Phúc trình được Viện Nghiên cứu Hoà bình Quốc tế tại Stockholm công bố ngày thứ Hai là một cuộc nghiên cứu sâu rộng lần đầu tiên về buôn lậu ma túy và vũ khí bằng đường biển. Được chở trong các công-tơ-nơ kín, những hàng hoá này gồm có cocaine chở đến Hoa Kỳ và vũ khí hỗ trợ bạo lực tại nước Cộng hoà Dân chủ Congo và giúp chính phủ đàn áp biểu tình tại Syria.
Ông Hugh Griffiths, đồng tác giả bản phúc trình của viện nghiên cứu có trụ sở tại Thụy Điển, nói những điều phát hiện được gây nên những mối lo ngại sâu sắc về an ninh.
Ông Griffiths nói: “Nếu có những tay khủng bố tinh khôn, đây là phương pháp chúng có thể sử dụng được. Bởi vì trong mọi trường hợp, bạn phải tin rằng những gì chứa đựng trong container là những gì được ghi trên các tài liệu kèm theo container.”
Điều đáng quan tâm là cuộc nghiên cứu khám phá ra rằng đa số những công ty tàu biển có trụ sở tại các nước phương Tây như Đức, Hy Lạp và Hoa Kỳ. Tuy nhiên ông Griffiths nói trong nhiều trường hợp tàu chở hàng có nguồn gốc lộn xộn.
Nhiều tàu ra khơi với cờ của những quốc gia ít hay không bị giám sát.
Ông Griffiths nói: “Đôi khi vũ khí được tịch thu trên những con tàu do Đức làm chủ, Pháp điều khiển và lại mang cờ Liberia. Những con tàu này chở vũ khí có nguồn gốc Ả Rập đến những nơi như Nigeria. Tàu không biết đang chở những gì.”
Chuyển lậu vũ khí đến châu Phi là một mối lo ngại lớn.
Ông Griffiths nói: “ Vũ khí được chuyển đến Sudan, đến nước Công hoà Dân chủ Congo và trong vòng 20 năm qua đến Tây Phi và một phần Đông Phi theo thông lệ không hề bị chặn bắt. Vì thế đây thực sự là một vấn đề.”
Tuy nhiên ông Griffiths nói trong nhiều trường hợp, tàu và thuyền trưởng chuyên chở hàng hoá có thành tích an toàn và ô nhiễm kém, đáng ngờ trong quá khứ. Điều này là có thể là một chỉ dấu khiến nhà chức trách kiểm tra con tàu bị nghi ngờ cặp các bến cảng của họ.
Ông Griffiths nói: “Tài liệu phúc trình của chúng tôi lần đầu tiên cho thấy có sự liên hệ giữa những con tàu không an toàn và những chủ tàu, thuyền trưởng hay những người điều khiển đồng lõa trong việc buôn lậu. Có mối liên hệ rất cao.”
Ông Griffiths nói có một trường hợp rõ ràng là một con tàu do Nga điều hành có tên The Chariot, được ghi nhận chuyển vũ khí cho Syria trong tháng này, dù bị tạm thời chặn lại tại Cyprus.
Ông Griffiths nói: “Con tàu đang trong tầm theo dõi của chúng tôi vì chúng tôi xét những tài liệu trong năm 2011 cho thấy con tàu này đã chuyên chở hơn 4 triệu viên đạn vũ khí nhẹ từ quân đội Ai Cập đến cho nước Công hoà Dân chủ Congo. Và chúng tôi có tất cả những tài liệu về sự chuyển giao này.”
Viện nghiên cứu tại Stockholm kêu gọi sự hợp tác quốc tế mạnh mẽ hơn để theo dõi và dẹp tan những vụ chuyên chở hàng hóa bất hợp pháp bằng đường biển. Ông Griffiths nói các nhà cầm quyền cũng có thể ấn định lại mục đích của các phương thức hiện có — như các biện pháp giảm ô nhiểm bờ biển - cũng như để giúp ngăn chặn các vụ buôn lậu ma túy và vũ khí.
Một cuộc nghiên cứu mới cho thấy buôn lậu ma túy và vũ khí đang hoành hành mạnh trên các đại dương thế giới mà ít khi bị kiểm soát. Những mặt hàng quốc cấm này được các công ty có trụ sở tại các nước đang phát triển chuyển vận.