OREGON —
Một loài bọ hung hăng và có mùi hôi tiếp tục lan khắp Hoa Kỳ, gây kinh động cả các nông gia lẫn các nhà khoa học. Loại côn trùng có cái tên lòng thòng là: bọ hôi màu nâu sọc cẩm thạch. Nó có nguồn gốc từ Ðông Á. Năm nay, loài bọ này trong năm nay đã gây mất mùa hoa mầu từ bờ tây sang bờ đông nước Mỹ. Các nhà nghiên cứu đang tìm biện pháp để ngăn chặn nhưng một số biện pháp còn đang phải xem xét để cân nhắc giữa lợi ích và thiệt hại.
Một trong những cách mà các nhà khoa học đang tìm hiểu sự lan tràn của loài bọ hôi màu nâu sọc cẩm thạch này là bằng cách đặt bẫy. Có bốn cái bẫy được đặt trên bờ rìa của cánh đồng việt quất thuộc nông trại Bắc Willamette của Trường Ðại học Tiểu bang Oregon (OSU).
Nhà côn trùng học của trường Ðại học Tiểu bang Oregon, Vaughn Walton, chỉ vào một con bọ nâu có thân như hình chiếc khiên thời Trung Cổ và những vệt trắng sắc nét trên những chiếc ăng ten và nói: “Có vẻ như là chúng ta có ít nhất ba con bọ trong cái bẫy này.” Loại bọ này to khoảng bằng móng tay ngón đeo nhẫn và nó bị gọi là bọ hôi là rất đúng.
Ông Walton nói với phóng viên: “Dường như có một con còn sống ở đây. Nó còn sống! Tôi sẽ cho anh cơ hội ngửi mùi của con bọ hôi màu nâu sọc cẩm thạch này nhé.”
Nó có một mùi nhẹ, giống như là mùi của những chiếc tất thấm mồ hôi.
Ông Walton cũng cho biết: “Nhiều người nói rằng nó giống mùi của rau mùi. Một số người làm cùng phòng thí nghiệm với tôi vẫn thích mùi của rau mùi. Nay thì họ lại ghét mùi đó.”
Ðây là lý do tại sao sự xâm lăng của loài bọ này lại đáng báo động. Một con bọ hôi có thể truyền mùi hôi đó vào những hoa quả mà nó ăn. Nó có thể trốn trong các chùm nho làm rượu và làm hỏng nước khi nho được ép. Những vụ tấn công sớm trong mùa làm các quả dâu và hạt bị héo quắt. Những vết cắn của bọ hôi để lại những vết thâm trên rau cỏ. Nhà côn trùng học làm công tác nghiên cứu của Bộ Nông nghiệp Mỹ, Tracy Leskey, nói rằng thiệt hại về mùa màng lớn nhất được ghi nhận là ở khu vực trung Ðại Tây Dương. Bà nghiên cứu các loại cây ăn quả ở tiểu bang West Virginia.
Bà Leskey nói: “Nếu không được chữa trị, nó sẽ gây thiệt hại rất lớn. Ở những nơi mà chúng tôi không kiểm soát loại bọ này cho mục đích nghiên cứu, sẽ dễ dàng thấy rằng có đến 100% hoa quả bị hỏng”.
Bắc Mỹ có đến hơn 200 loài bọ hôi bản địa, nhưng giới nông gia không lo sợ về chúng. Sự lo sợ của họ tập trung vào loài bọ hôi phàm ăn có xuất xứ từ Ðông Á này. Các nhà khoa học phát hiện ra chúng lần đầu trên đất Mỹ là ở tiểu bang Pennsylvania vào cuối thập niên 1990. Ông Vaughn Walton cho biết những loài bọ xâm hại tăng trưởng gấp nhiều về số lượng và lan tràn về tất cả mọi nơi.
“Chúng rất giỏi di chuyển theo các phương tiện. Chúng bám theo ô tô, tàu biển, tàu trên đất liền và các phương tiện giao thông khác,” ông Walton cho biết.
Bọ hôi từ châu Á đã lan đến 40 tiểu bang ở Mỹ và một số tỉnh của Canada.
