Ngoại Trưởng Trung Quốc Vương Nghị hôm 24/7 nói Bắc Kinh muốn “duy trì tình trạng ổn định” trên Biển Đông, giữa lúc Bắc Kinh tăng cường nỗ lực nhằm củng cố các liên minh trong khu vực trong bối cảnh căng thẳng tiếp tục tăng trên vùng biển tranh chấp.
Hãng tin Reuters dẫn lời ông Vương Nghị phát biểu trong chuyến công du chính thức tới thăm Bangkok, nói rằng Trung Quốc muốn “duy trì ổn định tại Biển Nam Trung Hoa (Việt Nam gọi là Biển Đông), tuân thủ các điều kiện đã được thỏa thuận trong Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông và một bộ Quy tắc Ứng xử trên biển tương lai.”
Hoa Kỳ chỉ trích Trung Quốc là “bất chấp luật pháp quốc tế” khi tiến hành lắp đất xây đảo và quân sự hóa các đảo nhân tạo trong Biển Đông. Washington cho rằng các hành động đó đã phương hại tới sự ổn định trong khu vực.
Thái Lan không phải là một nước tranh chấp chủ quyền và trên nguyên tắc, duy trì lập trường trung lập về vấn đề này.
Chuyến đi Thái Lan của ông Vương Nghị diễn ra trước một hội nghị khu vực quy tụ các nước Đông Nam Á ở Manila vào tháng tới. Miêu tả quan hệ giữa hai nước, ông Vương Nghị ví Thái Lan với Trung Quốc “như hai anh em”.
Ngoại Trưởng Thái Lan Don Pramudwinai cũng hết lời ca ngợi các quan hệ Thái-Trung, nói rằng “không có vật nào có thể cản trở” quan hệ hai nước.
Trong năm nay, Thái Lan đã phê chuẩn nhiều thương vụ mua vũ khí của Trung Quốc: gồm nhiều tàu ngầm, xe tăng và máy bay trực thăng giá trị tổng cộng hơn 500 triệu đôla.
Tháng trước, chính phủ Thái Lan chấp thuận giai đoạn đầu của một dự án xây một tuyến đường sắt có kinh phí lên tới 5,5 tỉ đôla, nối liền bờ biển phía Đông Thái Lan với miền Nam Trung Quốc, đi ngang qua Lào, như một phần thuộc dự án xây hạ tầng cơ sở khổng lồ của Trung Quốc mang tên “Vành đai, Con đường”.
Người đứng đầu tập đoàn quân sự cầm quyền ở Thái Lan, Thủ Tướng Prayuth Chan-ocha, đã viện điều khoản 44 của hiến pháp tạm thời của Thái Lan, sắc lệnh thay thế cho lệnh thiết quân luật trước đây trao nhiều quyền vào tay Thủ Tướng, để đẩy mạnh dự án này sau nhiều lần bị đình hoãn.
Ông Vương Nghị nói ông hy vọng dự án tuyến đường sắt sẽ “nâng cao vị thế” của Thái Lan trong khu vực. Ông khẳng định hai nước sẽ giải quyết những khác biệt quan điểm để biến dự án đường hỏa xa trở thành hiện thực.
Trung Quốc đòi chủ quyền trên hầu hết Biển Đông, nơi phong phú tài nguyên và cũng là tuyến hàng hải quốc tế huyết mạch của thế giới.
Các nước khác tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc tại đây gồm có Brunei, Malaysia, Philippines, Đài Loan và Việt Nam.
