Lên tiếng tại Washington, một số nhà phân tích tình hình Trung Đông có uy tín đã bày tỏ sự quan tâm của họ cuộc tranh chấp ngày càng leo thang giữa Hoa kỳ và Israel về các dự án xây cất các khu gia cư Do Thái tại Đông Jerusalem.
Những lời phát biểu này được đưa ra vào lúc khai mạc hội nghị thường niên của Ủy Ban Công vụ Mỹ-Israel, một tổ chức có thế lực chuyên vận động cho các quyền lợi của Israel.
Lên tiếng trước một cử tọa lên đến hàng ngàn người tham dự hội nghị AIPAC, Giám đốc Viện Washington nghiên cứu vùng Cận Đông, ông Robert Satloff, nói cuộc tranh chấp giữa Mỹ và Israel sẽ mang lại một số hệ quả.
Ông nói: “Hiện chúng ta đang ở tại một thời điểm vô cùng nghiêm trọng.
Tôi muốn nói nghiêm trọng ở mức độ một cuộc địa chấn đo được 5 hoặc 6 độ trên địa chấn kế Richter, chưa tới mức 8 hay 9 độ, nhưng đây là một cuộc tranh chấp có thực.
Một khi tranh chấp đã được giải quyết, tôi tin rằng nó đang được giải quyết, nó sẽ để lại một số vết thương khó lành cho cả hai bên ở các cấp cao nhất. ”
Ý định của Israel cho xây 1.600 căn hộ mới tại vùng Đông Jerusalem bị chiếm đóng đã được loan báo giữa lúc Phó Tổng Thống Hoa Kỳ Joe Biden đang lưu viếng Israel.
Các giới chức Mỹ cho rằng thời điểm đưa ra loan báo này có tính xúc phạm Hoa Kỳ, và động thái này đã bị các nhà ngoại giao Mỹ, Liên hiệp quốc, Nga và Liên hiệp Châu Âu lên án tại một phiên họp của Bộ Tứ quy tụ các nước quan tâm đến một giải pháp hòa bình cho Trung Đông.
Nhà phân tích Satloff nói sự bất đồng giữa Mỹ và Israel có thể khiến Iran trở nên táo bạo và đẩy nhanh chương trình hạt nhân của mình.
Ông Satloff nói ông tin rằng “tác động của cuộc khủng hoảng sẽ đẩy nhanh các nỗ lực của Iran nhằm thủ đắc khả năng chế tạo vũ khí hạt nhân, và vì quan hệ chiến lược Mỹ-Israel đã bị tổn thương, tình hình có thể đẩy Israel tới giải pháp đánh chặn để tiêu diệt khả năng hạt nhân của Iran.”
Iran bác bỏ cáo buộc cho rằng họ đang tìm cách chế tạo vũ khí hạt nhân, nhưng Israel coi chương trình hạt nhân của Iran như một đe dọa đối với sự hiện hữu của quốc gia.
Thượng nghị sĩ Mỹ Evan Bayh nói: “Tôi tin rằng người Iran đã tính sai khi coi sự bất đồng tạm thời này, những lời qua tiếng lại giữa một số nhân vật ở Israel và một thành phần trong chính phủ Mỹ, là phản ánh sự thiếu quyết tâm về phía chúng ta, sự thể này có thể rất tai hại và vì thế điều hệ trọng là tất cả chúng ta, Hoa Kỳ, Israel và các bên khác, phải chứng tỏ rằng chúng ta cương quyết không chấp nhận chuyện Iran thủ đắc khả năng hạt nhân.”
Đặc sứ Mỹ về hòa bình Trung Đông George Mitchell hiện đang có mặt trong khu vực để tìm cách nối lại các cuộc đàm phán gián tiếp giữa Israel và người Palestine.
Một cựu cố vấn chính sách cấp cao của Bộ Ngoại giao Israel, ông Tal Becker, nói với các đại biểu tham hội rằng những cuộc thảo luận gián tiếp có thể mang lại kết quả tích cực.
Ông Becker nói “Tôi tin rằng nếu các cuộc đàm phán khởi sự và có thực chất, thay vì chỉ nhằm tránh giải quyết vấn đề, thì ít nhất chúng ta có thể tiến gần hơn đến một cuộc đối thoại có thực chất, rõ rệt như thế tốt hơn là hai bên không nói chuyện với nhau. Tôi tin rằng chúng ta có một cơ hội thực sự để bảo đảm vùng bờ Tây không trở thành một chính quyền thất bại, hoặc khủng bố, không ai có thể chấp nhận tình huống đó. Tôi cũng tin rằng chúng ta có một dịp may để cô lập hóa hơn nữa nhóm Hamas. ”
Nhóm đấu tranh Hồi giáo Hamas hiện đang nắm quyền kiểm soát tại dải Gaza.
Các nhà phân tích tình hình Trung Đông bày tỏ quan tâm rằng mối bất đồng giữa Hoa Kỳ và Israel về các khu định cư tại Đông Jerusalem, vùng đất đang bị Israel chiếm đóng, sẽ để lại những vết thương khó hàn gắn trên mối quan hệ Mỹ-Israel, đồng thời tăng nguy cơ quân đội Israel có thể ra tay tấn công chương trình hạt nhân Iran.
