Ngoại trưởng Mỹ đả kích TQ với lời lẽ cứng rắn 1 cách bất thường

Hồi đầu tuần này, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Hillary Clinton đã đưa ra những phát biểu mạnh mẽ về vấn đề nhân quyền ở Trung Quốc trong lúc cuộc đối thoại chiến lược hàng năm giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc diễn ra tại Washington. Nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ cũng cho rằng lịch sử đã chứng minh là những xã hội tôn trọng nhân quyền sẽ thịnh vượng, ổn định và thành công hơn.

Bà nói: "Chúng tôi đã trình bày rất rõ ràng, ở chốn công khai và nơi riêng tư, về mối quan tâm của chúng tôi về nhân quyền. Chúng tôi lo ngại về tác động của vấn đề này đối với sinh hoạt chính trị trong nước và đối với sinh hoạt chính trị và sự ổn định của Trung Quốc và của khu vực. Chúng tôi đã xem những báo cáo về những người bị giam cầm hoặc bị bắt đi biệt tích, trong đó có những luật sư tranh đấu cho quyền lợi của công chúng, những văn nghệ sĩ, và những người khác. Và chúng tôi biết rằng, trong vòng cung dài của lịch sử, những xã hội ra sức làm việc cho sự tôn trọng nhân quyền sẽ thịnh vượng, ổn định và thành công hơn. Điều đó đã được chứng minh rất nhiều lần, nhưng đặc biệt nhất là trong những tháng vừa qua."

Phát biểu vừa kể của bà Clinton đã được những nhân vật tranh đấu cho dân chủ Trung Quốc đón nhận khá nồng nhiệt, đặc biệt là vì cách đây không lâu họ từng cảm thấy thất vọng trước điều mà họ cho là thái độ nhu nhược của chính phủ của Tổng thống Barack Obama đối với Trung Quốc trong lãnh vực nhân quyền. Ông Cao Văn Khiêm, cố vấn chính sách của tổ chức Nhân quyền Trung Quốc ở New York, nhận xét như sau về diễn tiến này:

"Việc phía Mỹ chỉ trích thành tích nhân quyền Trung Quốc một cách công khai và mạnh mẽ như vậy là một việc trước đây chưa từng có. Diễn tiến này chứng tỏ cộng đồng quốc tế quan tâm rất nhiều tới sự kiện là tình hình nhân quyền Trung Quốc đã xuống cấp một cách nghiêm trọng kể từ khi nhà văn Lưu Hiểu Ba được trao giải Nobel Hòa bình hồi năm ngoái."

Các chuyên gia về quan hệ Mỹ-Trung còn cảm thấy ngạc nhiên hơn nữa khi tờ The Atlantic cho đăng một bài phỏng vấn của Ngoại trưởng Clinton, trong đó bà cho rằng giới lãnh đạo ở Bắc Kinh cảm thấy lo sợ trước làn sóng dân chủ đang lan tràn trong khối Ả rập. Trong bài báo đăng ngày thứ ba (mồng 10 tháng 5) vừa qua, bà Clinton nói rằng “Trung Quốc đang tìm cách ngăn chận lịch sử, một hành động vô ích của một kẻ ngu xuẩn.” Bà nói thêm rằng “Họ không thể làm như vậy. Nhưng họ sẽ ra sức để ghìm lại lâu chừng nào tốt chừng đó.”

Ông Mạc Chi Hứa, một nhà văn bất đồng chính kiến Trung Quốc, hoan nghênh phát biểu vừa kể của bà Clinton.Ông nói rằng điều này củng cố cho niềm tin của giới tranh đấu dân chủ Trung Quốc là chế độ chính trị độc đảng của nước họ sớm muộn gì cũng bị kết liễu. Ông Mạc nói thêm như sau:

"Nói một cách tổng quát thì việc chính phủ Mỹ có thể bày tỏ một thái độ như vậy làm cho tôi cảm thấy ấm lòng, cảm thấy phấn chấn. Nhận thức của họ giống hệt nhận thức của chúng tôi. Tuy nhiên, vấn đề của Trung Quốc vẫn phải do chính người Trung Quốc giải quyết. Và xét cho cùng thì việc giải quyết phải dựa vào sự phát triển của xã hội dân sự ở trong nước và sự đấu tranh của xã hội dân sự."

Vấn đề nhân quyền Trung Quốc hồi gần đây đã được dư luận quốc tế chú ý theo dõi vì đợt đàn áp dữ dội nhắm vào những luật sư tranh đấu cho quyền lợi của công chúng, những giáo hội Cơ đốc giáo tại gia và các văn nghệ sĩ, kể cả nghệ sĩ Ngãi Vị Vị nổi tiếng thế giới.

Bà Thái Thục Phấn, một người tranh đấu dân chủ ở Hồng Kông, cho đài VOA biết như sau về tình hình nhân quyền hiện nay ở Trung Quốc:

"22 năm nay, từ khi xảy ra biến cố ngày 4 tháng 6 năm 1989, nhân quyền ở Trung Quốc mỗi ngày một lùi. Giờ đây đã lùi tới chỗ có thể nói là hoàn toàn không có nhân quyền, không thể nói tới vấn đề nhân quyền. Tôi nghĩ rằng cảm giác sợ hãi giờ đây rất phổ biến trong dân chúng. Các luật sư bảo vệ quyền lợi công chúng không dám lên tiếng. Các nghệ sĩ cũng không có nhiều tự do."

Khi được hỏi về phát biểu cứng rắn bất thường của Ngoại trưởng Clinton, bà Thái Thục Phấn cho biết bà cảm thấy vui mừng nhưng bà không nghĩ rằng điều này sẽ mang lại những tiến bộ rõ ràng cho tình hình nhân quyền ở Trung Quốc.

Bà Phấn cho biết: "Đương nhiên là tôi rất vui mừng nếu có các nhà ngoại giao lên tiếng cho Trung Quốc. Nhưng quí vị cứ nhìn vào vụ án của ông Ngãi Vị Vị thì quí vị sẽ thấy là đã có rất nhiều người lên tiếng cho ông ấy, mà ông ấy vẫn tiếp tục bị giam hơn một tháng rưỡi nay, không ai biết được là bị giam ở đâu."

Tại cuộc họp báo hôm thứ 5 ở Bắc Kinh, phát ngôn viên Khương Du của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã tìm cách hạ giảm tầm quan trọng của những tuyên bố của bà Clinton trong cuộc phỏng vấn của tờ The Atlantic.

Bà nói: "Tôi nghĩ rằng điều mà ông nói là không chính xác vì được trích dẫn mà không xét tới toàn bộ ngữ cảnh của bài viết. Tôi nghĩ rằng ông nên tìm hiểu một cách toàn diện sự đánh giá của phía Mỹ đối với cuộc đối thoại lần này. Theo những báo cáo mà tôi nhận được thì sự đánh giá tổng thể là rất tích cực."

Bà Khương Du cho biết Trung Quốc đã nhiều lần bày tỏ quan điểm của mình về vấn đề nhân quyền với phía Hoa Kỳ và hai nước có chung những quyền lợi tổng quát trong lãnh vực này. Người phát ngôn Trung Quốc nói thêm rằng chỉ qua đối thoại Trung Quốc với Hoa Kỳ mới có thể tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau và giải quyết một cách thỏa đáng những mối bất đồng.