Các chính trị gia Mỹ và Anh cảnh báo rằng quyết định của tổng thống Mỹ rút 9.500 binh sĩ khỏi Đức có nguy cơ mang lại lợi thế chiến lược cho Kremlin và làm tổn hại liên minh quân sự phương Tây.
Hôm 5/6, báo chí Mỹ nhận được thông tin là Tổng thống Donald Trump ra lệnh cho Lầu Năm Góc giảm hơn một phần tư số quân nhân Mỹ trú đóng ở Đức, từ gần 35.000 hiện nay xuống còn 25.000 trong những tháng tới.
Mặc dù kế hoạch này vẫn chưa được xác nhận chính thức, song hôm 10/6, 22 dân biểu đảng Cộng hòa trong Ủy ban Quân vụ Hạ viện gửi thư tới Tổng thống Trump cảnh báo không nên rút quân Mỹ khỏi Đức.
Các nhà lập pháp đảng Cộng hòa lập luận rằng việc giảm quân số và đặt ra một mức trần về con số binh lính Mỹ ở châu Âu sẽ làm suy yếu khối liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương NATO và khuyến khích Nga hung hăng hơn.
Thư của 22 dân biểu Mỹ lưu ý rằng binh sĩ Mỹ được triển khai ở tiền phương kể từ sau Chiến tranh Thế giới II đã giúp ngăn ngừa một cuộc chiến tranh thế giới nữa, và quan trọng nhất là đã giúp đảm bảo cho nước Mỹ được an toàn hơn.
Chúng tôi tin rằng việc của chúng ta [Mỹ] tiếp tục can dự mạnh mẽ trong khối liên minh là yếu tố cơ bản đối với an ninh của quốc gia chúng ta, và không thể thiếu được trong việc bảo vệ nhân dân chúng ta.Thư của 22 dân biểu Cộng hòa, 9/6
Tiếp đến, các dân biểu viết trong thư là họ tin rằng những bước đi nhằm cắt giảm quân “sẽ gây hại lớn đến an ninh quốc gia Mỹ”, cũng như “củng cố vị thế của Nga” theo hướng bất lợi cho Mỹ.
“Ở châu Âu, các mối đe dọa từ Nga không hề giảm đi, và chúng tôi tin rằng những dấu hiệu về cam kết của Mỹ với NATO suy yếu đi sẽ khuyến khích Nga hung hăng hơn và có tính cơ hội hơn”, bức thư làm rõ thêm về bức tranh lớn.
Các căn cứ Mỹ ở Đức hỗ trợ đắc lực cho hoạt động ở Trung Đông, châu Phi
Đi vào những vấn đề cụ thể, các thành viên thuộc đảng Cộng hòa do Dân biểu Mac Thornberry đứng đầu trong ủy ban thuộc Hạ viện chỉ ra rằng việc đặt giới hạn về tổng quân số sẽ ngăn cản Mỹ thực hiện hoạt động huấn luyện cần thiết phục vụ cho khả năng sẵn sàng chiến đấu của Mỹ và đồng minh.
Bên cạnh đó, giới hạn về quân số cũng làm giảm con số binh sĩ Mỹ có thể đi qua Đức để triển khai ở các căn cứ trên toàn thế giới, gây ra những khó khăn nghiêm trọng về hậu cần, thư của 22 dân biểu Cộng hòa viết.
Trong nhiệm kỳ của mình, Tổng thống Trump có những xung khắc với NATO vì ông thúc ép các thành viên của khối này phải tăng chi cho quân đội của chính họ, đồng thời cho rằng khối này “không còn hợp thời”.
Các nhà lập pháp đảng Cộng hòa phần nào chia sẻ quan điểm của tổng thống Mỹ khi viết trong bức thư mới đây rằng NATO cần phân chia chi phí “đồng đều hơn”, song họ khẳng định vai trò và công việc của NATO chưa hề chấm dứt.
“Chúng tôi tin rằng việc của chúng ta [Mỹ] tiếp tục can dự mạnh mẽ trong khối liên minh là yếu tố cơ bản đối với an ninh của quốc gia chúng ta, và không thể thiếu được trong việc bảo vệ nhân dân chúng ta”, các dân biểu Cộng hòa viết trong thư gửi Tổng thống Trump.