Loài bọ này lần đầu tiên xuất hiện trên các cây hoa màu cho doanh thu ở thung lũng Willamette thuộc tiểu bang Oregon trong năm nay. Nông dân Michelle Armstrong và vợ chưa cưới của anh ta trồng ngô và rau quả ở khu vực này. “Hy vọng rằng chúng tôi sẽ học được cách kiểm soát loài bọ này. Ðây thực sự là một hiểm họa đối với chúng tôi.”
Bộ Nông nghiệp Mỹ đang tài trợ cho một số trường học để nghiên cứu các biện pháp kiểm soát loài bọ này. Nhưng anh Armstrong cho biết trên thị trường chưa có một thiết bị nào có thể giúp ngăn chặn hữu hiệu loài bọ hôi này. Anh nói:
“Ðó là một trong những nỗi lo của người trồng rau và hoa màu. Bản thân tôi là một người trồng hoa màu, tôi cũng không biết phải làm gì nếu những con bọ này tràn vào cánh đồng của tôi? Tôi không có mấy lựa chọn. Chúng tôi không muốn xịt thuốc quá nhiều trên cây rau màu.”
Những loại thuốc trừ sâu mạnh có thể tiêu diệt loại bọ này nhưng đồng thời cũng hủy diệt luôn các loại côn trùng có ích. Do đó mà chúng tôi đang tìm các giải pháp khác. Một trong số đó là đánh bẫy sử dụng mồi nhử có mùi côn trùng. Nhóm nghiên cứu của trường OSU cho biết giải pháp dài hạn có thể sẽ là sử dụng loài thú săn tự nhiên của bọ hôi này để tiêu diệt chúng.Theo nhà nghiên cứu Walton, những con thú săn này có ở Ðông Á.
“Có nhiều loại ký sinh trùng gây hại và động vật săn mồi ở khu vực đó (Ðông Á). Chúng tôi đã đem chúng về đây. Chúng được kiểm dịch chặt chẽ. Chúng tôi phải đảm bảo để chúng ra ngoài vì chúng có thể sẽ giết hại những loại bọ có ích.”
Bộ Nông nghiệp cho biết sẽ mất vài năm nữa để nghiên cứu trước khi các nhà khoa học có thể chắc chắn được rằng việc đưa vào một loại côn trùng du nhập sẽ không gây ra những hậu quả không mong muốn trên các cánh đồng ở khắp nước Mỹ.
Một trong những cách mà các nhà khoa học đang tìm hiểu sự lan tràn của loài bọ hôi màu nâu sọc cẩm thạch này là bằng cách đặt bẫy. Có bốn cái bẫy được đặt trên bờ rìa của cánh đồng việt quất thuộc nông trại Bắc Willamette của Trường Ðại học Tiểu bang Oregon (OSU).
Nhà côn trùng học của trường Ðại học Tiểu bang Oregon, Vaughn Walton, chỉ vào một con bọ nâu có thân như hình chiếc khiên thời Trung Cổ và những vệt trắng sắc nét trên những chiếc ăng ten và nói: “Có vẻ như là chúng ta có ít nhất ba con bọ trong cái bẫy này.” Loại bọ này to khoảng bằng móng tay ngón đeo nhẫn và nó bị gọi là bọ hôi là rất đúng.
Ông Walton nói với phóng viên: “Dường như có một con còn sống ở đây. Nó còn sống! Tôi sẽ cho anh cơ hội ngửi mùi của con bọ hôi màu nâu sọc cẩm thạch này nhé.”
Nó có một mùi nhẹ, giống như là mùi của những chiếc tất thấm mồ hôi.
Ông Walton cũng cho biết: “Nhiều người nói rằng nó giống mùi của rau mùi. Một số người làm cùng phòng thí nghiệm với tôi vẫn thích mùi của rau mùi. Nay thì họ lại ghét mùi đó.”
