Hỏi: Em thưa thầy! Em vẫn hơi khó hiểu về những động từ khuyết thiếu, đặc biệt là cách sử dụng của chúng. Mong thầy giải đáp!
Trả lời:
Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi đến VOA. Bạn nhờ giải thích về động từ “khuyết thiếu.”
Nếu tôi hiểu đúng ý bạn thì động từ khuyết thiếu, hay văn phạm gọi là “động từ khiếm khuyết,” hay “defective verbs,” cũng gọi là “modal verbs,” hay “modal auxiliary verbs.” (Modal từ chữ mood mà ra, nghĩa là cách hay lối; không nên nhầm với model, mẫu). Sở dĩ gọi là khuyết thiếu vì động từ loại này như CAN, MAY, MUST, WILL, SHOULD thiếu nhiều phần của một động từ thường khi dùng để diễn tả những ý như khả năng, sự cho phép, nghĩa vụ, hay điều kiện.
Trả lời đầy đủ câu hỏi của bạn thì sẽ khá dài, bao gồm phần giải thích thế nào là “động từ khuyết thiếu” và những động từ như can/could; may/might; must; will/would. Thực tế hơn, xin xem phần giải thích sơ lược. Sau đó, học riêng từng nhóm những động từ như can/could hay may/might hay must với những nghĩa riêng để tránh dùng nhầm. Sau nữa, có thể so sánh những câu dùng với can và could hay can và be able to để phân biệt ý nghĩa. Xin vào website bên dưới để biết chi tiết.
Cho dễ nhớ: 4 điểm cần nhớ khi dùng modal verbs.
=> NO DO, NO TO, NO S, NO PP
- No base forms, no infinitive, no present participle -ing, no past participle -ed
- Modals are helping verbs (modals là trợ động từ)
- Modals can never be used alone (không dùng một mình, ngoại trừ khi viết tắt)
- No s: Không có s ở ngôi thứ ba số ít ở thì hiện tại. Trong khi động từ thường có s (thí dụ động từ thường: He swims like a fish) còn modal verbs không có s ở thì hiện tại. Ex: She can swim five laps without stopping=Cô ấy có thể bơi liền năm sải ('can' dùng cho mọi ngôi).
A. Tóm tắt:
1. NO DO: Không dùng auxiliary verb do hay does khi đặt câu hỏi hay phủ định vì modal verbs cũng là auxiliary verbs.
Nếu là động từ thường:
- Does she speak English? (động từ thường speak dùng trợ động từ does trong câu hỏi ở ngôi thứ ba số ít).
Ðộng từ modal verbs:
- Can you speak English? (không dùng do trong câu hỏi) Yes, I can / No, I cannot (Hay: No, I can’t).
2. NO TO: Không có to trước động từ chưa chia và không có to khi có động từ theo sau, ngoại trừ ought to dùng thay should. (Như trong câu: You ought to see a lawyer=Bạn nên tham khảo ý kiến một luật sư).
- I can speak English fluently=Tôi có thể nói tiếng Anh thông thạo. (Không nói: I can to speak English fluently)
- Ngoài MUST (chỉ có một thì là present), các động từ khiếm khuyết chỉ có hai thì là present và past. Còn những hình thức khác thì dùng động từ tương đương thay thế:
CAN có thể thay bằng be able to
MAY có thể thay bằng be allowed to
MUST có thể thay bằng have to
B. Thí dụ mẫu: CAN
- CAN diễn tả sự có thể, một khả năng ở hiện tại và tương lai (a possibility). Ex: I can speak Chinese (Tôi biết nói tiếng Trung Hoa).
- COULD diễn tả sự có thể, khả năng ở quá khứ: I could speak Chinese when I was three because my nanny was a Chinese=Tôi biết nói tiếng Trung hoa từ năm lên ba tuổi vì bà vú nuôi của tôi người Trung Hoa.
