Bốn binh sĩ Hoa Kỳ, những người liều mình bảo vệ đồng đội và các đồng minh Việt Nam Cộng hòa trong các khu rừng rậm ở miền Nam Việt Nam khoảng 50 năm trước đây, vừa nhận được danh hiệu quân sự cao quý nhất của quốc gia.
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden trao tặng danh hiệu quân sự cao quý nhất của quốc gia cho bốn binh sĩ Lục quân vì sự anh dũng của họ trong Chiến tranh Việt Nam, điều mà nhà lãnh đạo Mỹ nói rằng không hề mai một dù thời gian trôi qua.
Tổng thống Biden hôm 5/7 trao tặng Huân chương Danh dự cho trung sĩ Edward N. Kaneshiro, Thượng sĩ Dwight W. Birdwell, Thượng sĩ Dennis M. Fujii, và Thiếu tá John J. Duffy đã hồi hưu.
Phát biểu tại một buổi lễ ở Nhà Trắng, ông Biden ca ngợi sự anh hùng của bốn binh sĩ từng tham chiến tại Việt Nam, cứu giúp đồng đội và hỗ trợ đồng minh, nói rằng nhiều người như họ chưa nhận được “sự công nhận đầy đủ mà họ xứng đáng được nhận”.
“Hôm nay, chúng ta lập kỷ lục ngay tức thì. Chúng ta nâng cấp giải thưởng cho bốn binh sĩ đã thực hiện các hành động anh hùng đáng kinh ngạc trong cuộc xung đột ở Việt Nam,” ông Biden nói.
Phát biểu trước sự hiện diện của ba cựu chiến binh và người thân của ông Kaneshiro, người đã qua đời, tổng thống Biden nói: “Tôi tự hào vì cuối cùng cũng trao tặng danh hiệu quân sự cao nhất của chúng ta, Huân chương Danh dự, cho mỗi người trong số các quý vị”.
Ông Biden lưu ý rằng dù hơn 50 năm đã trôi qua “kể từ những cánh rừng Việt Nam, nơi mà khi còn là những chàng trai trẻ, những người lính này lần đầu tiên bày tỏ khí phách của họ. Nhưng thời gian đã không làm giảm đi sự dũng cảm đáng kinh ngạc của họ, lòng vị tha của họ trong việc đặt mạng sống của người khác lên trước mạng sống của mình và lòng biết ơn mà chúng ta với tư cách là một quốc gia đã nợ họ.”
Trung sĩ Edward N. Kaneshiro
Ông John Kaneshiro, con trai của ông Edward Kaneshiro, nhận huân chương.
Theo trang tin của Quân đội Hoa Kỳ (Army.mil), Trung sĩ Kaneshiro, hy sinh trong một vụ nổ súng ở Việt Nam vào tháng 3/1967, và trước đó được vinh danh sau một cuộc đột kích ngày 1/12/1966, nơi đơn vị của ông bị quân đội Bắc Việt tấn công.
Cuộc đột kích diễn ra tại Thung lũng Kim Sơn (Quy Nhơn) vào tháng 12/1966, đơn vị của ông đã bị quân đội miền Bắc bắn trúng. Trung sĩ Kaneshiro trườn lên phía trước để tấn công, sử dụng sáu quả lựu đạn và một khẩu súng trường M16. Hành động dũng cảm và vị tha này không chỉ cứu sống các binh sĩ Hoa Kỳ mà còn mang lại thành công cho nhiệm vụ tiếp theo của lực lượng Lục quân. Hành động của ông được cho là đã giúp đơn vị của ông rút khỏi ngôi làng nơi họ đang chiến đấu.
“Ngày nay ký ức về ông vẫn còn ghi mãi trong lòng những đồng đội mà ông đã cứu giúp, cả huyền thoại về sự dũng cảm của ông…”, Tổng thống Biden nói.
Ông Kaneshiro sinh ra và lớn lên ở Hawaii, là một người con của những người nhập cư Nhật Bản.
Thông báo của Nhà Trắng cho biết ông Kaneshiro phục vụ tại Việt Nam từ ngày 18/7/1966, cho đến khi qua đời vào ngày 6/3/1967, do một vết thương do đạn gây ra.
Thượng sĩ Dwight W. Birdwell
Tổng thống Biden và thượng sĩ Dwright Birdwell.
Thượng sĩ Birdwell được vinh danh vì đã có những hành động giúp đỡ một cuộc tấn công và sơ tán những người bị thương tại căn cứ không quân Tân Sơn Nhứt gần Sài Gòn vào ngày 31/1/1968, mặc dù bị thương trong vụ nổ súng mở màn trong cuộc tấn công Tết Mậu Thân của Việt Cộng.
Trong cuộc Tổng tấn công Tết Mậu Thân tại Sài Gòn, đoàn xe tăng của đơn vị ông Birdwel bị kẻ thù bao vây. Sau khi ông Birdwell di chuyển chỉ huy xe tăng của mình đến nơi an toàn, ông đi vào cửa hầm của chỉ huy và bắn vào những kẻ thù đang tấn công cho đến khi xe hết đạn.
