Pakistan trả tự do cho tù nhân Taliban trong nỗ lực tìm kiếm hòa bình

Thủ tướng Pakistan Nawaz Sharif (phải) phát biểu trong cuộc họp báo chung với Tổng thống Afghanistan Hamid Karzai tại dinh Thủ tướng ở Islamabad, Pakistan, ngày 26 tháng 8, 2013.

Pakistan cho biết đã trả tự do cho 7 tù nhân Taliban Afghanistan để tạo cơ hội cho những nỗ lực hòa bình và hòa giải của các nhà lãnh đạo nước láng giềng Afghanistan nhằm chấm dứt cuộc chiến đã kéo dài 12 năm tại nước này.

Loan báo của chính phủ Pakistan ngày thứ Bảy được đưa ra chưa đến hai tuần lễ sau khi Tổng thống Afghanistan Hamid Karzai đến thăm Islamabad và yêu cầu chính phủ của Thủ tướng Nawaz Sharif trả tự do cho tất cả các lãnh tụ Taliban bị bắt giữ tại Pakistan mà không truy tố về tội nào cả.

Tổng thống Afghanistan cũng hối thúc những đối tác Pakistan giúp tổ chức những cuộc hòa đàm giữa những đại diện của ông và các lãnh tụ phe nổi dậy Taliban. Thủ tướng Sharif nói với Tổng thống Karzai là Pakistan sẽ làm hết sức mình để tăng tiến những nỗ lực hòa bình nhưng không đưa ra những loan báo cụ thể vào lúc này.

Một tuyên bố ngắn của Bộ Ngoại giao Pakistan được công bố vào ngày thứ Bảy tại Islamabad nói “để làm tạo điều kiện hơn nữa cho tiến trình hòa giải Afghanistan, Pakistan đang trả tự do cho 7 tù nhân Afghanistan.” Tuyên bố cho biết tiếp là việc thả tù mới nhất này là thêm vào con số 26 tù nhân Taliban được ra khỏi các trại giam Pakistan vào cuối năm ngoái.

Giới lãnh đạo Afghanistan tin là các thành viên Taliban bị giam giữ tại Pakistan, nếu được trả tự do và cho phép trở về Afghanistan, có thể đóng một vai trò trong việc thuyết phục các phần tử chủ chiến chấm dứt bạo động và trở thành một phần trong tiến trình hòa giải chính trị.

Tuy nhiên những người chỉ trích như cựu đại sứ Pakistan tại Kabul, ông Rustum Shah Mohmand nghi ngờ liệu những tù nhân Taliban mà Islamabad đã trả tự do hay dự trù trả tự do có thể giúp được gì cho những nỗ lực hòa bình tại Afghanistan hay không. Ông nói:

“Vì vào lúc những người này bị bắt, Taliban có thể đã cắt đứt tất cả những quan hệ với họ. Chỉ có những người Taliban đang tự do và có thể nói lên tiếng nói mà không chịu áp lực của bất kỳ phía nào, chỉ những người có những tiếng nói tin cậy được, nói lên tiếng nói cho lực lượng đối kháng tại Afghanistan.”

Vào lúc lực lượng NATO có kế hoạch chấm dứt nhiệm vụ chiến đấu tại Afghanistan vào cuối năm tới, các giới chức Hoa Kỳ đang xem xét việc mở một tiến trình hòa bình để chấm dứt bạo động tại nước này.

Đặc sứ Hoa Kỳ về Afghanistan và Pakistan James Dobbins nói với Đài VOA trước đây trong tuần là Islamabad và Washington đang làm việc với nhau để đưa hai bên đối nghịch tại Afghanistan vào bàn hòa đàm.

“Chúng tôi tin là lực lượng an ninh quốc gia Afghanistan với sự tiếp tục yểm trợ của NATO, Hoa Kỳ, sẽ thích ứng trong việc bảo vệ an ninh tại Afghanistan từ năm 2015 trở về sau. Tuy nhiên rõ ràng là vẫn sẽ còn tiếp tục có một mức độ bạo động nào đó, với những cuộc tấn công vào thường dân, tấn công vào lực lượng chính phủ Afghanistan cho đến khi và trừ phi tiến trình hòa giải thành công.”

Ông Mansoor Dadullah là cấp chỉ huy của phe nổi dậy Afghanistan duy nhất có mặt trong nhóm người được Pakistan trả tự do vào ngày thứ Bảy. Ông là em út của ông Mullah Dadullah, tư lệnh toàn thể các lực lượng Taliban, bị giết trong một cuộc hành quân hỗn hợp do NATO dẫn đạo tại miền nam Afghanistan cách đây 6 năm.

Tuy nhiên trước khi bị bắt tại Pakistan, ông Dadullah đã bị Taliban cách chức vì không tuân lệnh của cấp trên.

Nhà cầm quyền Pakistan không nêu lý do bắt giữ các thành viên của Taliban. Pakistan giúp Taliban kiểm soát Afghanistan vào cuối năm 1996 và là một trong 3 quốc gia công nhận 5 năm cai trị gây tranh cãi của tổ chức Hồi Giáo này trước khi xảy ra cuộc tấn công do Hoa Kỳ lãnh đạo lật đổ Taliban vì tổ chức này đã cho mạng lưới al-Qaida ẩn náu tại Afghanistan.