Việc Trung Quốc đồng ý bắt đầu thảo luận với Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) về khung sườn Bộ qui tắc ứng xử Biển Đông sẽ giúp ổn định vùng này, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường tuyên bố.
Thủ tướng Trung Quốc ngày 13/11 nói với các nhà lãnh đạo ASEAN tại Philipines, Manila rằng “Hy vọng to lớn của Trung Quốc là hòa bình và ổn định tại Biển Đông.”
Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc và các nước Đông Nam Á hồi tháng 8 chấp thuận một khung làm việc cho Bộ qui tắc ứng xử Biển Đông, một động thái được ca ngợi là một tiến bộ nhưng các nhà chỉ trích cho rằng đây là một chiến thuật để Trung Quốc ‘câu giờ’ củng cố quyền lực hàng hải.
Dù Biển Đông không phải là một vấn đề hàng đầu tại hội nghị thượng đỉnh lần này giữa thời điểm tương đối yên tĩnh, nhưng các nước thành viên ASEAN cho rằng có nguy cơ tiềm ẩn rằng một tính toán sai lầm tại thủy lộ đang tranh chấp này có thể bùng phát tại bất cứ thời điểm nào.
Ông Lý trong bài diễn văn đọc trước các nhà lãnh đạo ASEAN tại hội nghị thượng đỉnh được tổ chức tại Manila, thủ đô Philippines, ngày 13/11 nói đã có đồng thuận tiến tới trước và nỗ lực giải quyết hòa bình vấn đề này.
“Chúng tôi hy vọng là những cuộc thảo luận về qui tắc ứng xử sẽ đẩy mạnh sự hiểu biết và tin cậy lẫn nhau,” ông Lý nói theo một bản dịch bài diễn văn của ông được Bộ Ngoại giao Trung Quốc công bố ngày 14/11.
Ông nói thêm hy vọng việc này sẽ giúp ổn định khu vực và cam kết rằng Trung Quốc “đảm bảo chắc chắn” tự do hàng hải trên biển và trên không tại thủy lộ chiến lược nơi có 3.000 tỉ đô la hàng hóa qua lại mỗi năm.
Tuy nhiên, các chỉ trích nói thỏa thuận thảo luận về chi tiết Bộ qui tắc ứng xử tại Biển Đông chỉ là một động thái tạm thời và thỏa thuận cuối cùng còn nhiều năm nữa mới đạt được.
Dù ông Lý không đưa ra một khung thời gian, nhưng Tổng thống Philippines, Rodrigo Duterte, chủ trì hội nghị thượng đỉnh cho biết Trung Quốc bị áp lực phải đưa ra một ngày rõ ràng và Bắc Kinh cho biết là sẽ “cứu xét một con đường thực sự nhanh chóng” cho Bộ qui tắc ứng xử.