Tổng thống Cộng hòa Donald Trump và đối thủ Dân chủ Joe Biden đối đầu trong cuộc tranh luận sôi nổi tối thứ Năm 22/10 trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 3/11, trình bày trước quốc dân những quan điểm khác nhau sâu sắc về việc họ sẽ đưa nước Mỹ về đâu trong 4 năm tới.
Trong 90 phút, hai ứng viên tranh cãi gay gắt. Họ tấn công lẫn nhau về lập trường đối với việc kiểm soát virus corona và ngăn chặn tử vong gia tăng. Hai ông tranh cãi về bảo hiểm sức khỏe, lương bổng của công nhân lợi tức thấp, tội phạm, quan hệ chủng tộc tại Mỹ, biến đổi khí hậu và lãnh đạo tại Tòa Bạch Ốc.
Cuối cùng ông Trump nói ông xứng đáng một nhiệm kỳ thứ nhì tại Tòa Bạch Ốc vì “thành công sẽ mang chúng ta lại với nhau. Chúng ta có nền kinh tế tốt nhất” trước khi đại dịch virus corona tác hại đất nước đầu năm 2020 và rằng ông sẽ phục hồi nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Tuy nhiên ông cho rằng nếu ông Biden thắng, “bạn sẽ có sự suy thoái chưa từng thấy.”
Biden, một gương mặt trong chính trường Mỹ gần nửa thế kỷ với tư cách thượng nghị sĩ và là nhân vật số hai dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama, thường xuyên tấn công nhiệm kỳ Tổng thống của ông Trump là hướng dẫn sai lầm, không lo cho dân và xáo trộn ---trong khi thề sẽ đoàn kết đất nước.
“Chúng ta sẽ có khoa học thay vì giả tưởng, và hy vọng thay vì sợ hãi,” ông Biden nói. “Cuộc bầu cử này là về sự tử tế, danh dự, tôn trọng và đối xử mọi người với phẩm giá. Bạn không có những điều này trong 4 năm qua.”
Dù cả hai ứng cử viên đạt được điểm số quan trọng trong cuộc tranh luận cuối cùng, nhưng dường như không bên nào thắng thế bên nào hay đưa ra được cú giáng mạnh mẽ có thể thay đổi cục diện chiến dịch tranh cử.
Văn minh hơn, ít cay đắng hơn
Dù là đả kích nhau mạnh mẽ nhưng cuộc tranh luận lần hai và cũng là lần cuối cùng (diễn ra 12 ngày trước Ngày Bầu cử) được xem là văn minh hơn, ít cay đắng hơn lần đầu tiên họ đối mặt nhau trên sân khấu tranh luận vào cuối tháng 9. Người điều khiển cuộc tranh luận, phóng viên phụ trách Tòa Bạch Ốc của NBC News, bà Kristen Welker, đã kiểm soát được cuộc tranh luận.
Hai ứng cử viên, đều trong tuổi 70, cũng ngắt lời nhau trong cuộc tranh luận tối thứ Năm 22/10 nhưng không nhiều như cách đây 3 tuần, một phần vì Ủy ban Tranh luận Tổng thống áp dụng quy định tắt micro để phần trình bày của mỗi bên không bị đối phương ngắt lời.
Quy định này nhằm giúp cử tri Mỹ-ít nhất là một số tương đối ít những người chưa quyết định lá phiếu của mình-có thể có một cái nhìn rõ ràng hơn về việc mỗi ứng cử viên có thể đưa đất nước đi về đâu khi một trong hai người tuyên thệ nhậm chức vào ngày 20/1.
Hàng triệu người Mỹ đã có quyết định về cuộc bầu cử, với hơn 47 triệu đã bỏ phiếu sớm bằng thơ hay đích thân đi bỏ phiếu. Nhiều người nói trong đại dịch virus tại Mỹ họ muốn tránh mặt đối mặt với những cử tri khác tại những hàng dài nơi phòng phiếu trong Ngày Bầu cử.
Trong lời mở đầu, ông Biden chỉ trích cách ông Trump đối phó với virus corona rằng: “Ông ấy nói chúng ta đang gần thành công” trong việc đối phó với đại dịch. “Ai chịu trách nhiệm về số tử vong nhiều như thế không nên giữ ghế Tổng thống. Đây là người từng bảo rằng dịch bệnh sẽ chấm dứt vào ngày lễ Phục Sinh.”
