Hai hãng xe hàng đầu của Nhật vừa tạm ngừng xuất khẩu xe sang Việt Nam vì những vướng mắc của Nghị định 116, bắt đầu có hiệu lực từ đầu năm 2018.
Theo bản tin của nhật báo Nikkei của Nhật, hãng xe Toyota Motor và Honda Motor đã ngừng xuất xe sang thị trường Việt Nam kể từ đầu năm nay, sau khi Nghị định 116 được áp dụng, vì không đáp ứng được những đòi hỏi kiểm định nghiêm ngặt đối với các loại xe nhập khẩu.
Nghị định mới được áp dụng ngay khi Việt Nam bãi bỏ khoản thuế nhập khẩu 30% đối với ô tô nhập từ Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) kể từ ngày 1/ 1. Đây được xem là một động thái nhằm bảo hộ ngành công nghiệp ô tô trong nước trước sự cạnh tranh của xe nhập khẩu khi Hiệp định thương mại tự do AFTA có hiệu lực tối đa với mức thuế 5% cho các sản phẩm nhập khẩu trong khối ASEAN.
Hãng Toyota hôm 16/1 xác nhận đã ngừng xuất khẩu tất cả các sản phẩm sang thị trường Việt Nam.
Hãng xe Nhật Bản có nhà máy lắp ráp tại Việt Nam, nhưng lượng xe nhập khẩu từ Thái Lan, Indonesia và Nhật Bản chiếm khoảng 20% lượng xe bán ra trên thị trường, tương đương với 1.000 chiếc mỗi tháng. Các mẫu xe nhập khẩu của Toyota bao gồm Hilux, Yaris, Fortuner và dòng xe sang Lexus.
Chủ tịch Toyota Motor ở Thái Lan, Michinobu Sugata, cho biết trên thực tế, doanh số bán xe tại Việt Nam từ tháng 1 đến tháng 11 năm ngoái giảm 10%, xuống chỉ còn 245.000 chiếc, do người tiêu dùng chờ cho giá xe giảm xuống vào năm 2018 sau khi thuế nhập khẩu xe được gỡ bỏ.
“Chúng tôi dự đoán sẽ có bước nhảy vọt lớn vào năm 2018, nhưng do những rào cản phi thuế quan do chính phủ Việt Nam đưa ra nên chúng tôi không thể xuất khẩu ra thị trường này”, ông Sugata nói với báo chí ở Bangkok.
Nghị định 116 được đưa ra vào tháng 10/2017. Nghị định này đòi hỏi mỗi lô xe nhập cảng Việt Nam phải được kiểm tra khí thải và chất lượng an toàn kỹ thuật, trong khi theo quy định trước đó, mỗi dòng xe nhập khẩu chỉ cần kiểm định một chiếc đầu tiên.
Việc chờ đợi kiểm định, chạy kiểm tra khí thải, có thể mất đến 2 tháng và chi phí lên tới 10.000 đôla.
“Điều này gây lãng phí lớn về thời gian và tiền bạc”, Phòng Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam nói trong một tuyên bố gửi cho Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vào tháng 12.
Nghị định 116 còn đòi hỏi tất cả các mẫu xe phải có giấy chứng nhận chất lượng, kiểu loại xe nhập khẩu do cơ quan có thẩm quyền của quốc gia xuất khẩu cấp (VTA).
Tuy nhiên theo Nikkei, VTA là loại giấy tờ chứng minh xe đạt tiêu chuẩn của quốc gia mà xe được tiêu thụ, và thường là do các cơ quan của quốc gia nhập khẩu cấp.
Kể từ khi Nghị định 116 được đưa ra, các chính phủ Nhật Bản, Thái Lan và Mỹ đều bày tỏ mối quan ngại không thể bán được xe tại Việt Nam. Thậm chí, các quốc gia này còn cho rằng Nghị định 116 có thể vi phạm quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
