Thống đốc California Gavin Newsom và các nhà lập pháp tiểu bang đã trở lại Điện Capitol của tiểu bang vào thứ Hai 2/12 để bắt đầu phiên họp đặc biệt nhằm bảo vệ các chính sách cấp tiến của tiểu bang trước một nhiệm kỳ tổng thống khác của ông Trump.
Vị thống đốc đảng Dân chủ, một người chỉ trích gay gắt Tổng thống đắc cử Donald Trump, đang định vị California một lần nữa trở thành trung tâm của nỗ lực phản kháng chống lại chương trình nghị sự bảo thủ. Ông đang yêu cầu các đồng minh Dân chủ của mình tại Cơ quan lập pháp, những người nắm giữ đa số áp đảo ở cả hai viện, phê duyệt thêm kinh phí cho văn phòng tổng chưởng lý để chuẩn bị cho cuộc chiến pháp lý mạnh mẽ chống lại các thách thức liên bang dự kiến.
Ngày thứ Hai 2/12, Dân biểu Jesse Gabriel của đảng Dân chủ đã đưa ra luật dành riêng 25 triệu đô la cho các khoản chi phí pháp lý để ứng phó với các cuộc tấn công tiềm năng của chính quyền Trump vào các chính sách của tiểu bang liên quan đến quyền công dân, biến đổi khí hậu, di trú và quyền phá thai.
“Trong khi chúng tôi luôn hy vọng được hợp tác với các đối tác liên bang của mình, California sẽ sẵn sàng bảo vệ mạnh mẽ các lợi ích và giá trị của chúng tôi khỏi bất kỳ hành động phi pháp nào của Chính quyền Trump sắp tới”, ông Gabriel nói trong một tuyên bố.
California đã kiện chính quyền Trump đầu tiên hơn 120 lần với nhiều mức độ thành công khác nhau.
“Chúng tôi sẽ không bị bất ngờ”, ông Newsom cho biết tại một cuộc họp báo gần đây.
Ông Trump thường mô tả California là đại diện cho tất cả những gì ông thấy sai trái ở Hoa Kỳ. Đảng Dân chủ, nắm giữ mọi chức vụ trên toàn tiểu bang tại California và có biên độ áp đảo trong Cơ quan lập pháp và phái đoàn quốc hội, đông hơn đảng viên Cộng hòa đã đăng ký gần gấp 2 lần trên toàn tiểu bang.
Ông Trump gọi thống đốc đảng Dân chủ là “New-scum” trong một chuyến dừng chân vận động tranh cử ở Nam California và liên tục chỉ trích thành trì của đảng Dân chủ về số lượng lớn di dân bất hợp pháp vào Hoa Kỳ, số người vô gia cư và sự tròng tréo của quá nhiều quy định. Ông cũng thề sẽ thực hiện lời hứa trong chiến dịch tranh cử của mình là thi hành việc trục xuất hàng loạt những di dân không có tình trạng pháp lý và truy tố những kẻ thù chính trị của mình.
Trước khi phiên họp đặc biệt bắt đầu, các nhà lập pháp tiểu bang dự kiến sẽ làm lễ tuyên thệ nhậm chức cho hơn hai chục thành viên mới và bầu ra các nhà lãnh đạo cho phiên họp lập pháp năm 2025. Hàng trăm người cũng có kế hoạch tuần hành quanh Điện Capitol vào thứ Hai 2/12 để thúc giục Cơ quan lập pháp cố gắng ngăn chặn các kế hoạch trục xuất hàng loạt của ông Trump.
Tổng chưởng lý tiểu bang, Rob Bonta, cho biết văn phòng của ông sẽ bảo vệ số di dân của tiểu bang, trong khi ông Newsom tuần trước công bố đề nghị khôi phục chương trình hoàn tiền cho việc mua xe điện nếu chính quyền Trump sắp tới xóa bỏ khoản tín dụng thuế liên bang cho những người mua xe điện. Ông Newsom cũng đang cân nhắc việc tạo ra một quỹ cứu trợ thiên tai dự phòng cho tiểu bang dễ xảy ra cháy rừng sau những lời đe dọa của ông Trump.
