Mối quan hệ giữa Trung Quốc và Philippines dường như đang ổn định trở lại sau khi chính quyền Manila lùi bước trong kế hoạch quân sự hóa một phần quần đảo Trường Sa đang trong vòng tranh chấp ở Biển Đông.
Tổng thống Philippine Rodrigo Duterte, khét tiếng về những bài phát biểu có tính cách khoa trương và những kế hoạch thay đổi như chong chóng, hôm 6/4 tuyên bố ông sẽ hạ lệnh điều quân ra quần đảo Trường Sa. Tuyên bố đó được đưa ra sau khi ông Duterte bị chỉ trích sau khi tin tức tường thuật rằng ông có biết về việc tàu Trung Quốc thăm dò ngoài khơi bờ biển Thái Bình Dương của Philippines hồi năm ngoái.
Bây giờ thì ông Duterte nói Philippines chỉ muốn cải thiện các cấu trúc trên 9 đá/đảo nhỏ tại quần đảo Trường Sa hiện do Philippines kiểm soát, và ông sẽ không đích thân đến thăm đảo Pag-asa, tức đảo Thị Tứ, để cắm lá cờ quốc gia. Trước đó, ông Duterte đã tuyên bố ông sẽ đi thăm đảo Thị Tứ vào ngày 12/6, nhân lễ độc lập của Philippines.
Những sự thay đổi của ông Duterte liên quan tới quần đảo Trường Sa dường như nêu bật sự kiện Manila vẫn tập trung vào nỗ lực tìm cách thay thế sự lệ thuộc truyền thống của Philippines vào Hoa Kỳ, bằng một chính sách đối ngoại đa dạng hơn trong khi theo đuổi các nguồn đầu tư từ Trung Quốc.
Các nhà phân tích lưu ý rằng Trung Quốc mới hồi tuần trước bày tỏ "quan ngại”, nay đã bỏ qua những lời phát biểu về quần đảo Trường Sa mà ông Duterte đưa ra trước đó.
Hôm 7/4, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói: " Trung Quốc hy vọng phía Philippines sẽ tiếp tục làm việc với phía Trung Quốc để kiểm soát các vụ tranh chấp lãnh hải một cách hợp lý và tìm cách duy trì sự phát triển lành mạnh mối quan hệ Trung-Phi."
Hôm thứ Năm, một phát ngôn viên khác của Bộ Ngoại giao Trung Quốc bày tỏ hài lòng về việc "Philippines và Trung Quốc có thể tương nhượng" để duy trì hoà khí.
Ông Duterte đã đi thăm Trung Quốc hồi tháng 10 để hàn gắn mối quan hệ đã trở nên căng thẳng vì vụ tranh chấp chủ quyền trên biển Đông, sau khi Philippines kiện Trung Quốc ra toà án trọng tài quốc tế. Năm ngoái, ông Duterte hủy bỏ các cuộc tuần tra hải quân chung với Hoa Kỳ.
Trung Quốc đã cam kết một khoản viện trợ và đầu tư trị giá 24 tỷ đô la cho Philippines.
Ông Eduardo Araral, giáo sư môn chính sách công của Đại học Quốc gia Singapore nhận định:
"Tôi nghĩ ông Duterte không cần phải làm gì thêm để lấy lòng Trung Quốc. Những gì mà ông ta đã làm rồi, cũng đủ để người Trung Quốc ghi tên ông vào sổ vàng rồi."
Trung Quốc đã cố tìm cách ve vãn bốn nước Đông Nam Á cũng tranh chấp chủ quyền biển đảo với Trung Quốc sau phán quyết của toà án trọng tài quốc tế vào tháng Bảy năm ngoái. Toà quốc tế phán rằng những tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh trên 90% diện tích Biển Đông, là không có cơ sở.
