Hoa Kỳ tố cáo Syria khích động bạo loạn ở Cao Nguyên Golan

Các giới chức Hoa Kỳ nói họ lấy làm tiếc về con số thương vong trong các vụ đụng độ giữa các lực lượng Israel và những người biểu tình hôm Chủ Nhật tại Li băng, dọc theo khu vực Cao nguyên Golan, tại Dải Gaza cũng như vùng Bờ Tây.

Cùng lúc, họ cáo buộc Syria đã tiếp tay kích động bất ổn, đặc biệt tại Cao nguyên Golan, nhằm đánh lạc hướng dư luận đối với các vấn đề nội bộ của nước này.

Đánh dấu lễ kỷ niệm 63 năm ngày lập quốc của Israel, nhiều đám đông người Palestine đã tìm cách vượt qua biên giới phía bắc giữa Israel với Li băng và dọc theo lằn ranh phân chia giữa khu vực Cao nguyên Golan do Israel kiểm soát và Syria.

Ít nhất 13 người đã thiệt mạng vì đạn của Israel, trong đó có ba người dọc theo đường biên Golan, vốn yên tĩnh trong gần như suốt thời gian từ khi Israel chiếm khu vực này trong Cuộc chiến Trung Đông năm 1967.

Vụ việc tại Golan xảy ra sau lời cảnh báo đăng trên báo chí của ông Rami Makhlouf, một doanh nhân Syria thân cận với giới lãnh đạo tại Damascus, nói rằng tình trạng bất ổn ở Syria, vốn bị rúng động vì các cuộc biểu tình chống chính phủ, cũng có thể gây bất ổn cho Israel.

Phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Jay Carney nói rằng rõ ràng vụ việc ở Golan là một âm mưu nhằm đánh lạc hướng sự chú ý đối với các cuộc biểu tình chính đáng của người dân Syria.

Quyền Phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Mark Toner nói: "Chúng tôi tin rằng đây là một cố gắng của chính phủ Syria để gây bất ổn. Rõ ràng họ đã tìm cách đánh lạc hướng sự chú ý đối với tình hình đang xảy ra ở Syria. Thật là cay độc khi người Syria khai thác cuộc đấu tranh của người Palestine để kích động bạo lực dọc theo biên giới nước mình trong khi vẫn tiếp tục đàn áp người dân trong nước."

Ông Toner lên tiếng vào lúc Quốc vương Jordan Abdullah bắt đầu chuyến công du Washington với cuộc gặp Ngoại trưởng Hillary Clinton, ông cho rằng bất chấp các biến động chính trị trong thế giới Ả rập, cuộc tranh chấp giữa Israel – và người Palestine vẫn là một vấn đề ‘cốt lõi’ trong khu vực.

Ông Scott Lasensky, một chuyên gia về Trung Đông tại Viện Hòa bình Hoa Kỳ, cho rằng Syria có thể khai thác tình hình tại đây, nhưng điều đó không làm giảm bớt tầm quan trọng của vấn đề liên quan tới người Palestine.

Ông Lasensky nói: "Cho dù sự thực là như thế, hoặc khả năng điều đó đúng với sự thực, thì chúng ta cũng không nên hoài nghi và bác bỏ vấn đề Palestine, như một vấn đề không quan trọng. Đây là một vấn đề rất hệ trọng, từ lâu rồi. Đó vẫn là cốt lỗi trong cuộc tranh chấp giữa Israel và các nước Ả rập. Tôi nghĩ rằng nếu ai đó chứng kiến cuộc nổi dậy mà một số người gọi là ‘Mùa Xuân Ả Rập’ hay ‘Cuộc tỉnh thức của thế giới Ả Rập’, xảy ra trong những tuần và những tháng qua, thật là sai lầm khi gán ghép nghị trình ấy cho những gì xảy ra trên khắp thế giới Ả rập như hoàn toàn do các vấn đề nội bộ."

Ông Lasensky lưu ý rằng bạo lực nhân kỷ niệm ngày lập quốc Israel diễn ra trước một bài phát biểu về chính sách quan trọng về Trung Đông mà Tổng thống Obama dự kiến cho ngày thứ Năm này.

Ông nói tới một ‘khoảng trống’ trong nỗ lực hòa bình Trung Đông kể từ tháng 9 năm ngoái, khi các cuộc hòa đàm do Hoa Kỳ làm trung gian giữa Israel và Palestine tan vỡ, hầu như ngay sau khi cuộc họp do cựu đặc sứ Trung Đông George Mitchell triệu tập.

Ông Lasensky nói người Palestine đang tìm cách lấp đầy khoảng trống đó bằng một nỗ lực đơn phương, vận động LHQ công nhận một nước Palestine tương lai, cũng như bằng chính bạo lực trên hiện trường, như đã được chứng kiến trong các sự kiện hôm Chủ Nhật.

Trong bình luận đưa ra tại Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, phát ngôn viên Toner nói rằng Israel, cũng giống như bất kỳ nước nào, có quyền bảo vệ biên giới của mình. Nhưng ông cũng kêu gọi tất cả các bên hãy kiềm chế, trong khi ca ngợi các lực lượng an ninh Palestine đã giúp giữ trật tự ở Bờ Tây.