Những hàng rào chắn bê tông trắng và những cuộn dây thép gai trải dài trên một cánh đồng rộng hơn một km. Những con hào với những khu sinh hoạt thô sơ đang được đào dưới bóng đêm. Tiếng pháo ầm ầm cách đó không xa.
Các tuyến phòng thủ mới mà Reuters ghé thăm gần thành phố Kupiansk phía đông bắc vào ngày 28/12 cho thấy Ukraine đã tăng cường xây dựng các công sự trong những tháng gần đây khi nước này chuyển các hoạt động quân sự chống lại Nga sang thế phòng thủ nhiều hơn.
Các nhà phân tích quân sự cho biết, các hệ thống phòng thủ có một số điểm tương đồng với các hệ thống được triển khai ở phía nam và phía đông bị Nga chiếm đóng, nhằm mục đích giúp Ukraine vượt qua các cuộc tấn công đồng thời tái tạo lực lượng khi Moscow nắm quyền chủ động trên chiến trường.
Tổng thống Volodymyr Zelenskyy loan báo rằng Ukraine “tăng cường đáng kể” các công sự vào ngày 28 tháng 11 sau khi một cuộc phản công được phát động vào tháng 6 năm ngoái đã không thể nhanh chóng chọc thủng phòng tuyến của Nga.
Kyiv nói rằng họ không thay đổi tham vọng chiếm lại toàn bộ lãnh thổ bị chiếm đóng còn lại, nhưng hiện tại đang tập trung vào những cải cách quân dịch nhạy cảm về mặt chính trị để bổ sung nhân lực và giải quyết tình trạng thiếu pháo binh ở mặt trận.
Các nhà phân tích quân sự cho biết, Nga đã tăng cường áp lực tấn công xung quanh các thị trấn phía đông như Kupiansk, Lyman và Avdiivka và không còn cần phải giữ lại quân trừ bị vì lo ngại Ukraine có thể đột phá.
Ông Zelenskyy nói các công trình phòng thủ của Ukraine cần được tăng cường và công việc xây dựng chúng cần được đẩy nhanh xung quanh ba thị trấn, ở phần phía đông của vùng Donetsk và ở các khu vực Kharkiv, Sumy, Chernihiv, Kyiv, Rivne và Volyn.
Những khu vực này trải dài từ phía đông Ukraine, dọc biên giới với Nga và Belarus, tới đồng minh phía tây là Ba Lan. Ông Zelenskyy cho biết khu vực phía nam Kherson, một khu vực vẫn còn bị chiếm đóng, cũng sẽ được tăng cường.
Tư thế phòng ngự
Không có dữ liệu công khai nào về cường độ hoặc quy mô của việc xây dựng công sự.
Ukraine đã thiết lập các tuyến phòng thủ ở một số khu vực ở phía đông khu vực Donbas kể từ năm 2014, khi các phần tử hiếu chiến được Nga hậu thuẫn chiếm giữ lãnh thổ. Các tuyến này đã được đào rất nhiều ở những nơi như Avdiivka trong suốt cuộc xâm lược toàn diện.
Ông Jack Watling, nhà nghiên cứu cấp cao về chiến tranh trên bộ tại Viện Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia, cho biết, các công sự mạnh hơn sẽ làm chậm quân đội Nga và bớt tốn lực lượng cho phòng thủ, giải phóng họ khỏi mặt trận để họ có thể được huấn luyện thêm.
“Người Ukraine hiện đang chuyển sang thế phòng thủ vì cuộc tấn công của họ đã lên đến cao điểm”, ông nói trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại, đồng thời cho biết thêm rằng Nga đã giành lại thế chủ động trên chiến trường và có thể chọn nơi để tấn công.
Ông cho biết thêm, với việc kho đạn pháo của Ukraine ngày càng giảm, tỷ lệ thương vong của Nga cũng giảm, khiến Moscow dễ dàng thành lập các đơn vị mới hơn, điều này có thể cho phép họ mở ra các tuyến tấn công mới theo thời gian.
Ông Watling nói: “Về phía Ukraine, họ đang cố gắng giảm thiểu thương vong cho mình nhưng cũng tái tạo sức mạnh chiến đấu tấn công”.
Ông cho biết các công sự cũng có thể được sử dụng để bảo vệ hai bên sườn của Ukraine khi nước này quay trở lại cuộc tấn công.
Răng rồng
Hôm 10/1, các phóng viên Reuters đã đến thăm các chiến hào được đào bằng máy đào và xẻng tại một địa điểm không được tiết lộ ở vùng Chernihiv gần biên giới Nga.
Ông Serhiy Naev, chỉ huy lực lượng chung Ukraine, người giám sát khu vực quân sự phía bắc, nói với các phóng viên tại hiện trường: “Khi dân thường hoàn thành công việc của họ (xây dựng các vị trí), chúng tôi sẽ rải mìn dày đặc”.
Tháng trước, các phóng viên Reuters đã đến thăm các chiến hào mới được Ukraine xây dựng ở Chornobyl gần biên giới với Belarus, một đồng minh của Nga được Moscow sử dụng làm nơi dàn dựng cho cuộc xâm lược vào tháng 2 năm 2022.
Một chiếc xe công binh cỡ lớn chạy qua mặt đất đầy tuyết khi tạo ra một con mương chống tăng rộng.
“(Các công việc đang diễn ra) dọc theo toàn bộ Khu vực Hoạt động phía Bắc. Những công việc này hiện đang được tiến hành ở vùng Sumy, vùng Chernihiv, theo hướng Kyiv,” ông Nayev nói.
“Các công trình bê tông, dây thép gai,... ‘răng rồng’ (rào chắn bê tông)...; chúng sẽ được đặt mìn và đặt dây thép gai lên trên. Đây sẽ là vật cản bê tông liên tục đối với xe bọc thép”, ông nói.
Gần Kupiansk, quân đội Ukraine cho phóng viên Reuters xem tuyến phòng thủ mới được xây dựng nhưng cho biết địa điểm chính xác không thể tiết lộ công khai vì lý do an ninh.
Một kỹ sư quân sự dùng danh hiệu vô tuyến là “Thằn lằn” cho biết họ thường đặt “răng rồng” trước tiên, tiếp theo là những cuộn dây thép gai và sau đó là mìn, nếu họ sử dụng.
Ông nói: “Tôi tin rằng hầu hết những rào cản này lẽ ra phải được xây dựng sớm hơn nhiều, có thể là vào mùa xuân. Việc này mất quá nhiều thời gian”.
Sau “răng rồng” vài trăm mét, công việc đang được tiến hành để mở rộng mạng lưới chiến hào cá nhân được gia cố bằng dầm gỗ, nơi cũng có khu sinh hoạt và giường tầng bằng gỗ.
Ông Lynx, quân nhân còn lại, cho biết Ukraine đang cố gắng giảm thiểu việc sử dụng mìn cho các công sự của mình để tránh để lại những loại đạn dược nguy hiểm trên lãnh thổ của mình.
“Đây là đất của chúng tôi. Chúng tôi không muốn xả rác nhiều như vậy”, ông nói.
Diễn đàn