Campuchia: Nhà hoạt động đất đai được phép tại ngoại

Bà Yorm Bopha, tại Tối cao Pháp viện ở Phnom Penh, Campuchia, 22/11/13

Tối cao Pháp viện Campuchia hôm nay ra lệnh thả một nhà hoạt động đất đai đã bị cầm tù hơn một năm vì những cáo trạng mà các tổ chức nhân quyền nói là ngụy tạo. Tuy nhiên, Thông tín viên VOA Robert Carmichael tường thuật rằng thẩm phán đoàn 5 người cũng gây thất vọng cho nhiều người khi họ quyết định chuyển lại vụ án này xuống tòa dưới để điều tra thêm.

Bà Yorm Bopha, 30 tuổi, đã bị bỏ tù hồi năm ngoái vì những cáo trạng mà các tổ chức nhân quyền nói là do chính quyền giàn dựng để ngăn chận những hoạt động tranh đấu của bà.

Người phụ nữ có một đứa con này là một thành viên nổi tiếng của một nhóm dân tại một khu vực ở thủ đô Phnom Penh có tên là Hồ Boeung Kak. Đây là nơi mà trong những năm gần đây đất đai, nhà cửa của hàng ngàn gia đình đã bị cưỡng chế di dời dựa trên một vụ mua bán đất đai mờ ám.

Vụ án của bà Bopha đã thu hút sự chú ý của dư luận trong và ngoài nước, đặc biệt là sau khi Hội Ân xá Quốc tế đưa tên bà vào danh sách tù nhân lương tâm và kêu gọi các thành viên của hội hành động. Hàng ngàn người đã viết thư vận động để cho bà được trả tự do.

Hàng trăm người ủng hộ bà Bopha, trong đó có nhiều nhà sư, hôm nay đã đến tòa án và nhiều người hy vọng bà sẽ được trả tự do vô điều kiện.

Bà Bopha cũng tin như vậy. Phát biểu trong khoảng thời gian tạm nghỉ trước khi Tối cao Pháp viện đưa ra phán quyết, bà đã cám ơn những người trong và ngoài nước đã quan tâm vận động cho bà.

Bà nói rằng bà rất cảm kích trước sự ủng hộ của mọi người và bà hy vọng tòa án sẽ mang lại công lý cho bà.

Tuy nhiên, Tối cao Pháp viện chỉ ra lệnh cho bà được tại ngoại và yêu cầu một tòa án cấp thấp hơn thụ lý vụ án này.

Vài phút sau đó, bà Bopha đã nói với các cơ quan truyền thông về sự thất vọng của bà.

Bà nói rằng bà cảm thấy chán nản vì vụ án được trả lại cho Tòa Phúc thẩm. Bà cho rằng việc này được thực hiện với mục đích “xiềng xích” bà và chứng tỏ là nhà chức trách không muốn bà tiếp tục những hoạt động khiếu kiện.

Tháng 12 năm ngoái, Tòa án Thành phố Phnom Penh đã tuyên án bà Bopha 3 năm tù vì điều mà họ cho là dính líu tới vụ hành hung hai người đàn ông. Trước đây trong năm nay, Tòa Phúc thẩm đã giảm bản án đó xuống còn hai năm. Hôm nay, Tối cao Pháp viện trả vụ án lại cho Tòa Phúc thẩm và chỉ thị cho tòa này xem xét tất cả mọi bằng chứng.

Các tổ chức nhân quyền nói rằng vấn đề ở đây là không hề có bằng chứng nào đã được đưa ra để chứng tỏ bà Bopha có dính líu tới vụ hành hung.

Ông Rupert Abbott, một nhà nghiên cứu ở Campuchia của Hội Ân xá Quốc tế, cho biết phán quyết này tạo ra những cảm giác lẫn lộn. Ông phát biểu như sau bên ngoài pháp đình ở Phnom Penh:

"Dĩ nhiên là chúng tôi vui mừng vì bà được thả. Tôi nghĩ rằng điều này cho thấy những cuộc vận động đã có hiệu quả. Cộng đồng của bà đã tích cực tranh đấu liên tục, từ ngày này sang ngày khác, và họ nhận được sự ủng hộ của những người khác, trong đó có các thành viên của Hội Ân xá Quốc tế. Chúng tôi rất vui mừng vì bà được thả. Nhưng chúng tôi thất vọng vì vụ này vẫn chưa chấm dứt. Vụ án được trả lại cho Tòa Phúc thẩm. Trên thực tế bà chỉ được tại ngoại cho nên bà vẫn còn bị vướng vào vụ án. Đây chính là một âm mưu khác nữa để ngăn chận hoạt động tranh đấu của bà và làm cho bà im tiếng. Chúng tâm rất quan tâm tới vấn đề này."

Sau khi phiên tòa kết thúc, mấy mươi người ủng hộ đã đi theo bà Bopha tới nhà tù để đợi các giới chức hoàn tất thủ tục giấy tờ. Theo dự liệu, bà sẽ ra khỏi tù trong ngày hôm nay.