Tổng thống Joe Biden hôm 10/4 cho biết ông đang xem xét yêu cầu từ Úc về việc hủy bỏ nỗ lực truy tố kéo dài hàng thập kỷ qua của Hoa Kỳ đối với người sáng lập Wikileaks, Julian Assange, vì đã công bố các tài liệu mật của Mỹ.
Trong nhiều năm qua, Úc đã kêu gọi Hoa Kỳ hủy bỏ việc truy tố ông Assange, một công dân Úc, người đã chống lại các nỗ lực dẫn độ của Hoa Kỳ từ nhà tù ở Anh.
Khi được hỏi về yêu cầu này hôm 10/4 trong lúc tiếp đón Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida trong chuyến thăm chính thức, ông Biden nói “chúng tôi đang xem xét điều đó”.
Ông Assange bị truy tố 17 tội gián điệp và một tội lạm dụng máy tính liên quan đến việc trang web của ông xuất bản một kho tài liệu mật của Hoa Kỳ gần 15 năm trước. Các công tố viên của Mỹ cáo buộc ông Assange, 52 tuổi, đã khuyến khích và giúp đỡ nhà phân tích tình báo Quân đội Hoa Kỳ Chelsea Manning đánh cắp các bức điện ngoại giao và hồ sơ quân sự mà WikiLeaks công bố, khiến nhiều người gặp nguy hiểm.
Australia lập luận rằng có sự bất nhất giữa cách đối xử của Mỹ đối với ông Assange và cựu binh nhì Manning. Tổng thống Mỹ thời đó là ông Barack Obama đã giảm bản án 35 năm đối với Manning xuống còn 7 năm, cho phép cô được trả tự do vào năm 2017.
Những người ủng hộ ông Assange nói rằng ông là một nhà báo được Tu chính án thứ nhất bảo vệ, người đã vạch trần những hành vi sai trái của quân đội Hoa Kỳ ở Iraq và Afghanistan, vốn có lợi cho công chúng. Vợ của ông Assange, Stella Assange, nói rằng người sáng lập WikiLeaks “đang bị bức hại vì ông đã vạch trần cái giá thực sự của chiến tranh đối với mạng sống con người”. Bà cho biết sức khỏe của ông tiếp tục xấu đi trong tù và bà lo sợ ông sẽ chết sau song sắt.
Thủ tướng Úc Anthony Albanese nói rằng tuyên bố của ông Biden về ông Assange rất đáng khích lệ.
“Tôi đã nói rằng chúng tôi, thay mặt cho ông Assange, đã nêu ra vì lợi ích quốc gia của Úc rằng thế là đủ lắm rồi và điều này cần phải được đưa ra kết luận và chúng tôi đã nêu vấn đề này ở mỗi cấp chính quyền bằng mọi cách có thể”, ông Albanese nói với ABC.
“Ông Assange đã phải trả một cái giá lớn và thế là đủ rồi. Theo quan điểm rất mạnh mẽ của tôi, việc ông Assange tiếp tục bị giam giữ sẽ chẳng mang lại lợi ích gì và tôi coi đó là quan điểm của chính phủ Úc”, ông nói thêm.
Phản hồi về bình luận của ông Biden, Tổng biên tập WikiLeaks, Kristinn Hrafnsson, nói trong một tuyên bố rằng “chưa quá muộn để Tổng thống Biden ngăn chặn việc dẫn độ Julian sang Mỹ, vốn là một hành động có động cơ chính trị của người tiền nhiệm”.
“Bằng việc hủy bỏ cáo buộc chống lại Julian, ông ấy sẽ bảo vệ quyền tự do ngôn luận và quyền của các nhà báo và nhà xuất bản trên toàn cầu”, bà Hrafnsson nói. “Chúng tôi kêu gọi ông (Biden) chấm dứt thủ tục pháp lý này; để trả tự do cho Julian; và thừa nhận rằng báo chí không phải là một tội ác”.
Một tòa án ở Anh đã ra phán quyết vào tháng trước rằng ông Assange không thể bị dẫn độ sang Hoa Kỳ vì tội gián điệp trừ khi chính quyền Hoa Kỳ đảm bảo rằng ông sẽ không phải nhận án tử hình.