Hôm thứ Bảy 1/6, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cố gắng thu hút sự chú ý trở lại về mối đe dọa của Trung Quốc ở Thái Bình Dương, tìm cách xoa dịu những lo ngại rằng xung đột ở Ukraine và Gaza đã làm phân tán các cam kết an ninh của Mỹ ở châu Á.
Ông Austin phát biểu tại Đối thoại Shangri-La, là hội nghị thượng đỉnh thường niên về an ninh ở Singapore, và đã gặp người đồng cấp Trung Quốc Dong Jun (Đổng Quân) hôm 31/5, nỗ lực làm dịu đi những bất đồng về các vấn đề từ Đài Loan cho đến hoạt động quân sự của Trung Quốc ở Biển Đông.
Gần đây, ngày càng có nhiều lo ngại rằng việc Washington tập trung giúp đỡ Ukraine chống lại cuộc xâm lược của Nga và hỗ trợ cho cuộc chiến của Israel ở Gaza, trong khi cố đảm bảo rằng cuộc xung đột đó không lan rộng, đã làm Mỹ ít chú ý đến khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
“Bất chấp những cuộc đụng độ lịch sử ở châu Âu và Trung Đông, Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương vẫn là nơi hoạt động ưu tiên của chúng tôi”, ông Austin nói thông qua bài diễn văn của mình, dường như nhằm mục đích nêu rõ di sản của chính quyền Mỹ ở trong khu vực khi nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Joe Biden sắp kết thúc.
“Tôi xin nói rõ: Hoa Kỳ chỉ có thể an toàn nếu châu Á an toàn. Đó là lý do tại sao Hoa Kỳ đã duy trì sự hiện diện của mình trong khu vực này từ lâu”, ông phát biểu.
Ông Austin nhấn mạnh tầm quan trọng của các liên minh trong khu vực.
“Và đó là giải quyết tranh chấp một cách hòa bình thông qua đối thoại chứ không phải là cưỡng ép hay xung đột. Và chắc chắn không phải là thông qua cái gọi là trừng phạt”, ông Austin nói, nhắm vào Trung Quốc.
Bài phát biểu nhắm vào các hành động của Bắc Kinh trong khu vực, bao gồm cả Biển Đông, nhưng phần lớn không nêu tên Trung Quốc.
Trong cuộc gặp hôm 31/5, ông Dong cảnh báo ông Austin rằng Mỹ chớ can thiệp vào quan hệ của Trung Quốc với Đài Loan, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Wu Qian nói với các phóng viên. Trung Quốc tuyên bố hòn đảo có chính quyền dân chủ này là lãnh thổ của mình.
Hoa Kỳ đã cung cấp hàng chục tỷ đô la viện trợ quân sự cho Ukraine kể từ đầu cuộc xâm lược, và Quốc hội Hoa Kỳ đã chi thêm 61 tỷ đô la vào tháng trước. Hoa Kỳ cũng tiếp tục trang bị vũ khí cho Israel và chính dự luật đã được thông qua cung cấp 26 tỷ đô la để hỗ trợ thêm cho Israel.
Khoảng 8 tỷ đô la tiền tài trợ của Hoa Kỳ được dành để đối phó với Trung Quốc ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, trong khuôn khổ dự luật tài trợ bổ sung được các nhà lập pháp thông qua.
Tổng thống Philippines Ferdinand R. Marcos (con) vào ngày 31/5 đã lên án các hành động bất hợp pháp, cưỡng ép và hung hăng ở Biển Đông, một vùng lãnh thổ trong vòng tranh chấp mà Trung Quốc đã điều động nhiều tàu tuần duyên tràn đến đó trong những tháng gần đây.
Ông Austin nói rằng hành vi quấy rối mà Philippines phải đối mặt là việc làm nguy hiểm và nhắc lại rằng hiệp ước phòng thủ chung giữa Hoa Kỳ với Manila rất vững chắc. Ông phát biểu rằng mục đích là làm sao căng thẳng giữa Bắc Kinh và Manila không vượt khỏi tầm kiểm soát.
Ông Austin nói: “Mỹ sẽ tiếp tục đóng một vai trò quan trọng ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, cùng với những bạn bè của chúng tôi trong khu vực mà chúng tôi chia sẻ và rất quan tâm đến họ”.