Ông Bùi Nhân Sâm, Bí thư huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh vừa phân trần về chuyện Huyện ủy Hương Sơn xin một… tỉ đồng để cải tạo nhà vệ sinh.
Hôm 29 tháng 3, Tờ trình mà Huyện ủy Hương Sơn gửi UBND tỉnh Hà Tĩnh, đề nghị chi 3,2 tỉ để nâng cấp, sửa chữa: Phòng khách. Hàng rào Nhà để xe và Nhà vệ sinh của cơ quan này - đã tạo ra một trận bão về dư luận trên mạng xã hội Việt ngữ.
Theo Tờ trình, Huyện ủy Hương Sơn cần: 400 triệu để nâng cấp phòng khách, 500 triệu để tu sửa hàng rào. 1,3 tỉ để nâng cấp và tu sửa nhà để hai loại xe (công vụ và cá nhân). 1 tỉ để nâng cấp nhà vệ sinh.
Do rất nhiều người sử dụng mạng xã hội Việt ngữ chỉ trích kịch liệt đề nghi chi tới một tỉ để nâng cấp nhà vệ sinh của Huyện ủy Hương Sơn nên ngay hôm sau (30 tháng 3), ông Sâm đăng đàn, giải độc dư luận – đại ý: Tất cả các hạng mục mà Huyện ủy Hương Sơn đề nghị chi tiền đều cần được nâng cấp, sửa chữa. Sở dĩ cần tới một tỉ để nâng cấp nhà vệ sinh vì đó là công trình dành riêng cho hội trường của huyện ủy, có lúc tập trung tới 300 hay 400 người… Ngoài ra, Hương Sơn đang phấn đấu trở thành huyện đạt… “chuẩn nông thôn mới” mà một trong các tiêu chí của “chuẩn” này là trung tâm huyện phải bảo đảm “chuẩn đô thị văn minh” nên tất cả công sở phải đạt… “chuẩn công sở văn hóa” (1).
Có một điểm tuy công chúng nêu ra nhưng ông Sâm không đề cập và một số cơ quan truyền thông chính thức có tường thuật song lại không cật vấn ông Sâm là tại sao cách nay chưa đầy bốn năm (2018), Huyện ủy Hương Sơn mới dùng hết ba tỉ để cải tạo toàn diện trụ sở mà giờ, hai nhà để xe, hàng rào, phòng khách, nhà vệ sinh của hội trường huyện ủy đã hư hỏng tới mức nhất thiết phải nâng cấp, sửa chữa? Tại sao cả UBND huyện lẫn Huyện ủy đều cần phải có hội trường riêng để công quỹ phải chi hết tỉ này đến tỉ khác cho xây dựng và nâng cấp? Tại sao những thứ… “chuẩn” như… “nông thôn mới”, “đô thị văn minh”, “công sở văn hóa” chỉ toàn nhắm vào phần cứng như… nhà vệ sinh qui mô lớn, không tính đến phần mềm như… lương tâm viên chức?
***
Thật ra việc Huyện ủy Hương Sơn muốn chi một tỉ để đập bỏ - xây dựng mới nhà vệ sinh quy mô lớn cho hội trường huyện ủy không phải là cá biệt. Cứ nhìn các công thự từ địa phương tới trung ương ắt sẽ thấy, bất kỳ thứ gì liên quan đến… công bộc đều phải… to, đẹp và sang trọng. Đội ngũ trước nay vẫn tự nguyện lãnh nhận vai trò… “nêu gương” nhằm dẫn dắt quốc gia, dân tộc đến… hiện đại luôn đặt ra đủ loại… “chuẩn” để có lý do khai thác tận tình các nguồn lực nhằm hưởng dụng tối đa trong ăn, ở, đi lại, làm việc, bảo vệ - chăm sóc sức khỏe. Với hệ thống chính trị, hệ thống công quyền vận hành theo kiểu như thế, chuyện đòi 3,2 tỉ để nâng cấp, sửa chữa phòng khách, hàng rào, nhà để xe, nhà vệ sinh là… tất nhiên!
Bởi chẳng có nguồn lực nào là vô hạn nên điều tất nhiên vừa kể, tất nhiên sẽ dẫn đến những điều có tính… tất nhiên khác. Ví dụ hệ thống nhà vệ sinh của các trường học…
Năm 2019, Bộ Giáo dục – Đào tạo (GDĐT) công bố một thống kê, theo đó, tại Việt Nam có 1.723 cơ sở giáo dục phổ thông phải dùng nhờ, phải mượn hay phải thuê… nhà vệ sinh cho học sinh, thậm chí phải nhờ, phải mượn, phải thuê nhà vệ sinh cho giáo viên (2).
Cần nói thêm rằng thống kê vừa kể là… thành tựu của một năm… nỗ lực chấn chỉnh, sau khi nhà vệ sinh của hệ thống trường học trở thành vấn đề… cử tri cả nước quan tâm, nhiều giới xem là vấn nạn và Quốc hội phải… luận bàn hồi 2018.
Mất thêm một năm… chấn chỉnh nữa, cách nay chừng nửa năm, Bộ GDĐT thú nhận, vẫn còn hơn 30% nhà vệ sinh của các trường chưa đạt “chuẩn” (có đủ… nước). Số nhà vệ sinh của hệ thống trường học được “kiên cố hóa” (xây bằng gạch, mái tôn chứ không phải là lợp bằng tranh, quây bằng tre, nứa, lá) chỉ đạt 77,2%. Khi thảo luận tiếp về vấn nạn này ở hội nghị thường niên về GDĐT tầm vóc quốc gia (tháng 10 năm 2020), một Thứ trưởng GDĐT đã gợi ý, lãnh đạo Sở GDĐT các địa phương nên vận động để đưa “nhà vệ sinh trường học” vào… Nghị quyết HĐND! Ông ta hy vọng nhờ đó, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền các địa phương sẽ quan tâm và dành tiền đầu tư cho… “nhà vệ sinh trường học” (3).
Chú thích
(2) https://thanhnien.vn/giao-duc/hon-1700-nha-ve-sinh-cho-hoc-sinh-la-di-nho-muon-thue-1111494.html
