Philippines hy vọng chính sách của Mỹ ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và sự ủng hộ của Washington đối với Manila vốn là một đồng minh có hiệp ước trong bối cảnh căng thẳng trên Biển Đông sẽ vẫn ổn định dưới thời ông Donald Trump, được thúc đẩy bởi quyết tâm của cả hai đảng ở Washington, đại sứ Philippines tại Mỹ cho biết hôm 6/11.
Cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đều ưu tiên đẩy lùi ảnh hưởng của Trung Quốc, bao gồm cả ở Biển Đông, Đại sứ Jose Manuel Romualdez nói, cho biết rằng hợp tác quân sự, quan hệ kinh tế và cam kết an ninh với Philippines sẽ tiếp tục.
“Lợi ích của Washington là Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương vẫn là khu vực tự do, hòa bình và ổn định, nhất là trong lĩnh vực kinh tế, với hàng nghìn tỷ đô la hàng hóa được vận chuyển qua Biển Đông,” ông Romualdez nói trong một cuộc phỏng vấn với Reuters.
Các cam kết an ninh Mỹ-Philippines đã trở nên sâu sắc hơn dưới thời Tổng thống Joe Biden và người đồng cấp Philippines Ferdinand Marcos Jr, với cả hai nhà lãnh đạo đều mong muốn đẩy lùi điều mà họ coi là hành động hung hăng của Trung Quốc ở Biển Đông và gần Đài Loan.
Ông Marcos nói trong thông điệp chúc mừng chiến thắng của ông Trump như sau: “Tôi hy vọng liên minh không thể lay chuyển này, vốn đã được thử thách trong chiến tranh và hòa bình, sẽ là lực tốt để khai mở con đường đi đến thịnh vượng và thân thiện, trong khu vực và ở cả hai bờ Thái Bình Dương.”
Dưới thời Tổng thống Marcos, Philippines đã tăng số lượng các căn cứ mà quân Mỹ có thể tiếp cận từ 5 lên 9, một số căn cứ trong số này nhìn ra Biển Đông, nơi Trung Quốc đã xây dựng các đảo nhân tạo được trang bị đường băng và hệ thống tên lửa.
Mỹ đã đề xuất 128 triệu đô la để cải thiện cơ sở hạ tầng tại các căn cứ đó, ngoài cam kết cấp 500 triệu đô la cho quân đội và lực lượng tuần duyên Philippines.
Ông Romualdez bày tỏ tin tưởng rằng những cam kết này, bao gồm các cuộc tập trận trên biển chung giữa Mỹ và Philippines bắt đầu từ năm ngoái, sẽ tiếp tục dưới thời ông Trump.
“Chúng tôi có sự ủng hộ lưỡng đảng rất mạnh mẽ trong Quốc hội Mỹ, nơi cấp ngân sách viện trợ. Mỗi người bạn của chúng tôi trong Đảng Cộng hòa đều bày tỏ mối quan tâm và sự ủng hộ mạnh mẽ đối với bất cứ điều gì chúng tôi giải quyết vào lúc này liên quan đến những thách thức mà chúng tôi đối mặt với Trung Quốc,” ông Romualdez nói.
Ông cho rằng những thay đổi khả dĩ dưới thời ông Trump sẽ ở mức ‘ít nhất’ và thậm chí có thể là có lợi cho Manila.
Trong nhiệm kỳ trước của ông Trump, Mỹ đã xua tan mọi nghi ngờ về các cam kết quốc phòng của mình khi Ngoại trưởng Mike Pompeo đảm bảo với Manila vào năm 2019 rằng Washington sẽ bảo vệ đồng minh nếu Manila bị tấn công ở Biển Đông, củng cố Hiệp ước Phòng thủ Tương hỗ được hai nước ký kết vào năm 1951.
Ông Romualdez nhấn mạnh ý định của Manila là xử lý các tranh chấp một cách hòa bình và ‘sẽ tiếp tục đối thoại với Trung Quốc miễn là điều đó không gây hại cho lợi ích của chúng tôi’.