Chính quyền của Tổng thống Trump vừa từ chối đề nghị của Thổ Nhĩ Kỳ là sẽ trao trả mục sư người Mỹ sau gần hai năm giam giữ, nếu Hoa Kỳ miễn trừng phạt cho một ngân hàng của nước này.
Wall Street Journal dẫn lời một giới chức cấp cao của Tòa Bạch Ốc cho biết yêu cầu của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ chỉ được xem xét sau khi mục sư Andrew Brunson được thả ra.
Thổ Nhĩ Kỳ muốn Hoa Kỳ chấm dứt cuộc điều tra ngân hàng Halkbank, mà phía Mỹ cho rằng có thể đã vi phạm các biện pháp trừng phạt của Mỹ đối với Iran. Đổi lại, Thổ Nhĩ Kỳ đề nghị trao trả mục sư Andrew Brunson, nhân vật trọng tâm trong vụ căng thẳng quan hệ ngày càng trầm trọng giữa hai nước.
Tuy nhiên, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã bác ý tưởng này và nói rằng sẽ không có thỏa thuận nào một khi mục sư Brunson vẫn còn bị tù, vẫn theo Wall Street Journal.
Mục sư Brunson bị Thổ Nhĩ Kỳ bắt giam kể từ năm 2016 với cáo buộc trợ giúp cho âm mưu đảo chính chống lại Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan. Vụ việc đã nhanh chóng làm xấu đi mối quan hệ giữa Washington và Ankara. Hai bên công kích nhau ngày càng thậm tệ và dùng thuế quan để trả đũa.
Hôm thứ Sáu, một tòa án hình sự cấp cao của Thổ Nhĩ Kỳ đã bác kháng cáo của mục sư Brunson đòi được bỏ án quản thúc tại gia và được phép đi ra nước ngoài, sau khi kháng cáo của ông đã bị tòa án cấp thấp hơn bác.
Mục sư Tin Lành Brunson đã sống ở Thổ Nhĩ Kỳ trong hơn 23 năm với vợ và ba đứa con, CNN dẫn nguồn từ Trung tâm Luật và Tư pháp Mỹ (ACLJ), một tổ chức do Luật sư Jay Sekulow dẫn đầu vận động cho việc phóng thích ông Brunson, cho biết.
Vào tháng 10 năm 2016, vài tháng sau khi cuộc đảo chính bất thành ở Thổ Nhĩ Kỳ, mục sư Brunson đã bị bắt và bị buộc tội âm mưu lật đổ chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ. Ông bị chính thức truy tố vào tháng Ba về tội gián điệp và liên kết với các tổ chức khủng bố, với cáo buộc đã hỗ trợ cho Đảng Công nhân người Kurd, một tổ chức bị đặt ngoài vòng pháp luật, cũng như cho Phong trào Gulen, nhóm mà Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng đã dàn xếp nỗ lực đảo chính.
Đầu tháng này, Tổng thống Trump đã đánh thuế gấp đôi lên khoảng 1 tỷ đôla thép và nhôm của Thổ Nhĩ Kỳ, một động thái được cho là nhằm trừng phạt Ankara vì không chịu trả tự do cho mục sư Brunson. Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố sẽ trả đũa tương đương lên hàng xuất khẩu của Mỹ.
Ngoài ra, Hoa Kỳ còn áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với các bộ trưởng tư pháp và nội vụ của Thổ Nhĩ Kỳ.
Tuần trước, Tòa Bạch Ốc nói mức thuế mới đối với thép và nhôm của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ vẫn được giữ nguyên ngay cả khi mục sư Brunson được thả ra, vì hai vấn đề này không liên quan với nhau. Tuy nhiên, chính quyền ông Trump cho biết sẽ xem xét lại các biện pháp trừng phạt đối với hai quan chức Thổ Nhĩ Kỳ liên quan đến vi phạm nhân quyền nếu ông Brunson được thả.
Căng thẳng trong mối quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ-Mỹ đã liên tục tăng lên trong nhiều tuần, ngay cả khi hai đồng minh NATO vẫn hợp tác trong các lĩnh vực khác, trong đó có việc điều phối căn cứ không quân của Mỹ ở Incirlik, Thổ Nhĩ Kỳ.
