Nhà lãnh đạo của Hoa Kỳ mới đề cập tới Việt Nam trong bài phát biểu dài liên quan tới Hiệp định Đối tác Thương mại xuyên Thái Bình Dương, TPP.
Phát biểu tại công ty Nike ở tiểu bang Oregon hôm 8/5 vừa qua, ông Obama nói rằng theo thỏa thuận đang được bàn thảo, Việt Nam sẽ “lần đầu tiên phải nâng các tiêu chuẩn về lao động”.
“Nước này cũng phải đặt ra mức lương tối thiểu, phải thông qua các luật liên quan tới nơi làm việc an toàn để bảo vệ công nhân, cũng như thậm chí sẽ lần đầu tiên phải bảo vệ quyền được tự do lập nghiệp đoàn của công nhân. Đó là một sự khác biệt lớn.”
Người đứng đầu Nhà Trắng nói thêm rằng nếu Việt Nam hay bất kỳ một nước nào khác tham gia thỏa thuận thương mại này không đáp ứng các yêu cầu, họ sẽ phải đối mặt với các hệ quả rõ ràng”.
“Nếu một quốc gia muốn tham gia thỏa thuận này, họ sẽ phải đáp ứng các tiêu chuẩn cao hơn. Nếu không, họ sẽ bị loại. Nếu họ phá vỡ các luật lệ, sẽ có các hệ quả cụ thể,” ông Obama nói tiếp.
Ba ngày sau đó, các hãng tin cho biết một nhà ngoại giao cấp cao của Mỹ nói tại Hà Nội rằng Việt Nam đã cho thấy tiến bộ về nhân quyền, nhưng cần phải chứng tỏ cam kết mạnh mẽ hơn nữa để lấy lòng các nhà lập pháp Mỹ vẫn còn lưỡng lự và có thể làm phức tạp thêm việc nước này gia nhập TPP.
Trong chuyến thăm Việt Nam, ông Tom Malinowski, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách dân chủ, nhân quyền và lao động, nói rằng năm nay đã thấy Việt Nam kiềm chế hơn vì có ít các tù nhân chính trị hơn và không có thêm các vụ truy tố mới nào nhắm vào những người bất đồng chính kiến.
Tuy nhiên, ông Malinowski nói những gì đạt được vẫn mong manh, và vẫn còn “các vấn đề rất lớn”.
“Các nhà hoạt động thuộc xã hội dân sự, các blogger và các nhà báo độc lập hay những người chỉ trích chính phủ vẫn thường bị sách nhiễu, đe dọa và thậm chí là bạo lực, vì đã thực thi các quyền cơ bản được quốc tế công nhận”.
Trong khi ông Malinowski vẫn chưa kết thúc chuyến thăm Việt Nam, hôm qua đã xảy ra một vụ hành hung nhắm vào blogger Anh Chí mà nhiều nhà bất đồng chính kiến nghi ngờ rằng có sự dính líu của chính quyền.
Những người hoạt động xã hội chúng tôi thừa biết những người đứng đằng sau những vụ tấn công như thế. Kể cả giang hồ hay xã hội đen đi chăng nữa, không phải vô cớ mà người ta đánh, hay chém giết một người không vì một xích mích gì. Chúng tôi thừa biết đằng sau đấy là ai.Blogger Anh Chí.
Blogger này cho VOA Việt Ngữ biết một số người đã dùng “hung khí tấn công” ông ở nơi cách nhà không xa.
Nhà hoạt động xã hội từng nhiều lần xuống đường biểu tình chống Trung Quốc cũng như dự án chặt cây xanh ở Hà Nội cho biết rằng ông không có “xích mích gì với hàng xóm láng giềng,” và “không có xung đột về mối quan hệ giữa người với người”.
Nhưng thời gian qua, ông cho biết ông và gia đình nhiều lần bị sách nhiễu.
Khi được hỏi ai có thể đứng sau vụ hành hung trên, blogger này nói: “Những người hoạt động xã hội chúng tôi thừa biết những người đứng đằng sau những vụ tấn công như thế. Kể cả giang hồ hay xã hội đen đi chăng nữa, không phải vô cớ mà người ta đánh, hay chém giết một người không vì một xích mích gì. Chúng tôi thừa biết đằng sau đấy là ai.”
VOA Việt Ngữ chưa thể liên lạc được với chính quyền nơi blogger Anh Chí cư ngụ.
Việt Nam muốn sớm hoàn tất việc thương thảo Hiệp định Đối tác Thương mại xuyên Thái Bình Dương với các đối tác, đặc biệt là Hoa Kỳ.
Nhưng vấn đề nhân quyền, nhất là quyền của người lao động, được coi là một trong các yếu tố chính khiến một số dân biểu Mỹ phản đối việc Washington đàm phán với Việt Nam về TPP.
Trong khi đó, từ trước tới nay, Việt Nam vẫn luôn phủ nhận các cáo buộc về vi phạm nhân quyền.
