‘Tôi tên là Nguyễn Đức Tâm. Tôi có một cậu con trai thất lạc tên là Nguyễn Đức Thắng sinh năm 1968. Con tôi bị đưa vào trại trẻ mồ côi Cam Ranh hồi năm 1972. Nếu ai biết con tôi còn sống thì xin hãy báo cho chúng tôi biết’.
Những thông tin tìm con ngắn ngủi, để lại trên trang web The Cam Ranh Orphan, do những người từng là trẻ mồ côi ở thành phố Nha Trang hồi những năm 70 lập nên, đã thôi thúc ông Ty Cope (tức Nguyễn Đức Thắng) trở về Việt Nam.
Người giáo viên cấp hai ở thành phố College Station, Texas, kể lại với VOA về ‘tâm trạng khác lạ’ khi gặp ông Tâm.
Ông kể: 'Cuộc gặp của tôi với cha mình diễn ra trong không khí không thoải mái và không bình thường vì lúc đó có mặt những người khác nữa. Thật sự khi ấy, tôi chưa biết chắc đó có phải là cha đẻ của mình hay không, và tôi còn phải chuyện trò để kiểm chứng lời của ông nữa’.
Sau đó, ông Cope cùng vợ, hai cô con gái và cha nuôi lên thành phố Pleiku (tỉnh Gia Lai) để tìm mẹ. Cha mẹ của ông đã chia tay từ trước khi ông chào đời.
Người mẹ 67 tuổi vẫn còn giữ một túi đựng áo len và một cái khăn bà dùng để quấn con khi đưa tới trại trẻ mồ côi.
Công dân Mỹ gốc Việt nói: ‘Cuộc gặp của tôi với mẹ diễn ra hết sức riêng tư, thậm chí không có mặt các thành viên gia đình của tôi tại đó. Chúng tôi đã trò chuyện một cách thân mật và tình cảm. Bà kể cho tôi nghe những chuyện đã xảy ra khi tôi còn nhỏ. Bà còn cho tôi xem cái khăn mà bà quấn quanh người tôi khi bà đưa tôi đến trại mồ côi’.
Sau khi gặp cha mẹ mình, ông Cope cho hay rằng ông đã hiểu rõ hơn hoàn cảnh dẫn tới sự ly tán sau này.
Người đàn ông 42 tuổi nói rằng mẹ ông ‘không hề có ý định bỏ mặc ông mà chỉ muốn con được học hành cũng như có điều kiện sống cũng như khả năng tồn tại tốt hơn trong tình cảnh chiến tranh, khi bà phải một mình làm việc cật lực để nuôi ba người con’.
Những cuộc hội ngộ bất ngờ này cũng đã giúp ông Cope lần lại ký ức một cách cụ thể.
Khi Chiến tranh Việt Nam chuẩn bị kết thúc hồi năm 1975, lãnh đạo của Trung tâm trẻ mồ côi Công giáo Cam Ranh, quyết định đưa con cái của họ cùng cậu bé Thắng và gần 70 trẻ mồ côi khác tới Sài Gòn trên một chiếc tàu chật chội mong kiếm tìm một tương lai tươi sáng hơn cho các em.
Nhưng sau khi chứng kiến thành phố này trong cảnh rối loạn, chiếc thuyền chở các em nhỏ hướng ra biển Đông, và được đưa tới Singapore sau nhiều ngày lênh đênh trên đại dương.
Tại đây, các em bé đã được các nhà truyền giáo hỗ trợ thủ tục đưa sang Hoa Kỳ và tạm trú tại một nơi dành cho các trẻ mồ côi Buckner ở Dallas, Texas.
Câu chuyện này đã thu hút sự chú ý của giới truyền thông ở thành phố, và sau đó cậu bé Thắng được một người đàn ông độc thân tên là John Cope nhận làm con nuôi.
Ông John là một đầu bếp trong Không lực Hoa Kỳ và từng làm tình nguyện viên tại trung tâm nuôi dưỡng trẻ mồ côi Cam Ranh, và đã biết một số trẻ em ở đó, trong đó có cậu bé Thắng.
Sau này, ông Cope cùng với cha nuôi vẫn tham gia các cuộc đoàn tụ năm năm một lần của trẻ em mồ côi từng được đưa tới Dallas.
Cho dù biết rõ hơn về thân thế của mình, ông cho biết vẫn rất biết ơn người cha đã nuôi ông khôn lớn, và đã ‘không hề bực mình hay tức giận’ khi ông gặp lại cha mẹ đẻ.
Ông Cope tâm sự: ‘Ông là một con người tràn đầy tình yêu thương. Tôi nghĩ ông yêu đất nước và con người Việt Nam kể từ khi ông sang đây trong thời kỳ chiến tranh. Ông là một người tuyệt vời, đã có công nuôi tôi nên người, dạy tôi trở thành một công dân Hoa Kỳ tốt. Cho dù ông không phải là cha đẻ ra tôi, nhưng tình cảm mà ông dành cho tôi, khiến tôi coi ông như cha ruột của mình’.
Mới đây, ông Cope cùng với những người khác trong giáo hội Công giáo của mình đã sang Haiti để chung tay giúp đỡ nước này khắc phục hậu quả của trận động đất mạnh từng gây thiệt hại nặng nề cho quốc gia này.
Ông bày tỏ mong muốn làm một điều gì đó có ích cho quê hương như tham gia các hoạt động thiện nguyện tại Việt Nam: ‘Cả gia đình tôi đã bàn về chuyện này. Chúng tôi muốn trở lại Việt Nam. Hiện cả tôi và bà xã đều là giáo viên nên chúng tôi có nhiều thời gian rỗi khi nghỉ hè. Lúc đó chúng tôi có thể dành thời gian làm công tác thiện nguyện, chẳng hạn như dạy tiếng Anh hoặc làm bất kỳ công việc gì đang có nhu cầu, tại các trại trẻ mồ côi ở Việt Nam’.
Ngoài ra, một trong các mục tiêu sắp tới của ông Cope là đưa mẹ ruột của mình tới thăm Hoa Kỳ, nơi ông đã lớn lên trong vòng tay yêu thương của mọi người.