Ðây là lý do tại sao sự xâm lăng của loài bọ này lại đáng báo động. Một con bọ hôi có thể truyền mùi hôi đó vào những hoa quả mà nó ăn. Nó có thể trốn trong các chùm nho làm rượu và làm hỏng nước khi nho được ép. Những vụ tấn công sớm trong mùa làm các quả dâu và hạt bị héo quắt. Những vết cắn của bọ hôi để lại những vết thâm trên rau cỏ. Nhà côn trùng học làm công tác nghiên cứu của Bộ Nông nghiệp Mỹ, Tracy Leskey, nói rằng thiệt hại về mùa màng lớn nhất được ghi nhận là ở khu vực trung Ðại Tây Dương. Bà nghiên cứu các loại cây ăn quả ở tiểu bang West Virginia.
Bà Leskey nói: “Nếu không được chữa trị, nó sẽ gây thiệt hại rất lớn. Ở những nơi mà chúng tôi không kiểm soát loại bọ này cho mục đích nghiên cứu, sẽ dễ dàng thấy rằng có đến 100% hoa quả bị hỏng”.
Bắc Mỹ có đến hơn 200 loài bọ hôi bản địa, nhưng giới nông gia không lo sợ về chúng. Sự lo sợ của họ tập trung vào loài bọ hôi phàm ăn có xuất xứ từ Ðông Á này. Các nhà khoa học phát hiện ra chúng lần đầu trên đất Mỹ là ở tiểu bang Pennsylvania vào cuối thập niên 1990. Ông Vaughn Walton cho biết những loài bọ xâm hại tăng trưởng gấp nhiều về số lượng và lan tràn về tất cả mọi nơi.
“Chúng rất giỏi di chuyển theo các phương tiện. Chúng bám theo ô tô, tàu biển, tàu trên đất liền và các phương tiện giao thông khác,” ông Walton cho biết.
Bọ hôi từ châu Á đã lan đến 40 tiểu bang ở Mỹ và một số tỉnh của Canada.
Loài bọ này lần đầu tiên xuất hiện trên các cây hoa màu cho doanh thu ở thung lũng Willamette thuộc tiểu bang Oregon trong năm nay. Nông dân Michelle Armstrong và vợ chưa cưới của anh ta trồng ngô và rau quả ở khu vực này. “Hy vọng rằng chúng tôi sẽ học được cách kiểm soát loài bọ này. Ðây thực sự là một hiểm họa đối với chúng tôi.”
Bộ Nông nghiệp Mỹ đang tài trợ cho một số trường học để nghiên cứu các biện pháp kiểm soát loài bọ này. Nhưng anh Armstrong cho biết trên thị trường chưa có một thiết bị nào có thể giúp ngăn chặn hữu hiệu loài bọ hôi này. Anh nói:
“Ðó là một trong những nỗi lo của người trồng rau và hoa màu. Bản thân tôi là một người trồng hoa màu, tôi cũng không biết phải làm gì nếu những con bọ này tràn vào cánh đồng của tôi? Tôi không có mấy lựa chọn. Chúng tôi không muốn xịt thuốc quá nhiều trên cây rau màu.”
Những loại thuốc trừ sâu mạnh có thể tiêu diệt loại bọ này nhưng đồng thời cũng hủy diệt luôn các loại côn trùng có ích. Do đó mà chúng tôi đang tìm các giải pháp khác. Một trong số đó là đánh bẫy sử dụng mồi nhử có mùi côn trùng. Nhóm nghiên cứu của trường OSU cho biết giải pháp dài hạn có thể sẽ là sử dụng loài thú săn tự nhiên của bọ hôi này để tiêu diệt chúng.Theo nhà nghiên cứu Walton, những con thú săn này có ở Ðông Á.
“Có nhiều loại ký sinh trùng gây hại và động vật săn mồi ở khu vực đó (Ðông Á). Chúng tôi đã đem chúng về đây. Chúng được kiểm dịch chặt chẽ. Chúng tôi phải đảm bảo để chúng ra ngoài vì chúng có thể sẽ giết hại những loại bọ có ích.”
Bộ Nông nghiệp cho biết sẽ mất vài năm nữa để nghiên cứu trước khi các nhà khoa học có thể chắc chắn được rằng việc đưa vào một loại côn trùng du nhập sẽ không gây ra những hậu quả không mong muốn trên các cánh đồng ở khắp nước Mỹ.