Ông Trump cáo buộc ông Biden là muốn đóng cửa toàn quốc để chấm dứt virus lây lan nếu như ông Biden trở thành Tổng thống.
Ông Trump nói “Ông ấy sẽ đóng cửa cả nước nếu một người trong đám quan liêu của chúng ta nói đóng cửa.”
“Chúng ta là một nước cởi mở,” ông Trump nói. “Chúng ta không đóng cửa đất nước bằng không sẽ không có một đất nước…Mọi người đang học cách sống với COVID.”
Ông Biden phản ứng lại “Sống với virus? Không, mọi người đang học cách chết với virus.”
Bảo hiểm sức khỏe, lương tối thiểu
Về bảo hiểm sức khỏe, ông Trump cáo buộc ông Biden có kế hoạch “xã hội hóa y khoa” trong nước. Ông Biden nói ông muốn cải thiện Obamacare ban hành năm 2010. Ông tố cáo ông Trump nhiều lần hứa nhưng không đưa ra kế hoạch thay thế nào trong khi lại tìm phán quyết của Tối cao Pháp viện để chấm dứt chương trình bảo hiểm sức khỏe cho hàng triệu người Mỹ giữa dại dịch.
Ông Biden nói lương tối thiểu 15 đô la một giờ đối với công nhân là cần thiết để giúp những người có lợi tức thấp. Tuy nhiên ông Trump nói việc này nên là giải pháp trên căn bản từng tiểu bang một, vì nếu không, những doanh nghiệp nhỏ trong một vài cộng đồng sẽ phá sản vì phải trả lương cao vượt quá lương căn bản là 7.15 đô la một giờ.
Ông Biden cho rằng quan hệ chủng tộc tại Mỹ đã sa sút dưới thời ông Trump. Tổng thống phản ứng lại. Ông Trump nói, có thể ngoại trừ ông Abraham Lincoln, người giải phóng nô lệ vào thế kỷ 19, không Tổng thống Mỹ nào nỗ lực cho người da đen nhiều hơn ông.
Ông Trump tấn công ông Biden về việc thông qua luật chống tội phạm năm 1994 bắt giam quá nhiều người thiểu số vì các tội ma túy. Ông Biden công nhận luật là một sai lầm mà ông đã nỗ lực sửa chữa theo thời gian.
Ông Biden nói người sử dụng ma túy nên được đưa vào các trung tâm phục hồi thay vì bị bỏ tù. “Không ai nên bị bỏ tù vì có vấn đề ma túy,” vẫn theo lời ông.
Trong vấn đề khác, ông Trump cho rằng ông Biden và gia đình đã nhận hàng triệu đô la của các chính phủ nước ngoài trong đó có Trung Quốc, Nga, Ukraine, nhưng không đưa ra bằng chứng.
“Họ như là máy hút bụi, hút hàng triệu đô la,” ông Trump nói.
Ông Biden trả lời, “Người duy nhất làm ra tiền từ các nguồn nước ngoài là ông ta,” chỉ vào Tổng thống.
Khi ông Trump liên tiếp tìm cách hướng cuộc thảo luận chú trọng đến việc giao dịch thương mại của con trai ông Biden là Hunter, cựu phó Tổng thống nhìn trực tiếp vào máy quay phim, vào hàng triệu cử tri đang xem tranh luận, và nói rằng cuộc bầu cử “không về gia đình ông ấy hay về gia đình tôi, mà là về gia đình quý vị. Chúng ta nên bàn về những quan tâm của quý vị.”
Cuộc tranh luận ngày 22/10 có thể là cơ may cuối cùng và tốt nhất của ông Trump, một doanh nhân địa ốc và người hướng dẫn chương trình truyền hình thực tế trở thành chính trị gia, thay đổi việc ông Biden dẫn trước trong các cuộc thăm dò trên toàn quốc và tại các tiểu bang.
Ông Biden đang dẫn đầu từ 8 đến 10 điểm phần trăm trước ông Trump trong các cuộc thăm dò toàn quốc, nhưng ai dẫn đầu chỉ một nửa tỉ lệ này tại các tiểu bang chiến trường sẽ có phần chắc quyết định kết quả cuộc bầu cử.