Tổng thống Barack Obama đi bộ trên một tảng băng đang tan ở Alaska hôm thứ Ba, đồng thời hối thúc thế giới có hành động mau chóng để cắt giảm lượng khí thải có hiệu ứng nhà kính đang tạo ra khiến khí hậu toàn cầu thay đổi theo chiều hướng xấu hơn.
Nhà lãnh đạo Mỹ đang thực hiện chuyến thăm 3 ngày đến tiểu bang hẻo lánh nhất nước. Ông mượn phong cảnh mỹ lệ nhưng mong manh để kêu gọi sự chú ý đến tình huống bi thảm do sự tăng nhiệt gây ra khiến toàn bộ nhiều quốc gia và các thành phố lớn ven biển có thể bị chìm dưới làn nước.
Cùng lúc đó, ông Obama kêu gọi Quốc hội Hoa Kỳ phê chuẩn một quyết định mau chóng hơn để xây dựng một tàu phá băng mới, thúc ngày hoàn tất từ 2022 lên tới 2020.
Với tình trạng băng tan ở Bắc cực, việc cần có một chiếc tàu mới dường như có vẻ mâu thuẫn. Nhưng vào lúc vùng nước Bắc cực trở nên dễ tiếp cận hơn đối với các tuyến giao thương và khoan dầu và khí đốt thiên nhiên, thì tàu bè đi lại nhiều hơn có thể gặp nguy cơ, với các tình trạng khí hậu biến đổi dẫn tới những vùng biển bị đóng băng mà không dự báo trước được. Đáy biển bắc cực có thể chứa gần 1 phần tư lượng dầu khí chưa khai thác của thế giới.
Những tàu phá băng mạnh rất đắt tiền, phí tổn đóng tàu có thể lên tới cả tỷ đôla. Nhưng Hoa Kỳ hiện chỉ còn có 2 chiếc, thua xa con số 40 chiếc của Nga.
Khi bắt đầu chuyến thăm ngày hôm qua, ông Obama tuyên bố biến đổi khí hậu là mối đe dọa mang tính quyết định của thế kỷ này.
Tại một hội nghị thượng đỉnh do Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ bảo trợ về các vấn đề môi trường ở Bắc cực, ông nói thế giới “không hành động đủ nhanh” đẻ giải quyết tình trạng biến đổi khí hậu.
Ông Obama nói, “Về một vấn đề trong tất cả những vấn đề khác, có một điểm là đã quá trễ. Và thời điểm đó đang gần như ập xuống chúng ta.”
Ông nói, “Hoạt động của con người đang gây xáo trộn khí hậu, bằng nhiều cách, nhanh hơn ta tưởng trước đây. Khoa học là điều rõ ràng. Khoa học đang ngày càng tiến bộ. Nó chứng tỏ là mối đe dọa có thời xa xôi nay đang trở nên rất hiện thực.”
Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với Alaska
Là vị tổng thống đương nhiệm đầu tiên đi thăm Bắc cực, ông Obama nhấn mạnh đến điều ông cho là các tác động đặc biệt tai hại của sự biến đổi khí hậu đối với tiểu bang Alaska.
Ông nói, “Trong 60 năm vừa qua, Alaska đã tăng nhiệt nhanh khoảng gấp đôi so với những nơi khác ở Hoa Kỳ. Năm ngoái là năm ấm nhất mà Alaska đã ghi nhận – y như phần còn lại của thế giới.
Theo ông Obama, sự kiện này đưa đến tình trạng các tảng băng tan nhanh, đại dương và sông hồ nóng ấm hơn và mang nhiều tính axit hơn, các mực nước biển rút xuống và “một số trong những mức độ xói mòn bờ biển nhanh nhất trên thế giới.”
Tổng thống Hoa Kỳ cũng chĩa mùi dùi vào những người chỉ trích ông trong nước, một số cáo buộc ông là thổi phồng nguy cơ biến đổi khí hậu, hay lập luận rằng các chính sách mới đây của ông về môi trường đang gây thiệt hại cho nền kinh tế.
Tổng thống nói, “Một môi trường lành mạnh không nhất thiết phải xung đột với sự tăng truờng kinh tế.” Ông lập luận rằng cái giá phải trả còn cao hơn nếu các quốc gia không có biện pháp nào để chống lại tình trạng biến đổi khí hậu.
Ông nói, “Thời buổi để biện bạch là không biết gì chắc chắn đã qua rồi. Những người muốn phủ nhận khoa học đang ở thế cô lập. Họ ở trên một hòn đảo riêng ngày càng thu hẹp dần.”
Cam kết hành động
Trước đó, các vị bộ trưởng của 11 quốc gia và Liên hiệp châu Âu tái khẳng đỉnh một cam kết sẽ có biện pháp “cấp thiết” để kéo chậm tiến độ tăng nhiệt toàn cầu trong vùng Bắc cực nhạy cảm.
Các giới chức của Hoa Kỳ, Pháp, Nam Triều Tiên, Singapore và các nước khác loan báo cam kết của mình trong một thông cáo chung tại Hội nghị được gọi là GLACIER.
Các đại biểu tại hội nghị do Hoa Kỳ bảo trợ đã tập trung vào những ảnh hưởng toàn cầu của biến đổi khí hậu. Trong thông cáo chung, các vị bộ trưởng nói, “Chúng tôi coi những cảnh báo của các khoa học gia là rất nghiêm trọng.”
Họ nói, “Nhiệt độ tại Bắc cực đang tăng ở mức cao gấp đôi so với mức trung bình toàn cầu. Tình trạng mất băng và tuyết đang thúc nhanh sự tăng nhiệt của hành tinh nói chung.”
Người dân bản địa Alaska dự hội nghị đã bày tỏ sự quan ngại rằng họ đang ở tuyên đầu của biến đổi khí hậu.
Trưởng bộ tộc Alaska Lee Stephan nói, “Chúng tôi hết sức quan ngại về Trái đất Mẹ. Alaska không gây ra tình trạng tăng nhiệt toàn cầu. Tuy nhiên, các hàn động của toàn cầu đang tác động tới Alaska.”
Cuộc họp ở Alaska diễn ra trước hội nghị Liên Hiệp Quốc về biến đổi khí hậu vào cuối năm nay ở Paris.
Tòa Bạch Ốc nói mục tiêu của hội nghị là tăng cường nhận thức về hậu quả của nhiệt độ cao hơn trong vùng Bắc cực đang tác động ra sao đến phần còn lại của thế giới và những gì con người có thể làm để đáp lại.
Tổng thống Obama đã loan báo các kế hoạch buộc các nhà máy điện của Hoa Kỳ cắt giảm 31 phần trăm lượng khí thải carbon dioxide so với mức của năm 2005, đồng thời tăng lượng điện phát ra qua việc sử dụng các nguồn có thể tái tạo.
Các nhà khoa học đã cảnh báo rằng để cho nhiệt độ toàn cầu tăng hơn 2 độ bách phân trên mức tiền công nghiệp sẽ đem lại khí hậu nguy hiểm và mực nước biển dâng cao có thể tác động đến dân cư trên khắp thế giới.
