Bà Clinton nhấn mạnh đến quyết tâm của Hoa Kỳ là nhìn thấy một giải pháp chính trị ôn hòa cho vụ tranh chấp đa quốc về các hòn đảo và các tuyến hàng hải trong biển Nam Trung Hoa.
Nhưng bà cũng nhấn mạnh đặc biệt đến cam kết của Hoa Kỳ đối với Philippin theo một hiệp định quốc phòng chung đã có giữa hai bên từ 60 năm nay.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ gặp đối tác phía Philippin trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Philippin và Trung Quốc, cũng như giữa Việt Nam và Bắc Kinh, có liên quan đến gần 2 triệu kilomét diện tích trên đại dương bao gồm các quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa và có thể chứa các nguồn dầu khí lớn.
Brunei, Malaysia và Đài Loan cũng đưa ra những tuyên bố về chủ quyền khác nhau trong khu vực trái ngược với khẳng định của Trung Quốc về việc nắm quyền kiểm soát gần như toàn bộ khu vực.
Tại một cuộc họp báo với ông del Rosario, bà Clinton đã đọc một tuyên bố dài tái khẳng định sự ủng hộ của Hoa Kỳ dành cho một giải pháp ngoại giao - và kêu gọi các bên liên hệ tự chế và chấm dứt các hành động gây hấn.
Bà nói hiệp định quốc phòng là cột trụ của bang giao giữa Hoa Kỳ và Philippin và sự ổn định trong khu vực, trong khi bác bỏ nhận định cụ thể về những gì Washington sẽ làm trong trường hợp Trung Quốc mở cuộc tấn công vào các tàu hải quân của Philippin.
Ngoại trưởng Clinton nói: “Hoa Kỳ tôn trọng hiệp định quốc phòng chung của chúng tôi và liên minh chiến lược với Philippin. Tôi sẽ không thảo luận các sự kiện giả định. Nhưng tôi muốn nhấn mạnh sự cam kết của chúng tôi đối với công cuộc phòng vệ của Philippin.”
Về phần mình, ngoại trưởng del Rosario nói tuy là một nước nhỏ, Philippin sẽ chống xâm lược, và nói rằng “các vụ phá rối” của Trung Quốc ở những vùng mà Philippin nhận chủ quyền đang ngày càng trở nên thường xuyên hơn.
Ngoại trưởng del Rosario nói: “Kể từ ngày 25 tháng 2, chúng tôi thực sự đã ghi nhận có tới 9 vụ gây rối khác nhau, nhưng rõ ràng ngày càng hung hăng và thường xuyên hơn. Đương nhiên chúng tôi đã đáp lại những vụ gây rối đó bằng cách đưa ra những lời phản đối ngoại giao. Và chúng tôi đã nhận được sự phúc đáp mà theo ý chúng tôi là không thể chấp nhận được. Đây là những lời đáp mà Trung Quốc khẳng định rằng biển Nam Trung Quốc là hoàn toàn thuộc chủ quyền của họ.”
Bà Clinton nói Hoa Kỳ sẽ nêu vấn đề ra với Bắc Kinh vào cuối tuần này, khi Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao đặc trách các vấn đề Đông Á Thái Bình Dương Kurt Campbell mở một cuộc đối thoại chính trị với Thứ trưởng Ngoại giao Thôi Thiên Khải ở Hawaii.
Giới chức này của Trung Quốc hôm thứ tư đã tuyên bố rằng Hoa Kỳ không phải là một bên trong cuộc tranh chấp và nên để vấn đề cho các nước nhận chủ quyền giải quyết.
Tuy nhiên, Ngoại trưởng Clinton nói Hoa Kỳ có “quyền lợi quốc gia” trong vấn đề tự do hàng hải, tôn trọng luật quốc tế và thương mại hợp pháp không bị cản trở trong vùng Biển Nam Trung Quốc.
Bà nêu ra rằng Hoa Kỳ và Philippin sẽ tổ chức các cuộc thao diễn hải quân chung vào cuối tháng này trong vùng biển phía tây Manila gần khu vực tranh chấp.
Bà cũng cho biết Hoa Kỳ sẵn sàng cứu xét việc cung cấp cho Philippin, là nước có các khả năng hạn chế về hàng hải, thêm các tài lực cần thiết để góp phần cung ứng cho sự phòng vệ của Philippin. Ông del Rosario cũng đã gặp Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Robert Gates ở Washington.
Bà Clinton tái khẳng định sự cam kết của Mỹ đối với Philippines giữa vụ tranh chấp hải đảo
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Hillary Clinton (phải) và Ngoại trưởng Philippin Del Rosario sau cuộc họp tại Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Hillary Clinton hôm qua tái khẳng định sự cam kết quốc phòng của Hoa Kỳ đối với Philippin vào lúc căng thẳng gia tăng giữa Manila và Bắc Kinh về các hòn đảo gây tranh chấp trong vùng biển Nam Trung Quốc. Bà Clinton đã gặp ngoại trưởng Philippin Albert del Rosario, và ông này cho biết nước ông sẵn sàng chống lại “các hành động hiếu chiến” trong khu vực của mình.