Công chúng Việt Nam chưa hết choáng khi ông Nguyễn Xuân Phúc cho phép phá 156 héc ta rừng ở huyện Đăk Đoa, tỉnh Gia Lai để làm sân golf (1) thì đã bị ông Phạm Thành Trí - Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Du lịch Golf Việt Nam, bồi thêm một cú trời giáng nữa.
Bên lề cuộc họp báo do Hiệp hội Du lịch tổ chức, ông Trí cho biết: Gần đây, trung bình hai tuần, hệ thống công quyền Việt Nam cấp một giấy phép đầu tư… sân golf và sắp tới, mỗi năm, Việt Nam sẽ có thêm từ… 50 tới 100 sân golf… vì… số sân golf ở Việt Nam vẫn còn ít so với các quốc gia khác trên thế giới (2)!..
***
Có lẽ cần phải nhắc lại rằng, tháng 4 năm ngoái, chính phủ Việt Nam từng ban hành một nghị định về đầu tư và xây dựng kinh doanh sân golf (Nghị định 52/2020/NĐ-CP). Theo đó, có năm loại đất KHÔNG ĐƯỢC SỬ DỤNG ĐỂ XÂY DỰNG SÂN GOLF VÀ CÔNG TRÌNH PHỤ TRỢ PHỤC VỤ CHO HOẠT ĐỘNG KINH DOANH SÂN GOLF:
Đất sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh. Đất rừng, đất trồng lúa. Đất thuộc các khu vực có yếu tố gốc cấu thành di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh. Đất xây dựng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ thông tin tập trung, khu công nghệ cao. Đất thuộc phạm vi bảo vệ đê điều và hành lang bảo vệ bờ biển (3).
Sở dĩ chính phủ Việt Nam ban hành Nghị định 52/2020/NĐ-CP vì việc xây dựng ồ ạt các sân golf được xem là ảnh hưởng tai hại đến quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe cộng đồng, môi trường, các nguồn tài nguyên thiên nhiên, di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh và xâm hại quyền, lợi ích hợp pháp, an sinh xã hội của người bị thu hồi đất…
Bộ Kế hoạch – Đầu tư từng công bố một thống kê, theo thống kê này, 144 dự án sân golf tại 39 tỉnh và thành phố ở Việt Nam đã ngốn 49.000 héc ta đất và chỉ chừng 30% diện tích (15.000 héc ta) là sân golf đúng nghĩa, 70% còn lại (34.000 héc ta) dùng để kinh doanh bất động sản, biệt thự, nhà nghỉ, nhà hàng (4)…
***
Không phải đến gần đây người Việt mới biết đến mặt trái của sân golf. Trong 20 năm vừa qua, thông qua các cơ quan truyền thông chính thức, nhiều chuyên gia đã liên tục cảnh báo về những ảnh hưởng tai hại của các dự án đầu tư vào sân golf đến môi trường, kinh tế, xã hội. Chẳng hạn, 17 năm trước, hồi tháng 8 năm 2004, tờ Tuổi Trẻ từng đăng “Hiểm họa từ sân golf” của ông Lê Anh Tuấn - một chuyên gia làm việc tại Trung tâm Kỹ thuật môi trường và Thủy lợi của Khoa Công nghệ Đại học Cần Thơ.
Lúc đó, dựa trên các nghiên cứu của nhiều quốc gia, tổ chức quốc tế, ông Tuấn đã lưu ý: Các dự án đầu tư sân golf sẽ dẫn đến hủy hoại rừng, theo sau sẽ là hàng loạt tổn thất như khả năng điều tiết nước lưu vực bị sụt giảm tạo nên những tác hại xấu cho nhiệt độ, ẩm độ, gió… thời tiết sẽ trở nên bất thường, lũ lụt và hạn hán thường xuyên hơn. Mực nước ngầm cũng sẽ sụt giảm. Đất đai sẽ bị xói mòn và bạc màu. Các loại cây quí hiếm, chim chóc, thú hoang mà số lượng đang giảm nghiêm trọng có thể tuyệt chủng.
