Úc, Mỹ và Anh đã loại bỏ các rào cản đáng kể về thương mại quốc phòng giữa các đối tác AUKUS và mở đường giúp cho các công nghệ có mức độ nhạy cảm cao được phê duyệt nhanh hơn, các quan chức Úc cho biết.
Động thái này được coi là một bước quan trọng để Úc nhận được tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân của Mỹ và cùng phát triển một lớp tàu ngầm mới chạy bằng năng lượng hạt nhân được trang bị vũ khí quy ước với Mỹ và Anh trong hai thập kỷ tới.
Các thành viên AUKUS cũng đang phát triển công nghệ quốc phòng tân tiến bao gồm tên lửa siêu thanh, tàu không người lái và công nghệ lượng tử, với những cải cách dự kiến sẽ đẩy nhanh quá trình đưa các dự án này từ nghiên cứu sang sản xuất.
Mỹ là đồng minh an ninh thân cận nhất của Úc, nhưng đã hạn chế chia sẻ công nghệ quốc phòng vốn được bảo vệ nghiêm ngặt, vốn được ghi trong Quy định về buôn bán vũ khí quốc tế của Mỹ (ITAR).
Bộ Ngoại giao Mỹ đã chậm trễ hoàn tất các miễn trừ cho Úc và Anh trong khuôn khổ ITAR vốn đòi hỏi các thành viên AUKUS còn lại phải chứng minh họ có chế độ kiểm soát xuất khẩu nghiêm ngặt tương đương với Mỹ.
Việc loại bỏ đòi hỏi giấy phép xuất khẩu đối với nhiều công nghệ quốc phòng sẽ có hiệu lực từ ngày 1/9, các quan chức Úc cho biết hôm 15/8. Bộ trưởng Quốc phòng Úc Richard Marles đã gọi đó là ‘sự thay đổi của cả một thế hệ’.
“Những cải cách quan trọng này sẽ cách mạng hóa thương mại, sáng tạo và hợp tác quốc phòng, cho phép hợp tác ở tốc độ và quy mô cần thiết để đáp ứng hoàn cảnh chiến lược đầy thách thức,” ông Marles nói.
Mỹ đã cấp khoảng 3.800 giấy phép kiểm soát xuất khẩu quốc phòng cho Úc mỗi năm vốn phải mất tới 18 tháng để phê duyệt, trong khi việc phê duyệt ở Anh chỉ mất 100 ngày.
Từ tháng tới, 70% mặt hàng quốc phòng từ Mỹ xuất sang Úc vốn trước đây bị hạn chế trong khuôn khổ ITAR sẽ được miễn giấy phép.
Danh sách các công nghệ bị loại ra sẽ được phía Mỹ công bố để cho biết các công nghệ nhạy cảm nào sẽ tiếp tục cần giấy phép và việc này sẽ được xem xét hàng năm.
Bộ Ngoại giao Mỹ sẽ có thời hạn 45 ngày để quyết định chuyển giao các công nghệ trong danh sách bị loại giữa chính phủ và các hãng sản xuất, và 30 ngày đối với chuyển giao từ chính phủ này sang chính phủ kia.
Hơn 80% hàng hóa thuộc diện kiểm soát của Bộ Thương mại Mỹ do là công nghệ quân sự và dân sự ‘lưỡng dụng’ cũng sẽ được miễn giấy phép đối với Úc kể từ tháng 9.
Úc đã loại bỏ 900 giấy phép xuất khẩu các mặt hàng quốc phòng trị giá 5 tỷ đô la Úc sang Mỹ và Anh, các quan chức cho biết.