Quốc hội Hoa Kỳ chỉ có vài ngày để hoàn tất các cuộc đàm phán về ngân sách cho năm tài khoá 2017. Nếu các nhà lập pháp không đạt được thỏa thuận trước nửa đêm ngày 28 tháng 4, chính phủ sẽ phải đóng cửa. Cuộc tranh luận về các ưu tiên lập pháp diễn ra giữa lúc Tổng thống Donald Trump đánh dấu 100 ngày đầu tại chức.
Khi Quốc hội tái nhóm tại điện Capitol thì mọi sự chú ý sẽ đổ dồn vào thời gian ngắn ngủi để các bên tranh luận đạt được đồng thuận về ngân sách.
Các nhà lập pháp chỉ có vỏn vẹn 4 ngày làm việc để giải quyết hàng tỷ đô la tiền dự chi ngân sách. Tổng thống Trump vẫn tỏ thái độ lạc quan.
"Chúng tôi có cơ may tốt để sớm thực hiện việc này."
Tình trạng bất định vào giờ chót này không có gì mới lạ. Quốc hội Mỹ cũng không đạt được thỏa thuận hồi năm 2013, khiến chính phủ phải đóng cửa trong 16 ngày. Lúc đó, ngay cả các công viên quốc gia cũng bị đóng cửa.
Tuy nhiên lần này, hạn chót để đạt thoả thuận ngân sách đến chỉ một ngày trước một mốc điểm quan trọng: 100 ngày đầu của chính quyền Tổng thống Trump.
Toà Bạch Ốc rêu rao những thành công mà ông Trump thời còn là ứng cử viên Tổng thống đã vạch ra...
"Những gì diễn ra tiếp theo là kế hoạch hành động 100 ngày của tôi để làm nước Mỹ vĩ đại trở lại."
Tổng thống Trump coi cuộc đàm phán về ngân sách như một trận chiến để dành thắng lợi hầu thực hiện lời hứa quan trọng nhất mà ông đã đưa ra trong chiến dịch vận động tranh cử... Đó là tài trợ cho bức tường ở biên giới với Mexico, dài 3.200 km.
Tổng thống Trump phát biểu:
"Chúng tôi đang xây bức tường. Trên thực tế công tác xây tường sẽ bắt đầu sớm, sớm hơn kế hoạch dự trù xa."
Nhưng với kinh phí lên tới hàng tỉ đô la, vận động xây một bức tường ngăn ở biên giới sẽ vô cùng khó khăn đối với Đảng Cộng hòa, trong khi chống đối dự án này là yếu tố củng cố sự đoàn kết các thành viên đảng Dân chủ đối lập.
Không ai có thể đoan chắc liệu tài trợ cho bức tường biên giới có là yếu tố quyết định có đạt được thoả thuận hay không đối với Tổng thống Trump, hoặc đây chỉ là bước đầu hướng tới một sự thỏa hiệp có tính tương nhượng dưới hình thức tăng tài trợ cho lĩnh vực di trú.
Bước vào các cuộc thương lượng hôm thứ Hai, Toà Bạch Ốc đã tỏ ra thận trọng trong những phát biểu của mình.
Người phát ngôn của Tòa Bạch Ốc Sean Spicer:
"Tôi sẽ không bắt đầu bằng cách đưa ra thêm hoặc lấy bớt đi các vấn đề trong nghị trình thảo luận, về những gì mà Tổng thống có thể làm."
Tuy nhiên, kỷ ức về nỗ lực thất bại trong việc cải cách luật chăm sóc sức khoẻ là một vết thương còn mới đối với đảng Cộng hòa, tạo ra thêm sức ép trong nội bộ đảng này.
Bà Molly Reynolds, thuộc Viện nghiên cứu Brookings, phát biểu:
“Có rất nhiều điều không chắc chắn về Tổng thống Trump và Toà Bạch Ốc của ông, ngay cả đối với các giới chức ở điện Capitol. Tổng thống Trump không phải là một nhân vật quen thuộc với sinh hoạt chính trị ở Washington; ông ấy không có nhiều kinh nghiệm làm luật, không có kinh nghiệm thương thuyết và vì thế, chúng ta sẽ thấy những yếu tố đó thể hiện trong cuộc chiến về ngân sách lần này.”
Với vấn đề cải cách thuế má và cải cách luật chăm sóc sức khoẻ sắp tới đây lại được mang ra bàn thảo tại Điện Capitol, trụ sở quốc hội Hoa Kỳ, thì đây là một cuộc chiến mà Tổng thống Trump cần phải giành phần thắng.
