa học, AP dẫn thông tin từ Bộ ngoại giao ở Manila cho biết.
Đại diện thường trực của Philippines tại Liên Hiệp Quốc, ông Antonio Lagdameo, nói động thái này “có thể tiếp thêm sinh lực cho những nỗ lực của các quốc gia nhằm chứng tỏ sự sẵn sàng theo đuổi các quy trình UNCLOS trong việc xác định các quyền về hàng hải và thúc đẩy trật tự quốc tế dựa trên luật lệ”.
Lập trường của Philippines và Việt Nam là đều bác bỏ yêu sách chủ quyền của Trung Quốc đối với gần như toàn bộ Biển Đông. Ngoài ba nước này, Malaysia, Brunei và Đài Loan cũng có yêu sách chủ quyền trong khu vực.
Tình trạng căng thẳng và thù địch trong vùng biển tranh chấp trong thời gian qua đã leo thang một cách đáng báo động, đặc biệt là giữa Trung Quốc và Philippines, tại hai bãi cạn tranh chấp. Các tàu hải cảnh và dân quân Trung Quốc đã sử dụng vòi rồng cực mạnh và những hành động ngăn chặn nguy hiểm chống lại các tàu tuần duyên và tàu hải quân Philippines, gây thương tích cho các thuỷ thủ hải quân Philippines, làm hư hại các tàu tiếp tế và làm căng thẳng quan hệ ngoại giao giữa hai nước.
Bộ Ngoại giao hôm 20/6 kêu gọi Trung Quốc và Philippines kiềm chế sau khi có thông tin về vụ xô xát giữa thủy thủ hải quân Philippines với hải cảnh Trung Quốc ở bãi Cỏ Mây hồi đầu tuần này.
“Việt Nam theo dõi chặt chẽ và quan ngại sâu sắc trước những thông tin về sự việc diễn ra ngày 17/6 tại khu vực bãi Cỏ Mây giữa Philippines và Trung Quốc”, VnExpress dẫn lời bà Phạm Thu Hằng nói, và kêu gọi các bên hành xử phù hợp với luật pháp quốc tế và giải quyết tranh chấp bằng biện pháp ôn hòa.
Diễn đàn