Đến nay thì mọi việc ở Biển Đông đã vượt qua giới hạn của quy luật Quan hệ Quốc tế, vì Trung Quốc ngày càng để lộ rõ bộ mặt thật hơn nữa. Mọi người Việt Nam dù là ở trong nước hay ngoài nước đều căm giận và đau buồn cho số phận không may của một nước nhỏ như Việt Nam phải nằm bên cạnh một nước lớn mạnh, hung hăng và muốn thực hiện mưu đồ bá quyền “chủ nghĩa Đại Hán” như Trung Quốc.
Người Việt Nam lưu vong nơi hải ngoại dù ở Mỹ, Úc, Nhật, Pháp, Đức, Hà Lan, v.v. thì cũng vẫn là người Việt Nam. Trước nạn đất nước Việt Nam bị Trung Quốc xâm lấn, người Việt Nam cần nên có trách nhiệm gìn giữ lấy. Dân tộc Việt Nam trường tồn, và mong muốn mãi mãi cũng phải là dân tộc Việt Nam. Do đó xin đề nghị cấp thiết hai điểm sau đây cùng với Chính phủ Việt Nam:
1. Việt Nam cần kiên quyết bảo vệ chủ quyền, nhất quyết không cho Trung Quốc đặt giàn khoan của họ trên vùng thuộc chủ quyền của ta. Việt Nam cần mạnh dạn khởi kiện Trung Quốc ra trước Tòa án Quốc tế.
Hoa Kỳ cũng tán thành và ủng hộ khi Việt Nam sử dụng hành động pháp lý kiện Trung Quốc ra trước Tòa án Quốc tế. Và Liên Minh Âu châu cũng vậy. Bao nhiêu hành động của Trung Quốc đi ngược lại các nguyên tắc của Công pháp Quốc tế điều chỉnh các hành vi của các quốc gia liên quan đến các lãnh thổ đang có tranh chấp, chà đạp lên Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển, Tuyên bố về Quy tắc Ứng xử trên Biển Đông năm 2002 giữa các quốc gia ASEAN và Trung Quốc, và Thỏa thuận về Nguyên tắc Cơ bản Chỉ đạo giải quyết các vấn đề trên biển năm 2011 giữa Việt Nam và Trung Quốc.
Trung Quốc khăng khăng khẳng định Hoàng Sa là thuộc chủ quyền của Trung Quốc, nên tìm mọi cách không chịu đối thoại với Việt Nam. Trung Quốc phá vỡ mọi quan hệ hữu nghị, gây thương tổn cho đất nước và dân tộc Việt Nam. Trung Quốc khẳng định rõ ràng tham vọng xâm chiếm toàn vùng Biển Đông của Việt Nam. Hiện nay Trung Quốc đã di chuyển bốn giàn khoan dầu về Biển Đông.
Trước tình hình này gần như toàn dân Việt Nam đều căm giận sự bội ước, tráo trở và vi phạm luật pháp quốc tế của Trung Quốc. Tôi nghĩ sớm hay muộn Việt Nam cũng phải kiện Trung Quốc ra trước Tòa án Quốc tế. Như vậy, tại sao Việt Nam không thể khẩn trương hơn trong việc làm này ?
Việt Nam cần kiên quyết kiện Trung Quốc ra trước Tòa án Quốc tế tại Den Haag (La Haye, The Hague) Hà Lan. Theo tôi, Tòa án Công lý Quốc tế ở Den Haag Hà Lan có nhiều điều kiện thuận lợi hơn hết. Vì Den Haag là thành phố chính trị nổi tiếng của Hà Lan, có thể giúp cho Việt Nam những gì cần thiết, và cũng là nơi tập trung các chuyên gia về Luật Quốc tế, các giáo sư về Công pháp Quốc tế; tại đây cũng có Viện Quan hệ Quốc tế Clingendael Hà Lan.
2. Cần tận dụng các biện pháp ngoại giao và ký kết hiệp định để tăng cường đoàn kết với quốc tế
Muốn thắng được Trung Quốc khi ra trước Tòa án Quốc tế, trước tiên phải có lý luận vững chắc, có hồ sơ đầy đủ, có thế mạnh về ngoại giao, được quốc tế tin tưởng, và được các cường quốc hỗ trợ. Cần gấp rút liên lạc và kết liên cho thật tốt với những tổ chức, những quốc gia, những liên minh có truyền thống đấu tranh gần gủi với Việt Nam.
Nhật Bản và Philippines đã có sẵn Hiệp ước An ninh nên được Mỹ yểm trợ trực tiếp và có thể dễ dàng hơn khi đối phó với Trung Quốc. Do đó Việt Nam cần nhanh chóng hợp tác liên kết chặc chẽ với Nhật Bản và Philippines là những nước có cùng cảnh ngộ như Việt Nam để có sự hậu thuẫn mạnh mẽ của Hoa Kỳ, Úc, Ấn Độ, và các nước khác.
Tại cuộc họp ở Shangri-La ngày 30 và 31-5-2014 Nhật Bản và Mỹ đã lên tiếng cảnh báo và nỗ lực ủng hộ Việt Nam; đây là những tiếng nói có ảnh hưởng rất mạnh. Trong thời gian tới Mỹ và Nhật Bản sẽ mời một số quốc gia tham gia một hiệp ước gồm có các nước Mỹ, Nhật Bản, Nam Triều Tiên, Philippines, Úc, Ấn Độ, và có thể có cả Việt Nam, v.v. nhằm ngăn ngừa ý đồ của Trung Quốc. Theo tôi, đây là điểm khả dĩ chấp nhận được để đề phòng mối đe dọa của Trung Quốc.
