Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục đối mặt với một loạt chỉ trích khi ông cho rằng nên quy trách cả hai phía_những người theo chủ nghĩa da trắng ưu việt và những người biểu tình phản đối họ_về vụ bạo động chết người nổ ra cuối tuần qua tại Charlottesville, bang Virginia.
Hôm 16/8, Tổng thống loan báo giải thể hai Hội đồng Cố vấn Thương mại gồm những giám đốc điều hành các tập đoàn hàng đầu của Mỹ sau khi có ít nhất bảy CEO thông báo từ chức rút ra khỏi các hội đồng này vì những lời phát biểu của Tổng thống.
Phát biểu của ông Trump gặp nhiều chỉ trích, kể cả từ các giới chức hàng đầu bên Đảng Cộng hòa của ông Trump, các tư lệnh quân đội, và giới lãnh đạo doanh nghiệp.
Vụ bạo động hôm thứ bảy khiến 1 phụ nữ thiệt mạng và 19 người khác bị thương khi một người theo chủ nghĩa Quốc xã mới lao xe tông vào những người biểu tình chống những người theo chủ nghĩa da trắng ưu việt.
Thoạt tiên, ông Trump quy lỗi cho ‘nhiều bên’. Tới thứ hai, ông lên án những người theo chủ nghĩa Quốc xã mới, những người theo chủ nghĩa da trắng ưu việt, và những thành viên Ku Klux Klan phân biệt chủng tộc vì vai trò của họ trong cuộc bạo loạn.
Đến thứ ba, tại cuộc họp báo ở Tháp Trump, New York, Tổng thống quay lại với nhận định ban đầu.
“Nhìn cả đôi bên. Cả đôi bên đều có phần trách nhiệm. Tôi không nghi ngờ điều đó,” Tổng thống Trump nói.
Ông David Duke thuộc Ku Klux Klan, phe chủ trương đề cao thuyết người da trắng thượng đẳng, ngay lập tức ca ngợi phát biểu của ông Trump: “Cảm ơn Tổng thống vì sự chân thành, can đảm nói lên sự thật về vụ Charlottesville và lên án những tay khủng bố cánh tả.”
Tuy nhiên, những đảng viên Cộng hòa chủ chốt đã lên tiếng phản đối quan điểm của Tổng thống Trump.
Lãnh đạo Hạ viện do phe Cộng hòa kiểm soát, Chủ tịch Paul Ryan, nói: “Chúng ta phải rõ ràng. Chủ nghĩa da trắng thượng đẳng là đáng kinh tởm. Sự mù quáng này chống lại toàn bộ những gì đất nước này đại diện. Không thể nhập nhằng đạo lý.”
Thượng nghị sĩ Marco Rubio tuyên bố: “Tổng thống, ông không thể quy trách những người theo chủ nghĩa da trắng ưu việt chỉ một phần trách nhiệm.”
Thống đốc bang Ohio, John Kasich, kêu gọi: “Tổng thống Mỹ phải lên án những nhóm thù hận này.”
Lãnh tụ Dân chủ ở Thượng viện, Thượng nghị sĩ Charles Schumer, nhắn nhủ với Tổng thống rằng: “Khi David Duke và những người theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng hoan hô những lời phát biểu của ông thì nghĩa là ông đã cực kỳ sai. Những vị Tổng thống vĩ đại của nước Mỹ tìm cách đoàn kết chứ không phải chia rẽ quốc gia. Phát biểu của Tổng thống Donald Trump rõ ràng chứng tỏ ông ta nằm trong số đó.”
Phát biểu của ông Trump cũng bị phản đối từ Anh, một đồng minh của Mỹ. Thủ tướng Theresa May nói: “Tôi không thấy sự tương ứng giữa những người cổ súy các quan điểm phát xít với những người chống lại các quan điểm đó. Quan trọng là những người trong những vị trí có trách nhiệm phải lên án các lập trường cực hữu bất kỳ nơi nào mà họ nghe thấy.”
Hai cựu Tổng thống Mỹ, George H.W. Bush, và con trai ông, George W. Bush, ngày 16/8 ra một thông cáo chung nói rằng vụ Charlottesville nhắc nhớ các chân lý căn bản ghi trong Tuyên ngôn Độc lập Mỹ, theo đó mọi người đều bình đẳng và có quyền bình đẳng như nhau.
