ISTANBUL —
Thủ tướng Recep Tayyip Erdogan nói đoạn ghi âm rò rỉ bị cho là cuộc nói chuyện giữa ông và con trai về ngân quỹ đen là giả mạo. Tuy nhiên, lãnh đạo đối lập làm ngơ trước lời phủ nhận của ông Erdogan và kêu gọi ông từ chức.
Ông Erdogan giận dữ lên án một đoạn ghi âm được cho là giọng của ông nói chuyện với người con trai Bilal về cách giấu giếm một khoản tiền lớn.
Ông Erdogan hôm thứ Hai nói người ta công bố đoạn ghi âm mà họ đã tự cắt xén và lồng tiếng. Ông gọi vụ rò rỉ này là một "cuộc tấn công đê tiện" nhắm vào Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ.
Sau khi đoạn ghi âm được công bố hôm thứ Hai, ông Erdogan đã tổ chức họp khẩn với giám đốc tình báo Hakan Fidan và các bộ trưởng cấp cao. Văn phòng Thủ tướng ra thông cáo nói đoạn ghi âm là một phần trong chiến dịch dai dẳng nhằm hạ bệ ông.
Cuộc nói chuyện được cho là diễn ra vào cuối tháng 12, một ngày sau khi cảnh sát bắt giữ hàng chục người, trong đó có những người con trai của 3 Bộ trưởng, trong một cuộc điều tra cáo giác tham nhũng cấp cao.
Ông Devlet Bahceli, lãnh đạo của đảng cực hữu Hành động Quốc gia, mô tả đoạn ghi âm là "gây sửng sốt" và kêu gọi công tố viên điều tra.
Ông Kemal Kilicdaroglu, lãnh đạo phe đối lập chính là Đảng Nhân dân Cộng hòa, đòi thủ tướng từ chức hoặc rời khỏi đất nước bằng máy bay trực thăng, nói rằng ông Erdogan đã mất hết tính chính danh.
Asli Aydintasbas, cây bút phụ trách chuyên mục của tờ báo Thổ Nhĩ Kỳ Milliyet, cho rằng chính phủ có thể khống chế được thiệt hại chính trị:
"Về lý thuyết thì cuộc trò chuyện đó vô cùng tai hại, nhưng tôi không chắc người ta có nghe nói về nó không. Trên đài phát thanh hiếm khi người ta nghe thấy những lời cáo buộc đúng. Đôi khi nghe thấy lời phủ nhận chứ không phải câu chuyện thực sự."
Thủ tướng Erdogan cho rằng đoạn ghi âm và cuộc điều tra tham nhũng là một phần âm mưu chống lại chính phủ của ông do những tín đồ của giáo sĩ Hồi giáo Fetullah Gulen dàn dựng.
Ông Gulen, người tự thân sống lưu vong tại Mỹ, có thời từng là đồng minh của Thủ tướng. Đảng cầm quyền AK cáo buộc những người theo ông Gulen thành lập một nhà nước song song trong nội bộ ngành cảnh sát và tư pháp, một cáo buộc mà ông Gulen phủ nhận.
Hôm thứ Hai, chính phủ cáo buộc những công tố viên biến chất đã theo dõi các cuộc điện đàm của 7.000 người, bao gồm Bộ trưởng, nhà báo và học giả.
Soli Ozel, một nhà bình luận chính trị cho đài truyền hình Haberturk, nói rằng nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ đang bị đe dọa:
"Về cơ bản chúng ta đang chứng kiến sự tan rã, sự suy tàn, sự tiêu vong của nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ mà chúng ta đã biết. Những thể chế của nó đã không còn tính toàn vẹn thể chế nào còn sót lại nữa. Luật pháp và quy định không thực sự được tuân hành. Chúng ta không biết luật nào sẽ được tuân hành và luật nào không.Và tình hình sẽ khá căng thẳng từ giờ đến cuối tháng 3, khi chúng ta có cuộc bầu cử địa phương."
Các nhà phân tích nói rằng cuộc điều tra tham nhũng là một thách thức lớn đối với ông Erdogan, người đã nắm quyền trong 11 năm. Họ cũng nói rằng thêm những đoạn ghi âm bị cho là của Thủ tướng và các quan chức chính phủ khác có thể sẽ được công bố trước cuộc bầu cử địa phương quan trọng trong tháng 3.
