Quyết định của Singapore trong tuần này, duy trì chương trình huấn luyện quân sự được thực hiện hơn 40 năm nay với Đài Loan, bất chấp áp lực từ Trung Quốc, là một trong những thắng lợi ngoại giao hiếm có của Đài Loan ở Châu Á.
Các giới chức ở Đài Bắc cho biết Singapore sẽ tiếp tục Dự án huấn luyện quân sự Starlight, bất chấp chuyến đi thăm Trung Quốc hồi tháng trước của Thủ Tướng Singapore Lý Hiển Long.
Trung Quốc vẫn coi đảo tự trị Đài Loan là một phần thuộc lãnh thổ Trung Quốc, và không khuyến khích chính quyền các nước xây dựng các quan hệ ngoại giao và quân sự với Đài Loan.
Singapore và Đài Loan đã khởi sự chương trình huấn luyện Starlight vào năm 1975 dưới quyền của Thủ Tướng lập quốc Lý Quang Diệu và bạn của ông, là ông Tưởng Kinh Quốc (Chiang Ching-kuo), Thủ Tướng Đài Loan lúc bấy giờ. Ông Tưởng Kinh Quốc là con trai của Tưởng Giới Thạch và sau này trở thành Tổng Thống của Trung Hoa Dân Quốc (Đài Loan).
Singapore chọn Đài Loan làm địa điểm huấn luyện bởi vì đảo quốc Singapore nhỏ bé không có địa điểm thích hợp cho các cuộc huấn luyện quân sự quy mô.
Giáo sư về các vấn đề quốc tế tại Đại học Minh Truyền (Ming Chuan) của Đài Loan, ông Nathan Liu, nói:
“Tôi tin rằng Singapore tìm cách, hoặc ít nhất, giả vờ trung lập dù nước này cảm nhận sức ép từ Trung Quốc. Mối quan hệ được nuôi dưỡng từ lâu với Đài Loan không thể bị đình trệ, hoặc gián đoạn.”
Singapore có thể tìm cách duy trì cân bằng giữa Trung Quốc với Đài Loan, một mục tiêu mà ít nước theo đuổi, vì Trung Quốc nói chung muốn có quan hệ tốt đẹp với Singapore, đảo quốc mà một số người ở Bắc Kinh cho là một tấm gương để cai trị một nền kinh tế thịnh vượng, với sự đóng góp của cộng đồng thiểu số người Hoa, hoạt động hiệu quả dưới quyền một chính đảng duy nhất.
Các học giả tin rằng Singapore đã trấn an Trung Quốc rằng huấn luyện quân sự với Đài Loan sẽ không dẫn tới các quan hệ chính thức cấp nhà nước với Đài Loan.
Ông Andrew Yang, Tổng Thư Ký Hội đồng Trung Quốc, một think-tank của Đài Loan, chuyên nghiên cứu các vấn đề chính sách, nói:
“Vấn đề này đã được Bắc Kinh liên tục nêu lên, tôi nghĩ rằng chính phủ Singapore trong thời gian qua cũng xác định rõ rằng họ vẫn có quan hệ chính thức với Trung Quốc.”
Ông Yang cho rằng chương trình huấn luyện quân sự này là một cơ hội cho Đài Loan duy trì mối quan hệ đặt trên sự tin cậy với một nước Đông Nam Á hiện đại, có một diễn đàn thường trực để trao đổi quân sự.
“Việc Đài Loan vẫn duy trì các quan hệ đặc biệt với Singapore và giữ được lòng tin lẫn nhau có thể được coi như một cách khẳng định cho các lực lượng vũ trang Đài Loan.”
Năm 2013, Singapore và Đài Loan ký một thỏa thuận thương mại tự do, rất thuận lợi cho các nhà xuất nhập cảng, nhưng là điều gây lo lắng cho Trung Quốc bởi vì đây là một thỏa thuận chính thức. Đài Loan hiện là đối tác thương mại lớn thứ 6 của Singapore.
Từ năm 1970 tới nay, Trung Quốc đã dùng quyền lực kinh tế của mình để vận động các nước cắt đứt quan hệ ngoại giao với Đài Loan, khiến hiện giờ đảo quốc này chỉ còn quan hệ ngoại giao chính thức với 20 nước, không có nước nào ở Châu Á, so với hơn 170 nước thừa nhận Bắc Kinh. Trung Quốc còn yêu cầu các đồng minh coi Đài Loan là một phần thuộc lãnh thổ thuộc Trung Quốc.
Hồi năm ngoái, có lẽ để tăng sức ép đối với Singapore, đặc khu Hong Kong của Trung Quốc đã hoãn lại 2 tháng việc vận chuyển 9 xe thiết giáp về lại Singapore sau một chương trình huấn luyện quân sự ở Đài Loan.
Một số bản tin ở Singapore đồn đoán rằng chuyến đi của Thủ Tướng Lý Hiển Long sang thăm Trung Quốc có tính cách hòa hoãn hồi tháng trước, có thể dẫn tới việc hủy bỏ chương trình huấn luyện quân sự với Đài Loan, tuy nhiên Ngoại Trưởng Đài Loan David Lee nói ông đã được cho biết là chương trình này vẫn được xúc tiến như thường lệ.
Bộ Ngoại giao Singapore hôm thứ Sáu không trả lời yêu cầu bình luận của VOA.