Theo báo cáo của Trường Y tế Công thuộc Đại học Yale, máy bay và nguồn quỹ của tổng thống Nga đã được sử dụng trong một chương trình đưa trẻ em ra khỏi các vùng lãnh thổ Ukraine bị chiếm đóng, tước bỏ danh tính Ukraine của chúng và đưa chúng đến sống với các gia đình người Nga.
Nghiên cứu do Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hậu thuẫn, được công bố hôm 3/12, đã xác định 314 trẻ em Ukraine được đưa đến Nga trong những tháng đầu của cuộc chiến ở Ukraine trong một phần của chương trình có hệ thống do Điện Kremlin cấp ngân quỹ nhằm "Nga hóa" những đứa trẻ này.
Reuters không thể độc lập xác nhận những phát hiện của báo cáo này.
Vào tháng 3/2023, Tòa Hình sự Quốc tế (ICC) đã phát lệnh bắt giữ Tổng thống Nga Vladimir Putin và lãnh đạo ủy ban về quyền trẻ em của ông, bà Maria Lvova-Belova, với cáo buộc gây ra tội ác chiến tranh khi trục xuất các trẻ em Ukraine.
Vào thời điểm đó, bà Lvova-Belova nói rằng ủy ban của bà đã hành động vì lý do nhân đạo để bảo vệ trẻ em ở một khu vực đang diễn ra hành động quân sự. Văn phòng của bà Lvova-Belova đã không ngay lập tức trả lời yêu cầu bình luận. Điện Kremlin cho biết họ không thể trả lời các câu hỏi được gửi hôm 2/12, với lý do không có đủ thời gian.
Báo cáo mới, được chia sẻ với Reuters, cung cấp thông tin chi tiết về chương trình trên và những cá nhân có liên quan, bao gồm cả điều mà nhà nghiên cứu chính cho biết là mối liên hệ mới với ông Putin.
Nhà nghiên cứu Nathaniel Raymond, Giám đốc điều hành Phòng nghiên cứu nhân đạo của Đại học Yale, cho biết ông đã lên lịch trình bày những phát hiện này tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc vào ngày 4/12. Hoa Kỳ giữ chức chủ tịch luân phiên của cơ quan gồm 15 thành viên trong tháng này.
Theo ông Raymond, nghiên cứu đưa ra bằng chứng vốn sẽ hỗ trợ thêm các cáo buộc của ICC đối với ông Putin về hành vi "cưỡng bức chuyển giao" người dân từ một nhóm sắc tộc này sang nhóm khác.
Ông cũng cho biết báo cáo đã chứng minh "việc trục xuất trẻ em Ukraine là một phần của chương trình có hệ thống do Điện Kremlin chỉ đạo" nhằm biến chúng thành công dân Nga.
Cưỡng bức chuyển giao là tội ác chống lại loài người theo luật pháp quốc tế. Vì chúng phải xảy ra trên diện rộng và có hệ thống, nên tội ác chống lại loài người thường được coi là nghiêm trọng hơn tội ác chiến tranh mà ông Putin hiện đang bị buộc tội vì cáo buộc trục xuất trẻ em Ukraine.
Trả lời các câu hỏi của Reuters, văn phòng công tố viên của ICC cho biết báo cáo của Yale hữu ích "trong các hoạt động liên tục của chúng tôi trong vụ này". Văn phòng này cho biết họ không thể cung cấp thêm thông tin về các cáo trạng hoặc hành động có thể phát sinh từ các hoạt động điều tra của họ tại Ukraine.
Văn phòng tổng thống Ukraine đã không trả lời yêu cầu bình luận. Văn phòng tổng chưởng lý Ukraine cho biết họ không có bình luận ngay lập tức.
Đáp lại các cáo buộc của ICC năm ngoái, bà Lvova-Belova nói rằng Nga không di chuyển bất kỳ ai trái với ý muốn của họ hoặc của cha mẹ hoặc người giám hộ hợp pháp của họ, những người luôn được hỏi ý kiến, trừ khi họ mất tích.
Bà cho biết trẻ em được giao cho người giám hộ hợp pháp tạm thời và không được cho đi làm con nuôi.
Nga, quốc gia không công nhận ICC, cho biết lệnh của tòa án là vô nghĩa. Tuy nhiên, các quyết định của tòa án có thể hạn chế việc đi lại của những cá nhân bị buộc tội vì 124 quốc gia thành viên có nghĩa vụ phải thực thi các quyết định của tòa này.
Nghiên cứu này dựa trên những dữ liệu được khai thác từ ba cơ sở thống kê việc nhận con nuôi của chính phủ Nga trong hơn 20 tháng. Ông Raymond cho biết rằng cuộc điều tra của Yale sau đó đã lập bản đồ về hậu cần và ngân quỹ cho chương trình bị cáo buộc, và xác nhận danh tính của 314 trẻ em.
Nghiên cứu này là một phần trong sáng kiến do Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ dẫn đầu, dưới thời Tổng thống Joe Biden, nhằm ghi lại các hành vi vi phạm luật pháp quốc tế và tội ác chống lại loài người tiềm tàng của Nga và các lực lượng liên kết với Nga ở Ukraine.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã không ngay lập tức trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.