Tổng thống Philippines, Rodrigo Duterte, ngày 19/5 loan báo ông bị Chủ tịch Trung Quốc, Tập Cận Bình, khuyến cáo sẽ bùng nổ chiến tranh nếu Manila tìm cách thực thi phán quyết của tòa trọng tài quốc tế và khoan dầu tại một khu vực có tranh chấp ở Biển Đông.
Tuyên bố được đưa ra khi ông Duterte phản hồi những chỉ trích trong nước rằng ông ‘mềm mỏng’ với Bắc Kinh khi không thúc đẩy Trung Quốc tuân thủ phán quyết của tòa trọng tài ở The Hague.
Ông Duterte cho biết ông đã thảo luận việc này với Chủ tịch Tập trong cuộc gặp ở Bắc Kinh hôm thứ hai đầu tuần và đã nhận được lời cảnh báo cứng rắn nhưng hữu nghị của ông Tập.
“Chúng tôi dự định khoan dầu ở đó, nếu anh nói cái đó thuộc về anh thì đó là ý kiến của anh, nhưng quan điểm của tôi là chúng tôi có thể khoan dầu bên trong lòng đất, nếu có, vì đó là của chúng tôi,” ông Duterte thuật lại lời ông nói với Chủ tịch Trung Quốc.
“Ông ấy đáp rằng ‘Chúng ta là bạn, chúng tôi không muốn cãi vã với anh, chúng tôi muốn duy trì quan hệ nồng ấm, nhưng nếu anh thúc đẩy vấn đề, chúng ta sẽ có chiến tranh.”
Ông Duterte lâu nay tỏ ra ngưỡng mộ ông Tập và nói rằng rốt cuộc sẽ nêu vấn đề về phán quyết của tòa trọng tài quốc tế với ông Tập, nhưng trước tiên ông cần tăng cường quan hệ song phương mà Manila kỳ vọng sẽ mang về hàng tỷ đô la tiền vay và đầu tư cơ sở hạ tầng từ Trung Quốc.
Phán quyết của tòa minh định chủ quyền của Philippines trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý có thể tiếp cận các mỏ dầu và khí đốt ngoài khơi. Phán quyết cũng nói bản đồ lưỡi bò của Trung Quốc ở Biển Đông là không hợp lệ.
Ông Duterte cho biết ông Tập bảo ông ‘chớ có nhúng tay.’
Vẫn theo lời ông, Chủ tịch Trung Quốc hứa sẽ thảo luận về phán quyết của tòa trọng tài trong tương lai, chứ không phải bây giờ.
Tổng thống Philippines nói Trung Quốc không muốn nhắc tới phán quyết của tòa tại thời điểm mà các nước khác như Việt Nam cũng có thể quyết định kiện Bắc Kinh ra tòa trọng tài quốc tế.
Phát biểu của ông Duterte được đưa ra cùng ngày Manila và Bắc Kinh tổ chức cuộc họp đầu tiên trong tiến trình tham vấn hai chiều về Biển Đông.