Reuters: Việt Nam trong số điểm đến khi SpaceX yêu cầu chuyển dịch sản xuất ra khỏi Đài Loan

Ăng-ten vệ tinh Starlink của SpaceX được trưng bày tại một triển lãm thương mại quốc tế về điện tử tiêu dùng và đồ gia dụng, ngày 31/8/2023 ở Berlin.

SpaceX của tỷ phú Mỹ Elon Musk đã yêu cầu các nhà cung cấp Đài Loan chuyển hoạt động sản xuất ra khỏi hòn đảo này khiến một số bộ phận trong chuỗi cung ứng của họ phải di dời sang nước khác, trong đó có Việt Nam, theo Reuters.

Một nguồn tin tại một công ty, vốn là một trong số nhiều nhà thầu phụ cung cấp linh kiện cho các sản phẩm internet vệ tinh Starlink của SpaceX cho hãng tin Anh biết rằng công ty công nghệ không gian của Mỹ đã yêu cầu các nhà sản xuất của họ chuyển sản xuất ra bên ngoài Đài Loan vì rủi ro địa chính trị, khiến cho ít nhất một công ty chuyển hoạt động sản xuất sang Việt Nam.

Một nguồn tin thứ 2 có hợp tác với các nhà sản xuất linh kiện vệ tinh Đài Loan trên hòn đảo này cho biết rằng SpaceX đã trực tiếp yêu cầu các nhà cung cấp chuyển hoạt động sản xuất của họ ra nước ngoài.

Theo Reuters, các nguồn tin từ chối nêu tên vì thông tin họ cung cấp không được công khai. VOA đã gửi yêu cầu bình luận tới SpaceX.

Thông tin về sự chuyển dịch dây chuyền sản xuất của các nhà cung cấp cho SpaceX được đưa ra khi căng thẳng tăng cao quanh bán đảo Đài Loan. Trung Quốc xem Đài Loan dân chủ là lãnh thổ của mình và đã tiến hành tập trận gần như hàng ngày xung quanh hòn đảo này trong 5 năm qua. Dù Đài Bắc đã bác bỏ các tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh nhưng Trung Quốc chưa bao giờ từ bỏ ý định chiếm Đài Loan bằng vũ lực.

Các cuộc tập trận của Trung Quốc quanh Đài Loan đã gia tăng cường độ kể từ năm 2022, với các cuộc tập trận chiến tranh mới nhất được Bắc Kinh tiến hành vào tháng trước mô phỏng lại một cuộc phong tỏa hòn đảo này. Theo Reuters, trong bối cảnh có khả năng xảy ra tình trạng gián đoạn tàn khốc đối với chuỗi cung ứng, một số công ty Đài Loan trong ngành công nghiệp vệ tinh và bán dẫn chiến lược đang thực hiện các biện pháp để giảm sự phụ thuộc vào sản xuất trong nước.

Một cố vấn đầu tư có trụ sở tại Việt Nam nói với Reuters trong tháng này rằng đại diện của SpaceX cho biết trong một cuộc họp riêng vào tháng 3 năm ngoái rằng công ty quan tâm đến việc thành lập một trung tâm sản xuất thiết bị vệ tinh tại Việt Nam và tìm kiếm lời khuyên về việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.

Khi được Reuters yêu cầu bình luận trước việc các nhà cung cấp của SpaceX tại Đài Loan chuyển ra nước ngoài, Bộ Kinh tế Đài Loan nói rằng “các yếu tố chính trị ngắn hạn không nên ảnh hưởng đến mối quan hệ chuỗi cung ứng giữa các công ty vệ tinh quốc tế và các nhà sản xuất của Đài Loan.”

Theo Reuters, hai công nhân của nhà máy Winstron NeWeb Corporation (WNC) và một nhà thầu cho nhà máy Đài Loan chuyên cung cấp cho SpaceX cho biết rằng WNC đã bắt đầu sản xuất bộ định tuyến và các thiết bị mạng khác cho Starlink tại nhà máy của họ ở tỉnh Hà Nam của Việt Nam.

Theo một trong những công nhân này, việc WNC mở rộng tại Việt Nam phần lớn là do các đơn đặt hàng từ SpaceX, vốn đang mở rộng việc cung cấp dịch vụ internet vệ tinh của họ. Nhà thầu và một trong những công nhân này cho Reuters biết rằng nhà máy ở Hà Nam có kế hoạch tăng ít nhất gấp đôi lực lượng lao động hiện là 3.000 người của họ. Vào giữa tháng này, các phóng viên của Reuters quan sát thấy có một số biểu ngữ tuyển người làm việc được trưng bên ngoài nhà máy.

Trang web của WNC cho thấy nhà máy này có trụ sở ở Thị xã Duy Tiên của tỉnh Hà Nam. Các cuộc gọi của VOA tới nhà máy này ngoài giờ hành chính theo số điện thoại ghi trên trang web không được hồi âm.

Theo Reuters, nguồn tin đầu tiên biết về yêu cầu chuyển ra khỏi Đài Loan của SpaceX là một nhân viên của một nhà cung cấp nước ngoài có trụ sở tại Việt Nam, chuyên cung cấp các linh kiện cho bảng mạch in trong thiết bị mặt đất của Starlink thông qua các cấu phần do WNC sản xuất. Nguồn tin này nói rằng một nhà cung cấp của SpaceX mà họ hợp tác được công ty Mỹ trực tiếp yêu cầu sản xuất bên ngoài Đài Loan.

Báo cáo thường niên mới nhất của WNC đưa ra vào tháng 4 được Reuters trích dẫn nói rằng: “Trước những rủi ro địa chính trị và yêu cầu thay đổi liên tục của khách hàng, WNC đã tiếp tục mở rộng năng lực sản xuất toàn cầu của mình.”

Universal Microwave Technology, một nhà cung cấp và sản xuất linh kiện vệ tinh khác của SpaceX, đã đầu tư vào một nhà máy tại Việt Nam trong năm nay, theo một tài liệu chính thức và công khai của Đài Loan từ công ty được Reuters trích dẫn.

“Việc lập kế hoạch năng lực sản xuất ở nước ngoài sẽ giúp khách hàng giảm bớt sự nghi ngờ về rủi ro địa lý, được khác hàng công nhận và tăng cường phạm vi hợp tác với khách hàng,” công ty cho biết trong tài liệu, theo Reuters.

Nguồn tin có hợp tác với ngành công nghiệp vệ tinh của Đài Loan cho hãng tin Anh biết rằng SpaceX có khoảng hơn một chục nhà cung cấp trực tiếp từ hòn đảo này và họ dựa vào hàng chục nhà cung cấp trong nước tại đây.

Chính phủ Việt Nam vào tháng trước cho biết SpaceX có kế hoạch đầu tư 1,5 tỷ USD vào quốc gia Đông Nam Á này trong tương lai gần nhằm giúp giải quyết bế tắc về việc triển khai dịch vụ Internet vệ tinh Starlink của họ tại đây.

Theo Reuters, Shenmao Technology, một nhà cung cấp vật liệu hàn cho các bản mạch in và đã cung cấp cho SpaceX, cho biết hồi tháng 4 rằng họ sẽ đầu tư 5 triệu USD để thành lập một đơn vị tại Việt Nam nhưng không nói rõ khách hàng của họ sẽ là ai.