Gần đây Tổng thống Donald Trump ra quyết định bắt đầu điều tra liên quan đến những lo ngại về các thức tiếp cận thị trường của Trung Quốc và việc đánh cắp sở hữu trí tuệ của Mỹ, thông qua việc đánh cắp dữ liệu trên mạng điện toán, hay ra luật định buộc các công ty phải giao nộp bí mật thương mại. Quyết định này của ông Trump đã bị Bắc Kinh cảnh báo rằng có khả năng xảy ra cuộc chiến thương mại.
Trong nhiều năm, hành vi đánh cắp sở hữu trí tuệ và ban hành các chính sách liên quan đến việc tiếp cận thị trường ở Trung Quốc đã trở thành mối quan ngại, không chỉ đối với Hoa Kỳ, mà còn cho các công ty nước ngoài đầu tư ở Trung Quốc.
Ông Robert Atkinson, Chủ tịch của Qũy Sáng tạo và Công nghệ Thông tin có trụ sở ở Washington nói: "Rõ ràng là ở nhiều nơi, chính sách của Trung Quốc đang vi phạm tinh thần, nếu không nói là, qui chế của WTO ... và chính phủ Trung Quốc đã không cho thấy bất kỳ dấu hiệu từ bỏ hoặc thay đổi hành vi của họ."
Các quan chức chính quyền Trump ước tính hành vi đánh cắp sở hữu trí tuệ có thể gây tổn thất cho Mỹ đến 600 tỷ đôla. Nhưng khi tính luôn cả Châu Âu và các nước khác, thì tổn thất thậm chí còn lớn hơn, ông Atkinson cho biết thêm.
Và mặc dù vẫn còn quá sớm để cho biết cuộc điều tra sẽ diễn ra như thế nào, nhưng công bố của ông Trump đã làm Bắc Kinh nổi giận. Các cơ quan truyền thông Trung Quốc cảnh báo về một cuộc chiến tranh thương mại do cuộc điều tra này khơi mào. Chính quyền Trung Quốc đã cam kết thực hiện tất cả các biện pháp thích hợp để bảo vệ các quyền và lợi ích của họ nếu cần.
Hôm 22/8, một tuyên bố từ Bộ Thương mại Trung Quốc đã gọi động thái khởi động cuộc điều tra theo điều khoản 301 là "vô trách nhiệm", cho rằng quyết định này gửi đi một tín hiệu sai lệch cho thế giới.
Một tuyên bố của một phát ngôn viên không nêu tên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc trên mạng nói: "Việc Hoa Kỳ không tuân thủ các quy tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới - TWO và việc sử dụng luật trong nước để khởi đầu một cuộc điều tra thương mại chống lại Trung Quốc là vô trách nhiệm và những lời chỉ trích của Mỹ đối với Trung Quốc là không khách quan.”
Các nhà phân tích nói rằng cuộc điều tra cũng có thể được sử dụng làm đòn bẩy trong các cuộc đàm phán hoặc Hoa Kỳ có thể tham gia cùng với các nước có cùng tư tưởng khác trong việc cố gắng giải quyết những hạn chế về thị trường của Trung Quốc.
Ông Liao Qun, Kinh tế gia trưởng của CITIC Bank International cho biết, trong khi phải mất một thời gian để xem kết quả của cuộc điều tra và tác động của nó đối với hàng xuất khẩu Trung Quốc vào thị trường Hoa Kỳ, ông nghĩ rằng động thái này có thể sẽ thất bại.
Ông Liao nói: "Điều này (việc sử dụng Mục 301) là điều gây tranh cãi, thậm chí ở Hoa Kỳ, và chính quyền của ông Trump đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Nhiều chính sách của ông đã bị chặn hoặc đảo lộn."
Bắc Kinh dường như đã áp dụng một số bước để hạn chế tác động tiềm tàng của bất kỳ hành động nào mà Hoa Kỳ có thể thực hiện.
Gần đây, Trung Quốc ra tuyên bố cắt giảm danh sách các khu vực cấm đầu tư. Danh sách đó rút ngắn bớt, nhưng nhiều rào cản vẫn còn.