Ông Erdogan giận dữ lên án một đoạn ghi âm được cho là giọng của ông nói chuyện với người con trai Bilal về cách giấu giếm một khoản tiền lớn.
Ông Erdogan hôm thứ Hai nói người ta công bố đoạn ghi âm mà họ đã tự cắt xén và lồng tiếng. Ông gọi vụ rò rỉ này là một "cuộc tấn công đê tiện" nhắm vào Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ.
Sau khi đoạn ghi âm được công bố hôm thứ Hai, ông Erdogan đã tổ chức họp khẩn với giám đốc tình báo Hakan Fidan và các bộ trưởng cấp cao. Văn phòng Thủ tướng ra thông cáo nói đoạn ghi âm là một phần trong chiến dịch dai dẳng nhằm hạ bệ ông.
Cuộc nói chuyện được cho là diễn ra vào cuối tháng 12, một ngày sau khi cảnh sát bắt giữ hàng chục người, trong đó có những người con trai của 3 Bộ trưởng, trong một cuộc điều tra cáo giác tham nhũng cấp cao.
Ông Devlet Bahceli, lãnh đạo của đảng cực hữu Hành động Quốc gia, mô tả đoạn ghi âm là "gây sửng sốt" và kêu gọi công tố viên điều tra.
Ông Kemal Kilicdaroglu, lãnh đạo phe đối lập chính là Đảng Nhân dân Cộng hòa, đòi thủ tướng từ chức hoặc rời khỏi đất nước bằng máy bay trực thăng, nói rằng ông Erdogan đã mất hết tính chính danh.
Asli Aydintasbas, cây bút phụ trách chuyên mục của tờ báo Thổ Nhĩ Kỳ Milliyet, cho rằng chính phủ có thể khống chế được thiệt hại chính trị:
"Về lý thuyết thì cuộc trò chuyện đó vô cùng tai hại, nhưng tôi không chắc người ta có nghe nói về nó không. Trên đài phát thanh hiếm khi người ta nghe thấy những lời cáo buộc đúng. Đôi khi nghe thấy lời phủ nhận chứ không phải câu chuyện thực sự."
Thủ tướng Erdogan cho rằng đoạn ghi âm và cuộc điều tra tham nhũng là một phần âm mưu chống lại chính phủ của ông do những tín đồ của giáo sĩ Hồi giáo Fetullah Gulen dàn dựng.
Ông Gulen, người tự thân sống lưu vong tại Mỹ, có thời từng là đồng minh của Thủ tướng. Đảng cầm quyền AK cáo buộc những người theo ông Gulen thành lập một nhà nước song song trong nội bộ ngành cảnh sát và tư pháp, một cáo buộc mà ông Gulen phủ nhận.
Hôm thứ Hai, chính phủ cáo buộc những công tố viên biến chất đã theo dõi các cuộc điện đàm của 7.000 người, bao gồm Bộ trưởng, nhà báo và học giả.
Soli Ozel, một nhà bình luận chính trị cho đài truyền hình Haberturk, nói rằng nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ đang bị đe dọa:
"Về cơ bản chúng ta đang chứng kiến sự tan rã, sự suy tàn, sự tiêu vong của nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ mà chúng ta đã biết. Những thể chế của nó đã không còn tính toàn vẹn thể chế nào còn sót lại nữa. Luật pháp và quy định không thực sự được tuân hành. Chúng ta không biết luật nào sẽ được tuân hành và luật nào không.Và tình hình sẽ khá căng thẳng từ giờ đến cuối tháng 3, khi chúng ta có cuộc bầu cử địa phương."
Các nhà phân tích nói rằng cuộc điều tra tham nhũng là một thách thức lớn đối với ông Erdogan, người đã nắm quyền trong 11 năm. Họ cũng nói rằng thêm những đoạn ghi âm bị cho là của Thủ tướng và các quan chức chính phủ khác có thể sẽ được công bố trước cuộc bầu cử địa phương quan trọng trong tháng 3.