Trung Quốc ở Biển Hoa Đông bị Nhật Bản ngăn chận tại đảo Sensaku. Ở Biển Đông lại bị Philippines chận lại tại đảo Scarborough. Hiện tại Trung Quốc chỉ còn lại con đường duy nhất thoát ra Biển Đông là con đường từ Hoàng Sa đến Trường Sa của Việt Nam. Các nước Nhật Bản và Philippines ngày nay vẫn có thể yên bình là nhờ có Hiệp ước An ninh với Mỹ yểm trợ. Trung Quốc có thể còn e ngại, không hoặc chưa dám đụng vào. Do đó nếu Việt Nam đứng một mình, không theo bên nào, thì đó là đường lối có lợi nhất cho Trung Quốc.
Trong những ngày tới khi cần phổ biến tin tức rộng rãi, Việt Nam nên gửi thư từ, thông tin, thông cáo báo chí cho các báo chí và truyền thông Âu Châu. Vấn đề quốc tế, theo tôi, trong một xã hội dân chủ lãnh vực truyền thông rất quan trọng. Cần nhất là nên cho cộng đồng quốc tế biết rõ, hình dung được mức độ tương quan lực lượng, xã hội, ý thức hệ, v.v. Cần có sự liên lạc thường xuyên mật thiết trước với giới báo chí, truyền thông ở hải ngoại để tranh thủ những điều kiện thuận lợi hơn nữa.
Hiện nay các nước lớn thường hành xử bất chấp luật pháp trong các cuộc tranh chấp quốc tế.
Việc Mỹ đã không ký Công ước Luật biển, tạo ra tiền lệ cho Trung Quốc trong việc xem thường luật pháp quốc tế. Trung Quốc đã bác bỏ vụ kiện của Philippines và tuyên bố sẽ không công nhận bất kỳ phán quyết nào bất lợi cho họ.
Trung Quốc vẫn nói rằng họ không chấp nhận vai trò trọng tài quốc tế “như nêu trong khoản 2 chương 15 của UNCLOS trong các tranh chấp có liên quan đến ranh giới lãnh hải và các hoạt động quân sự.”
Vào lúc đó Trung Quốc đã khẳng định chủ quyền đối với Huangyan Islands (đảo Hoàng Nham) ở Biển Đông, điều này có nghĩa là ngay cả khi Philippines đưa vụ tranh chấp này ra Tòa án Quốc tế, Trung Quốc cũng không có nghĩa vụ phải ra tòa.
Liên quan đến việc này, có hai điểm cần được Tòa án Quốc tế và Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc giải thích:
1. Nếu một nước lớn không chịu ra tòa và không chịu chấp hành bất kỳ phán quyết nào của Tòa án Quốc tế, thì Tòa án Quốc tế và Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc sẽ giải quyết ra sao ?
Nếu Tòa án Quốc tế và Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc không có giải pháp nào cho một trường hợp như thế, thì có lẽ nhiều trường hợp tương tự hay nghiêm trọng hơn sẽ xảy ra. Điều này cho thấy là một nước lớn có thể thắng thế trong các cuộc tranh chấp giữa hai hoặc nhiều nước, và cũng sẽ thắng trên bình diện luật pháp quốc tế.
2. Tòa án Quốc tế có thể giải thích như thế nào về Công hàm của Thủ tướng Bắc Việt Nam Phạm Văn Đồng ngày 14-9-1958 gửi cho Thủ tướng Trung Quốc Chu Ân Lai?
Trung Quốc viện dẫn công thư của Thủ tướng Bắc Việt Nam Phạm Văn Đồng gửi Thủ tướng Trung Quốc Chu Ân Lai ngày 14-9-1958 để xác lập chủ quyền đối với Hoàng Sa. Có thể đây chỉ là kế dương Đông kích Tây của Trung Quốc, mà thực tâm của vấn đề còn nằm ở chỗ khác. Một ngày gần đây chắc chắn là họ sẽ đưa ra yêu sách mà trọng tâm là về chính trị, kinh tế. Tức là Trung Quốc muốn làm chủ khu vực Biển Đông, tài nguyên, dầu khí, khoáng sản, thủy sản, giao thông hàng hải. Nhưng chính yếu nhất của Trung Quốc là về băng cháy (thủy hóa vật, hydrateren, hydrate, hydration), nguồn tài nguyên của tương lai nằm ở độ sâu dưới 3000m.
Như Gs Tạ Văn Tài, Gs Ngô Vĩnh Long, và nhiều nhà nghiên cứu đã khẳng định: “công thư này hoàn toàn không có giá trị về mặt pháp lý đối với Hoàng Sa và Trường Sa”; “Phần giải thích của Quốc hội nói rõ công thư chỉ ủng hộ về cái gọi là 12 hải lý lãnh hải mà ông Chu Ân Lai tuyên bố cho Trung Quốc. Chừng đó cũng đủ để phá luận cứ của Trung Quốc về Hoàng Sa”.
Được biết hiện nay Việt Nam gần như có đầy đủ hồ sơ, tài liệu lịch sử về chủ quyền quốc gia Việt Nam. Việc khởi kiện Trung Quốc ra trước Tòa án Quốc tế sẽ giúp cho Việt Nam chiếm được nhiều lợi thế. Một phán quyết quốc tế có lợi sẽ trở thành vũ khí sắc bén nhất trên con đường đấu tranh vì sự toàn vẹn lãnh thổ, lãnh hải của Việt Nam.
Các bài viết được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