- CAN khi dùng với động từ tri giác (perception verbs như hear, see, understand, feel) có nghĩa như thì tiếp diễn (progressive tense). Ex: I can hear you now=Bây giờ tôi nghe thấy bạn nói rồi. (Không nói: I am hearing you now)
- Khi CAN thiếu những thì khác thì dùng be able thế vào. (Be able to thay cho can ở thì future, diễn tả một kết quả thành tựu khi thực hiện một việc gì.) I will be able to take a long vacation when I finish this project=Tôi có thể nghỉ dài hạn sau khi làm xong dự án này.
- Tuy could là hình thức past tense của can, nhưng trong câu sau đây could diễn tả tương lai: I could go to Paris next week=Tuần sau có thể tôi sẽ đi Paris.
- I can go to Washington tomorrow (khả năng)
- I may go to Washington tomorrow (a weak possibility, có thể đi hay có thể không, không chắc).
Hay câu điều kiện:
- I would go to Paris next week if I could afford it =Tôi có thể đi Paris tuần tới nếu tôi có tiền (có thể, nhưng tuỳ một điều kiện).
- Could cũng diễn tả sự lịch sự: Could you speak louder, please?=Xin bạn vui lòng nói to hơn.
- COULD cũng dùng trong câu điều kiện: I wish I could but I can’t: tôi ước gì có thể làm việc đó nhưng tôi không thể làm được. Dùng câu này khi trả lời một cách lịch sự không thể giúp ai chuyện gì vì ngoài khả năng bạn.
C. Xem thêm:
Một bài khá đầy đủ trong http://tienganhhangngay.com/grammar/basic-grammar/unit-40-modal-verbs-dong-tu-khuyet-thieu.html
Hay: Vào Google gõ vào «Modal verbs ESL»
Hay: Michael Swan, Practical English Usage. 3rd ed., 2005, secs. 353-355; can/could, can & will be able, 121-5; can/could & may/might 345; must 358-359.
Chúc bạn mạnh tiến.
* Quý vị có thể nêu câu hỏi/ ý kiến/ thắc mắc bằng cách: Gửi email đến địa chỉ: AnhNguQA@gmail.com
Trả lời:
Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi đến VOA. Bạn nhờ giải thích về động từ “khuyết thiếu.”
Nếu tôi hiểu đúng ý bạn thì động từ khuyết thiếu, hay văn phạm gọi là “động từ khiếm khuyết,” hay “defective verbs,” cũng gọi là “modal verbs,” hay “modal auxiliary verbs.” (Modal từ chữ mood mà ra, nghĩa là cách hay lối; không nên nhầm với model, mẫu). Sở dĩ gọi là khuyết thiếu vì động từ loại này như CAN, MAY, MUST, WILL, SHOULD thiếu nhiều phần của một động từ thường khi dùng để diễn tả những ý như khả năng, sự cho phép, nghĩa vụ, hay điều kiện.
Trả lời đầy đủ câu hỏi của bạn thì sẽ khá dài, bao gồm phần giải thích thế nào là “động từ khuyết thiếu” và những động từ như can/could; may/might; must; will/would. Thực tế hơn, xin xem phần giải thích sơ lược. Sau đó, học riêng từng nhóm những động từ như can/could hay may/might hay must với những nghĩa riêng để tránh dùng nhầm. Sau nữa, có thể so sánh những câu dùng với can và could hay can và be able to để phân biệt ý nghĩa. Xin vào website bên dưới để biết chi tiết.
Cho dễ nhớ: 4 điểm cần nhớ khi dùng modal verbs.
=> NO DO, NO TO, NO S, NO PP
- No base forms, no infinitive, no present participle -ing, no past participle -ed
- Modals are helping verbs (modals là trợ động từ)
- Modals can never be used alone (không dùng một mình, ngoại trừ khi viết tắt)
- No s: Không có s ở ngôi thứ ba số ít ở thì hiện tại. Trong khi động từ thường có s (thí dụ động từ thường: He swims like a fish) còn modal verbs không có s ở thì hiện tại. Ex: She can swim five laps without stopping=Cô ấy có thể bơi liền năm sải ('can' dùng cho mọi ngôi).
