Các nhà lãnh đạo của các nước công nghiệp hóa lớn nhất thế giới đã gặp
các nguyên thủ quốc gia Phi châu để thảo luận về cuộc khủng hoảng chính
trị tại Zimbabwe. Các nhà lãnh đạo Phi châu không đồng ý với nhau về
những lời kêu gọi chế tài lãnh tụ lâu đời của Zimbabwe, ông Robert
Mugabe. Từ Tokyo, phái viên Scott Stearns của đài VOA gửi về bài tường
thuật sau đây.
Cuộc khủng hoảng chính trị ở Zimbabwe đã chiếm
hơn 3 tiếng đồng hồ thảo luận giữa những nhà lãnh đạo các quốc gia
công nghiệp hàng đầu trong khối G-8 và các vị nguyên thủ quốc gia của
Algeri, Ethiopia, Senegal, Nam Phi, Tanzania, Nigeria và Ghana. Hoa Kỳ
đã thảo một nghị quyết Liên hiệp quốc đề nghị áp đặt các biện pháp chế
tài có mục tiêu trong đó có một lệnh cấm vận vũ khí và lệnh cấm du hành
nhắm vào tổng thống Mugabe và các đồng minh của ông ta.
Ông
Mugabe đã tái đắc cử hồi tháng trước trong một cuộc bầu cử vòng nhì bị
ứng viên đối lập chính tẩy chay vì những vụ tấn công các ủng hộ viên
đối lập. Phát biểu với các phóng viên tại hội nghị thượng đỉnh của nhóm
G-8 tại Nhật Bản, tổng thống George Bush của Hoa Kỳ nói rằng các nhà
lãnh đạo G-8 đã lắng nghe rất kỹ các đồng sự Phi châu nói về những quan
ngại của họ đối với những gì đang xảy ra tại Zimbabwe.
Tổng
thống Bush nói: “Tôi quan tâm sâu sắc về nhân dân Zimbabwe. Tôi cực kỳ
thất vọng về cuộc bầu cử mà tôi gọi là một cuộc bầu cử 'giả hiệu'.”
Tổng
thống Bush phát biểu cùng với tổng thống Tanzania, ông Jakaya Kikwete,
người đang giữ chức chủ tịch Liên hiệp Phi châu. Cuộc họp của khối này
tại Ai Cập hồi tuần trước đã đưa ra những lời kêu gọi thành lập một
chính phủ đoàn kết dân tộc, nhưng không ủng hộ các biện pháp chế tài.
Tổng thống Kikwete nói với tổng thống Bush rằng, trong tư cách bạn bè,
chung cuộc họ sẽ đi đến sự thông cảm về phương sách tốt đẹp nhất để đi
tới.
Ông Kikwete nói: “Các mối quan ngại mà ông vừa bầy tỏ quả
thực là những mối quan ngại của nhiều người trong số chúng tôi tại lục
địa châu Phi. Tại hội nghị thượng đỉnh vừa rồi của Liên hiệp Phi châu,
nhiều nhà lãnh đạo đã bầy tỏ sự bất bình trước cách diễn biến của sự
việc. Nhưng chúng tôi cũng đồng ý về bước đi sắp tới. Lãnh vực duy nhất
mà chúng tôi có thể không đồng ý là về phương cách xúc tiến. Quý vị
nhìn một cách khác, còn chúng tôi ở châu Phi lại nhìn một cách khác.”
Trợ
lý tổng thống Hoa Kỳ về các vấn đề kinh tế quốc tế, ông Dan Price nói
với các phóng viên rằng không phải tất cả các nhà lãnh đạo Phi châu đều
ở tư thế ủng hộ các biện pháp chế tài vào lúc này. Nhưng ông nhấn mạnh
rằng có sự đồng thuận rộng rãi giữa các nhà lãnh đạo G-8 và các nhà
lãnh đạo Phi châu về sự cần thiết của cộng đồng quốc tế là phải thống
nhất sau một đường lối chung đối với cuộc khủng hoản chính trị ở
Zimbabwe.
Nữ phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc, bà Dana Perino cho biết
một số nhà lãnh đạo Phi châu đang vận động để tiến tới một thỏa thuận
chia quyền ở Zimbabwe, và Hoa Kỳ đang chờ xem một thỏa thuận như thế sẽ
ra sao. Tỷ như, theo lời bà, một chính quyền như thế có mặt tổng thống
Mugabe hay không.Bà Perino nói rằng chính phủ hiện thời không phản ánh
ý nguyện của nhân dân Zimbabwe là những người đã bỏ phiếu đòi thay đổi
trong vòng bầu cử đầu tiên hồi tháng 3.
Đảng đối lập đã thắng
đa số ghế tại quốc hội trong cuộc bầu cử đó. Ứng viên đối lập Morgan
Tsvangirai đã vượt xa tổng thống Mugabe về số phiếu bầu, nhưng không
đạt được tỷ lệ trên 50% khiến phải tổ chức cuộc bầu cử vòng nhì trong
tháng trước.
Là người cai trị Zimbabwe từ năm 1980, tổng thống
Mugabe từng tuyên bố ông sẵn sàng nói chuyện với các đối thủ chính trị,
nhưng chỉ với điều kiện là trước tiên, họ phải thừa nhận ông là tổng
thống được bầu lên một cách hợp pháp.