“Ông ấy biết chiếc xe của mình là tuyến phòng thủ đầu tiên,” ông Biden nói. “Ông ấy đã duy trì hỏa lực, đánh lui những kẻ tấn công và tạo ra một nơi an toàn tương đối cho những người bị thương”.
Ông Birdwell từ chối chăm sóc y tế sau khi khẩu súng máy mà ông phục hồi phát nổ và khiến ông bị thương. Tổng thống Biden ghi nhận rằng ngay cả khi nhận được lệnh phải điều trị vết thương, ông Birdwell vẫn lẻn ra khỏi trực thăng y tế và tiếp tục chiến đấu. Ông Birdwell cuối cùng đã đồng ý cho sơ tán sau khi điều trị cho các đồng đội và sau khi quân tiếp viện đến.
Ông Birdwell, một thành viên của nhóm Cherokee Nation từ bang Oklahoma, tiếp tục truyền thống lâu đời của người Mỹ bản địa phục vụ trong các lực lượng vũ trang. Ông tiếp tục đạt thành công trong ngành luật, sau đó trở thành chánh án và cuối cùng là luật sư Thành phố Oklahoma.
Thượng sĩ Dennis M. Fujii
Cựu binh Dennis Fujii.
Nhà Trắng cho biết Thượng sĩ Fujii nhận được Huân chương Danh dự vì những hành động dũng cảm trong và ngoài nhiệm vụ khi đảm nhiệm vai trò trưởng phi hành đoàn của nhóm trực thăng tải thương trong các chiến dịch cứu hộ tại Lào và Việt Nam Cộng hòa từ ngày 18 - 22 tháng 2/1971.
Giữa chiến dịch giải cứu của quân đội miền Nam Việt Nam vào ngày 18/2/1971, hỏa lực của đối phương bắn trực thăng của ông Fujii rơi xuống đất.
Một chiếc trực thăng thứ hai đã sơ tán thành công tất cả quân đội Hoa Kỳ ngoại trừ Thượng sĩ Fujii, người vẫy chào tạm biệt chiếc trực thăng vì sự an toàn của đồng đội sau khi kẻ thù nhắm súng vào ông.
Ông Fujii, người gốc Kauai, Hawaii, đã trải qua 17 giờ khó khăn khi ông vẫn ở lại để điều trị cho các đồng đội bị thương trong khi hỏa lực của kẻ thù ngăn cản những nỗ lực tiếp theo để giải cứu ông.
Ông Fujii ở lại thực hiện công việc sơ cứu và chiến đấu với quân địch cho đến khi được trực thăng vận chuyển đến nơi an toàn vài ngày sau đó.
“Thượng sĩ Fujii, hôm nay, chúng tôi ghi nhớ và vinh danh ông vì đã cứu giúp được nhiều đồng đội,” ông Biden nói. “Chúng tôi sẽ mãi mãi tôn vinh cam kết của ông đối với tổ bay, các đồng minh và tổ quốc.”
Thiếu tá John J. Duffy
Ông Duffy, được biết đến với tên gọi “Dusty Cyanide”, hai lần bị thương trong các cuộc tấn công của kẻ thù vào trước ngày 14/4/1972. Ông là một cố vấn cao cấp của Việt Nam Cộng hòa. Vì chỉ huy trưởng và bộ chỉ huy tiểu đoàn của ông hy sinh, ông đảm nhận nhiệm vụ này.
Trong vòng hai ngày, từ 14 đến 15 tháng 4, Thiếu tá Duffy đảm nhận vai trò bảo vệ Căn cứ Hỗ trợ Hỏa lực Charlie. Từ chối điều trị vết thương nhiều lần, ông Duffy chỉ đạo các cuộc không kích chống lại lực lượng kẻ thù trong khi phơi mình trước các vòng vây của Bắc Việt.
Ông John Duffy và Tổng thống Biden.
Sau khi bị phục kích vào sáng hôm sau, ông Duffy dẫn những người sống sót đến một điểm sơ tán. Sau đó, ông chỉ đạo hỏa lực của máy bay Mỹ để thiết lập một bãi đáp và sau đó tiến hành điều trị những người bị thương.
Ông Duffy phục vụ bốn đợt trong Chiến tranh Việt Nam vào các năm 1967, 1968, 1971, và 1973. Năm 1972, Duffy giữ vai trò cố vấn đặc biệt cho Đội 162 của Bộ Chỉ huy Viện trợ Quân sự Hoa Kỳ tại Việt Nam (MACV), được gọi là “Lính Mũ đỏ”.
Ông Duffy đóng một vai trò quan trọng trong một trận chiến lớn tại chiến trường miền Nam, sau này được cựu thiếu tá, nhà văn Phan Nhật Nam viết trong tiểu thuyết “Mùa Hè Lửa Đỏ”, theo trang Army.mil.
Sau 29 năm phục vụ trong quân đội, ông Duffy tiếp tục là một nhà văn và nhà thơ thành công, xuất bản sáu quyển sách và thậm chí còn giành được một đề cử giải Pulitzer.
“Ông ấy là hình tượng kết hợp của một chiến binh và nhà thơ,” ông Biden nói. “Cảm ơn Thiếu tá Duffy vì tất cả những gì ông đã truyền cảm hứng cho những người khác”.