A. Tóm tắt:
1. NO DO: Không dùng auxiliary verb do hay does khi đặt câu hỏi hay phủ định vì modal verbs cũng là auxiliary verbs.
Nếu là động từ thường:
- Does she speak English? (động từ thường speak dùng trợ động từ does trong câu hỏi ở ngôi thứ ba số ít).
Ðộng từ modal verbs:
- Can you speak English? (không dùng do trong câu hỏi) Yes, I can / No, I cannot (Hay: No, I can’t).
2. NO TO: Không có to trước động từ chưa chia và không có to khi có động từ theo sau, ngoại trừ ought to dùng thay should. (Như trong câu: You ought to see a lawyer=Bạn nên tham khảo ý kiến một luật sư).
- I can speak English fluently=Tôi có thể nói tiếng Anh thông thạo. (Không nói: I can to speak English fluently)
- Ngoài MUST (chỉ có một thì là present), các động từ khiếm khuyết chỉ có hai thì là present và past. Còn những hình thức khác thì dùng động từ tương đương thay thế:
CAN có thể thay bằng be able to
MAY có thể thay bằng be allowed to
MUST có thể thay bằng have to
B. Thí dụ mẫu: CAN
- CAN diễn tả sự có thể, một khả năng ở hiện tại và tương lai (a possibility). Ex: I can speak Chinese (Tôi biết nói tiếng Trung Hoa).
- COULD diễn tả sự có thể, khả năng ở quá khứ: I could speak Chinese when I was three because my nanny was a Chinese=Tôi biết nói tiếng Trung hoa từ năm lên ba tuổi vì bà vú nuôi của tôi người Trung Hoa.
- CAN khi dùng với động từ tri giác (perception verbs như hear, see, understand, feel) có nghĩa như thì tiếp diễn (progressive tense). Ex: I can hear you now=Bây giờ tôi nghe thấy bạn nói rồi. (Không nói: I am hearing you now)
- Khi CAN thiếu những thì khác thì dùng be able thế vào. (Be able to thay cho can ở thì future, diễn tả một kết quả thành tựu khi thực hiện một việc gì.) I will be able to take a long vacation when I finish this project=Tôi có thể nghỉ dài hạn sau khi làm xong dự án này.
- Tuy could là hình thức past tense của can, nhưng trong câu sau đây could diễn tả tương lai: I could go to Paris next week=Tuần sau có thể tôi sẽ đi Paris.
- I can go to Washington tomorrow (khả năng)
- I may go to Washington tomorrow (a weak possibility, có thể đi hay có thể không, không chắc).
Hay câu điều kiện:
- I would go to Paris next week if I could afford it =Tôi có thể đi Paris tuần tới nếu tôi có tiền (có thể, nhưng tuỳ một điều kiện).
- Could cũng diễn tả sự lịch sự: Could you speak louder, please?=Xin bạn vui lòng nói to hơn.
- COULD cũng dùng trong câu điều kiện: I wish I could but I can’t: tôi ước gì có thể làm việc đó nhưng tôi không thể làm được. Dùng câu này khi trả lời một cách lịch sự không thể giúp ai chuyện gì vì ngoài khả năng bạn.
C. Xem thêm:
Một bài khá đầy đủ trong http://tienganhhangngay.com/grammar/basic-grammar/unit-40-modal-verbs-dong-tu-khuyet-thieu.html
Hay: Vào Google gõ vào «Modal verbs ESL»
Hay: Michael Swan, Practical English Usage. 3rd ed., 2005, secs. 353-355; can/could, can & will be able, 121-5; can/could & may/might 345; must 358-359.
Chúc bạn mạnh tiến.
* Quý vị có thể nêu câu hỏi/ ý kiến/ thắc mắc bằng cách: Gửi email đến địa chỉ: AnhNguQA@gmail.com