“Rút quân và đặt ra giới hạn quân số giống như những gì được báo chí đang đưa tin sẽ làm cho các nhiệm vụ đó khó khăn hơn”, bức thư bày tỏ.
Các chính trị gia Anh cũng khuyến cáo rằng ý định của Tổng thống Trump rút khoảng 9.500 quân ra khỏi Đức có nguy cơ trao lợi thế chiến lược cho Moscow, cũng như ảnh hưởng đến khả năng của Mỹ trong hoạt động ở Trung Đông và châu Phi.
Tôi không nghĩ là ý tưởng đó sẽ được thực thi trong một vài tháng tới, trước bầu cử tổng thống Mỹ, vì quốc hội và Lầu Năm Góc sẽ tìm cách ngăn chặn. Nhưng nếu ông Trump thắng, thì đúng là bất cứ điều gì cũng cũng thể diễn ra.Karin von Hippel, Tổng Giám đốc Viện RUSI, London
Ông Tobias Ellwood, chính trị gia kỳ cựu thuộc đảng Bảo thủ giữ chức Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Hạ viện Anh, cảnh báo rằng bất kỳ động thái rút quân nào ra khỏi Đức cũng làm lợi cho Nga.
“Làm suy yếu NATO song lại mong điều đó làm tăng khả năng quốc phòng của Đức thì đúng là một trò chơi nguy hiểm, có lợi cho Nga”, ông Ellwood nói hôm 8/6.
Một nghị sĩ Bảo thủ khác của Anh, ông Tom Tugendhat, nói động thái của Mỹ - nếu được thực thi - sẽ đồng nghĩa là các quốc gia châu Âu được khích lệ “nghe lời Mỹ ít đi” khi ông Trump còn nắm quyền.
Tổng thống Trump nhiều lần đề nghị các thành viên NATO làm đúng nghĩa vụ về chia sẻ chi phí
Nhà bình luận Andreas Kluth viết trên Bloomberg rằng trong thời gian qua, từ Berlin cho tới Paris, London, Tokyo, Seoul, Ottawa và Canberra, các nhà lãnh đạo các nước kết luận rằng sự hậu thuẫn của Mỹ giờ đây không còn mang tính nguyên tắc nữa mà là “có đi có lại”, và nay đã đến lúc họ “tính đường khác”.
Nhưng bi kịch đối với châu Âu là có lẽ họ sẽ không bao giờ có được ai khác đáng tin cậy hơn so với sự bảo hộ quân sự của Mỹ, ông Kluth viết.
Về phần thế giới, theo cây bút bình luận này, dẫn lại ý kiến của một số chuyên gia , bi kịch là khi không có Mỹ đứng ra bảo kê, khái niệm khối phương Tây nói chung như là một hệ tư tưởng sẽ không còn tồn tại nữa, dẫn đến bất ổn và lo lắng trên toàn cầu.
Lâu nay, khối phương Tây được ngầm hiểu là cộng đồng các quốc gia coi trọng việc bảo vệ các giá trị tự do.
Dự báo về ý định của Tổng thống Trump, bà Karin von Hippel, Tổng Giám đốc Viện Hoàng gia RUSI ở London chuyên nghiên cứu về quốc phòng, an ninh, nói: “Tôi không nghĩ là ý tưởng đó sẽ được thực thi trong một vài tháng tới, trước bầu cử tổng thống Mỹ, vì quốc hội và Lầu Năm Góc sẽ tìm cách ngăn chặn. Nhưng nếu ông Trump thắng, thì đúng là bất cứ điều gì cũng cũng thể diễn ra”.
Trong mấy ngày qua, giới quan sát diễn dịch rằng động thái của Tổng thống Trump có thể là sự đáp trả cá nhân đối với Thủ tướng Đức Angela Merkel tiếp sau tin tức nói rằng hai nhà lãnh đạo đã điện đàm với thái độ lạnh lùng hồi cuối tháng 5, trong đó bà Merkel phá tan hy vọng của ông Trump về việc tổ chức hội nghị thượng đỉnh G7 ở Mỹ vào tháng 6.
(Politico, CNN, Bloomberg, The Guardian)