Ngày 2/5, Trung Quốc hoan nghênh lập trường mềm mỏng hơn của các quốc gia Đông Nam Á về khu vực tranh chấp Biển Đông tại hội nghị thượng đỉnh ASEAN diễn ra vào cuối tuần qua. Bắc Kinh nói điều đó cho thấy là các nỗ lực nhằm giảm thiểu căng thẳng đã có hiệu quả.
Trong tuyên bố kết thúc hội nghị thượng đỉnh ASEAN tại thủ đô Manila, Philippines năm nay, Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) không không hề đề cập đến “các hoạt động cải tạo đất đai và quân sự hóa”.
Hai vấn đề này đã được đề cập trong tuyên bố của ASEAN hồi năm ngoái, và trong một văn bản không được công bố năm trước đó mà Reuters đã được đọc hôm thứ Bảy,.
Hai nhà ngoại giao ASEAN cho Reuters biết, năm nay, Trung Quốc thúc ép Chủ tịch ASEAN, Philippines, gạt ra khỏi chương trình nghị sự chính thức các hoạt động gây tranh cãi của Trung Quốc trên tuyến hàng hải chiến lược trong khu vực.
Trung Quốc không phải là hội viên của ASEAN, nhưng rất nhạy cảm với nội dung bản tuyên bố hàng năm của khối.
Trung Quốc thường bị cáo buộc là gây áp lực để ảnh hưởng tới việc soạn thảo bản tuyên bố để dập tắt ngay những lời lẽ thách thức tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng không trả lời trực tiếp câu hỏi của báo chí rằng liệu Trung Quốc có gây sức ép trong việc soạn bản tuyên bố hay không.
Tại một cuộc họp báo thường nhật, ông Cảnh Sảng nói:
“Kể từ năm ngoái, với nỗ lực chung của Trung Quốc và các nước ASEAN, trong đó có Philippines, tình hình Biển Đông đã hạ nhiệt và tình hình đã lắng dịu. Tôi nghĩ điều này phù hợp với lợi ích của các nước trong khu vực”.
Bản tuyên bố với những lời lẽ nhẹ nhàng hơn được đưa ra khi Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tìm cách giảng hòa với Trung Quốc sau nhiều năm hai nước tranh cãi với nhau.
Sau khi ‘đi đêm’ với ông Duterte, Trung Quốc đồng ý cho ngư dân Philippine trở lại ngư trường phong phú hải sản ở bãi cạn Scarborough sau bốn năm phong tỏa nơi này.
