Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc hôm thứ Hai biểu quyết một dự thảo nghị quyết bác bỏ việc Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel.
Hoa Kỳ là một trong 5 thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an có quyền phủ quyết, và như vậy điều đó có nghĩa là nghị quyết do Ai Cập soạn thảo sẽ khó có thể được thông qua.
Văn bản của nghị quyết bày tỏ “hối tiếc sâu sắc” về loan báo của ông Trump hồi đầu tháng này, công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel, đồng thời khởi sự tiến trình dời chuyển đại sứ quán Mỹ từ Tel Aviv tới Jerusalem.
Bản văn có đoạn:
“Bất cứ quyết định hoặc hành động nào ám chỉ một sự thay đổi về tính chất, quy chế hoặc thành phần của Thánh Địa Jerusalem sẽ không có hiệu lực pháp lý, bị coi như hoàn toàn không có hiệu lực và phải bị rút lại.”
Giáo sư môn sử Michael Fischbach của Đại học Randolph-Macon nói với Đài VOA rằng quyết định của Tổng thống Trump, lật ngược chính sách của Mỹ trong nhiều thập niên qua, cũng như đi ngược với “sự đồng thuận toàn cầu”,vốn chống đối việc thiết lập Jerusalem làm thủ đô của Israel.
Giáo sư Fischbach nhận định:
“Từ năm 1967, Israel đã nắm quyền kiểm soát toàn bộ thành phố trên thực tế, tuy nhiên trong cộng đồng quốc tế, có sự đồng thuận rằng không một quốc gia nào muốn đặt để quy chế chung cuộc của Jerusalem hoặc chuyện gì sẽ xảy ra cho thánh địa này cho tới khi nào cuộc xung đột giữa Israel và khối Ả Rập đã giải quyết xong một cách hòa bình.”
Ông Trump nói quyết định của ông chỉ “thừa nhận một thực tế” rằng Jerusalem không chỉ là thủ đô lịch sử của dân tộc Do Thái mà còn là thủ đô của nước Israel hiện đại. Giới lãnh đạo Israel, trong đó có Thủ Tướng Benjamin Netanyahu, hoan nghênh các động thái của ông Trump.
Ông Netanyahu trước đó tuyên bố việc Jerusalem chính thức trở thành thủ đô của Israel là “nền tảng của hòa bình.”
Người Palestine muốn dành riêng khu vực Đông Jerusalem để xây dựng thủ đô của một quốc gia Palestine tương lai, và Tổng Thống Palestine Mahmoud Abbas tuần trước nói phía Palestine từ nay không công nhận vai trò của Hoa Kỳ trong tiến trình hòa bình nữa. Ông Abbas lên tiếng tại một cuộc họp quy tụ các nhà lãnh đạo khối Ả Rập, nơi nhiều người lên án quyết định của ông Trump là bất hợp pháp.
Liên hiệp châu Âu (EU) tái khẳng định lập trường của khối, là một giải pháp thực tiễn để giải quyết cuộc tranh chấp giữa người Israel và người Palestine là giải pháp hai quốc gia với Jerusalem là thủ đô của cả hai.