Do các sân golf phải dùng nhiều loại hóa chất với số lượng lớn, nguy cơ ung thư rất cao. Hóa chất vừa làm ô nhiễm không khí, vừa chảy xuống ao, hồ, suối, sông, ngấm vào mạch nước ngầm sẽ làm các nguồn nước trong khu vực bị ô nhiễm nghiêm trọng. Hoạt động của các sân golf còn ngốn lượng nước khổng lồ (lượng nước một sân golf 18 lỗ sử dụng tương đương với lượng nước sinh hoạt của 20.000 gia đình). Vì những lẽ đó, sân golf tạo ra bất bình đẳng xã hội – đa số phải hy sinh cho thiểu số hưởng thụ (5)…
Thực tế hoạt động của các sân golf và dự án đầu tư tại sân golf ở Việt Nam đã diễn ra đúng như những gì các quốc gia, tổ chức quốc tế, chuyên gia trong và ngoài Việt Nam cảnh báo. Cho dù chính phủ đã ban hành Nghị định 52/2020/NĐ-CP nhưng cũng chính chính phủ tiếp tục phê duyệt các dự án đầu tư sân golf, kể cả phá rừng để làm sân golf như Dự án sân golf Đắk Đoa hồi đầu tháng này.
Vì sao lại thế? Đọc kỹ Điều 6 của Nghị định 52/2020/NĐ-CP mới thấy, khi khẳng định KHÔNG ĐƯỢC SỬ DỤNG NĂM LOẠI ĐẤT ĐỂ XÂY DỰNG SÂN GOLF VÀ CÔNG TRÌNH PHỤ TRỢ PHỤC VỤ CHO HOẠT ĐỘNG KINH DOANH SÂN GOLF, chính phủ đã lẳng lặng đính kèm yếu tố… TRỪ TRƯỜNG HỢP ĐƯỢC QUY ĐỊNH TẠI một số… điều khác của Nghị định 52/2020/NĐ-CP! Ví dụ, dẫu đã có Nghị định 52/2020/NĐ-CP nhưng chính phủ vẫn có quyền cấp giấy phép… phá rừng hoặc chuyển ruộng lúa thành… sân golf nếu… hoạt động đầu tư xây dựng và kinh doanh sân gôn nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, dịch vụ, du lịch, thể thao, đáp ứng nhu cầu đa dạng hóa hình thức vui chơi, giải trí, phát triển thể lực, sức khỏe cộng đồng (Khoản 1, Điều 3, Nghị định 52/2020/NĐ-CP)!
***
80% sân golf xâm lấn đất nông nghiệp – chuyện nhỏ! Đa số sân golf thua lỗ, không đóng góp cho công quỹ - chuyện nhỏ! 2/3 diện tích của các dự án xây dựng sân golf dành cho kinh doanh bất động sản – chuyện nhỏ! Các dự án sân golf xâm lấn những lợi ích khác của đa số dân chúng – chuyện nhỏ (6)! Ngày càng nhiều những dự án đầu tư vào sân golf như Dự án Sân golf và Khu nghỉ dưỡng Đà Lạt (nhận 267 héc rừng từ 2007 nhưng chỉ khai thác rừng lấy gỗ và chia đất rừng thành lô để làm nhà, hoặc lập trang trại, sau 14 năm vẫn không có sân golf, không có khu nghỉ dưỡng nào, để… giải độc dư luận, tháng giêng vừa qua, chính quyền tỉnh Lâm Đồng phải quyết định chấm dứt hoạt động của thu hồi dự án đầu tư này) – chuyện nhỏ (7). Chuyện lớn là bất kể các dự án đầu tư vào sân golf tai hại thế nào đối với môi trường, kinh tế, xã hội thì chính phủ vẫn phê duyệt!
Nếu đối chiếu thực trạng với Nghị định 52/2020/NĐ-CP, sự tự tin của ông Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Du lịch Golf Việt Nam về tương lai, triển vọng của những dự án đầu tư vào sân golf ở Việt Nam, rồi sự tích cực của ông Nguyễn Xuân Phúc – phê duyệt đề nghị phá rừng để xây dựng Sân golf Đắk Đoa vào… ngày cuối cùng của nhiệm kỳ Thủ tướng, ắt sẽ thấy, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền ở Việt Nam rất thích đùa với tương lai của xứ sở. Những kiểu đùa khiến thiên hạ chỉ khóc chứ không thể cười!
Chú thích
(1) https://vietnamfinance.vn/news-20180504224251473.htm
(2) https://dulich.tuoitre.vn/cu-2-tuan-co-them-1-san-golf-duoc-cap-phep-o-viet-nam-2021040519294356.htm