Các nhà lập pháp đảng Cộng hòa đã chỉ trích ông Newsom và các đồng minh Dân chủ của ông về phiên họp đặc biệt. Dân biểu tiểu bang, Vince Fong, người đại diện cho vành đai nông trại Thung lũng Trung tâm của tiểu bang, nói California nên làm việc với chính quyền Trump sắp tới.
“Hành động của ông Gavin Newsom không quan tâm đến những lo ngại của người dân California, những người không chấp thuận định hướng của tiểu bang và đất nước chúng ta”, ông Fong cho biết trong một video trên mạng xã hội.
Các nhà lập pháp cũng dự kiến sẽ dành cả năm để thảo luận về các cách bảo vệ hàng chục đạo luật mà chính quyền Trump dự kiến sẽ nhắm tới, bao gồm một luật biến tiểu bang thành nơi trú ẩn cho những người muốn phá thai sống ở các tiểu bang mà các hoạt động như vậy bị hạn chế nghiêm ngặt.
California, tiểu bang đông dân nhất của quốc gia, là tiểu bang đầu tiên ra lệnh rằng đến năm 2035, tất cả ô tô, xe bán tải và xe SUV mới được bán tại California phải là xe điện, chạy bằng hydro hoặc xe hybrid chạy bằng xăng và điện. Tiểu bang này cũng mở rộng dịch vụ chăm sóc sức khỏe do tiểu bang tài trợ cho tất cả cư dân có thu nhập thấp bất kể tình trạng di trú của họ.
Ông Newsom chưa cung cấp thông tin chi tiết về những hành động mà các nhà lập pháp sẽ xem xét nhưng cho biết ông muốn có kinh phí trước ngày nhậm chức của ông Trump, ngày 20 tháng 1. Các quan chức nói tiểu bang đã chi khoảng 42 triệu đô la cho chi phí kiện tụng trong chính quyền Trump đầu tiên.
California dự kiến sẽ phải đối mặt với khoản thâm hụt ngân sách 2 tỷ đô la vào năm tới, với những khoản thâm hụt lớn hơn trong tương lai. Ông Gabriel, người đã kiện chính quyền Trump đầu tiên vào năm 2017 khi chính quyền này cố gắng chấm dứt chương trình bảo vệ những di dân trẻ tuổi khỏi bị trục xuất, cho biết việc sắp xếp nguồn tài trợ ngay bây giờ là “một khoản đầu tư khôn ngoan”.
California đã thành công trong việc đòi lại 57 triệu đô la từ năm 2017 đến năm 2018 sau khi thắng kiện để ngăn chặn chính quyền Trump áp đặt các điều kiện thi hành di trú đối với một số khoản tài trợ thực thi pháp luật liên bang. Một chiến thắng pháp lý khác đối với câu hỏi về quyền công dân trong cuộc điều tra dân số năm 2020 đã buộc chính quyền liên bang phải trả lại 850.000 đô la cho tiểu bang, theo văn phòng tổng chưởng lý.
“Chúng tôi đang ở vị thế, nếu cần thiết, để trở thành mũi nhọn của ngọn giáo kháng cự và đẩy lùi mọi hành động bất hợp pháp hoặc vi hiến của chính quyền Trump”, ông Gabriel, chủ tịch ủy ban ngân sách, cho biết.
Trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của ông Trump, các tổng chưởng lý đảng Dân chủ đã cùng nhau đệ đơn kiện về vấn đề di trú, lệnh cấm đi lại của ông Trump đối với cư dân của các quốc gia Hồi giáo, môi trường, di trú và các chủ đề khác. Nhưng ông Trump có một lợi thế khả thi lần này: Ông đã tích cực đề cử các thẩm phán bảo thủ vào các tòa án liên bang ở mọi cấp, bao gồm cả Tòa án Tối cao.