LOS BACOS —
Các nhà nghiên cứu nông nghiệp trên khắp thế giới quy tụ về Viện Nghiên cứu Lúa Quốc tế ở Philippines trong tuần này để trao đổi kiến thức về các phương thức trồng lúa và các loại cây lương thực khác có khả năng chịu ngập trong thời gian dài. Từ Los Bacos, thông tín viên Simone Orendain của đài VOA gởi về bài tường trình sau đây,
Các nhà khoa học tại Viện Nghiên cứu Lúa Quốc tế, gọi tắt là IRRI, đã tìm ra phương thức giữ cho nhiều giống lúa chịu được ngập hoàn toàn hơn 10 ngày. Cách nay 5 năm, các nhà nông ở Philippines, Indonesia và nhiều nước Ðông Nam Á khác đã bắt đầu trồng các giống lúa này. Giống lúa thơm ngon này được cấy gene “SUB1,” một loại gene giữ cho cây lúa ngưng phát triển khi bị ngập nước để khỏi bị úng.
Nhưng Khoa học gia trưởng của viện IRRI, ông Abdelbagi Ismail cho biết lúa trồng trên 25 triệu hecta đất bị thất thoát mỗi năm vì nạn ngập úng. Trên toàn thế giới có tất cả khoảng 150 triệu hecta đất trồng lúa.
Với khoảng một phần bảy sàn lượng hoa màu bị mất như vậy, ông Ismail nói rằng các nhà nghiên cứu muốn tìm ra phương thức giữ cho lúa chịu ngập lâu hơn, và do đó tại hội nghị tuần này các nhà khoa học đang thảo luận với các nghiên cứu về vấn đề làm thế nào các loại cây trồng có thể sống được trong tình trạng thiếu oxygen. Ông Ismail phát biểu như sau.
"Hiện nay gene SUB1 có thể giữ cho cây lúa sống được đến hai tuần, nhưng đôi lúc nước ngập kéo dài đến 25 ngày, và lúa bị úng hết, ngay cả giống lúa lai SUB1. Do đó chúng tôi muốn tìm ra cách thức để gia tăng khả năng chịu ngập của lúa thêm hơn một tuần nữa trên mức của giống lúa lai SUB1. Bất cứ thông tin nào mới từ những nghiên cứu này đều rất hữu ích."
Khoa học gia Ismail nói rằng hiện nay các cuộc nghiên cứu tại viện IRRI tập trung vào mục tiêu làm thế nào để cây lúa thích ứng với ngập úng và chú trọng vào 3 lãnh vực. Các nhà khoa học đang tìm cách làm cho cây mạ bị ngập nước tiếp tục mọc bình thường. Họ đang tìm các loại gene khác có tác dụng giống như SUB1 để lai giống với nhiều giống lúa có khả năng chịu ngập một phần hay hoàn toàn bởi vì những vùng trồng lúa bị ngập lụt không bao giờ hết ngập trong mùa mưa.
Các nhà nghiên cứu đang tìm hiểu làm thế nào cây lúa nhận ra được mức độ oxygen thấp, để rồi chuyển sang trạng thái chịu ngập để tồn tại.
Khoa học gia Laurentius Voesenek của Đại học Utrecht ở Hà Lan nghiên cứu các loại cây hoang dại mọc ở những khu vực sông ngòi bị ngập hoàn toàn hay ngập một phần, chú trọng vào những yếu tố cơ bản giúp các loại cây đó chịu được ngập. Ông Voesenek tìm hiểu chất ethylene, một loại khí phát ra từ những cây này một khi chúng bị ngập nước.
"Các loại khí mà các cây này tạo ra thoát ra khỏi chúng rất chậm. Do đó nếu quá trình tạo ra các loại khí đó tiếp tục, các chất khí đó nhiều lên, và đó là một dấu hiệu rõ ràng để báo cho các cây đó biết rằng chúng đang bị ngập, bị rơi vào tình trạng khó khăn, và cần phải có một phản ứng nào đó. Và chúng nhờ đến các loại gene để bảo vệ chúng trong nước ngập."
Các nhà khoa học cũng trao đổi các nghiên cứu về các giống cây lương thực tại các vùng ngập lụt. Ông Ismail nói rằng điều quan trọng là tìm hiểu phương thức giúp cho nông gia trồng trọt các loại cây lương thực khác như bắp, lúa mì, lúa mạch trên các vùng đất ngập thường để trồng lúa.
Các nhà khoa học tại Viện Nghiên cứu Lúa Quốc tế, gọi tắt là IRRI, đã tìm ra phương thức giữ cho nhiều giống lúa chịu được ngập hoàn toàn hơn 10 ngày. Cách nay 5 năm, các nhà nông ở Philippines, Indonesia và nhiều nước Ðông Nam Á khác đã bắt đầu trồng các giống lúa này. Giống lúa thơm ngon này được cấy gene “SUB1,” một loại gene giữ cho cây lúa ngưng phát triển khi bị ngập nước để khỏi bị úng.
Nhưng Khoa học gia trưởng của viện IRRI, ông Abdelbagi Ismail cho biết lúa trồng trên 25 triệu hecta đất bị thất thoát mỗi năm vì nạn ngập úng. Trên toàn thế giới có tất cả khoảng 150 triệu hecta đất trồng lúa.
Với khoảng một phần bảy sàn lượng hoa màu bị mất như vậy, ông Ismail nói rằng các nhà nghiên cứu muốn tìm ra phương thức giữ cho lúa chịu ngập lâu hơn, và do đó tại hội nghị tuần này các nhà khoa học đang thảo luận với các nghiên cứu về vấn đề làm thế nào các loại cây trồng có thể sống được trong tình trạng thiếu oxygen. Ông Ismail phát biểu như sau.
"Hiện nay gene SUB1 có thể giữ cho cây lúa sống được đến hai tuần, nhưng đôi lúc nước ngập kéo dài đến 25 ngày, và lúa bị úng hết, ngay cả giống lúa lai SUB1. Do đó chúng tôi muốn tìm ra cách thức để gia tăng khả năng chịu ngập của lúa thêm hơn một tuần nữa trên mức của giống lúa lai SUB1. Bất cứ thông tin nào mới từ những nghiên cứu này đều rất hữu ích."
Khoa học gia Ismail nói rằng hiện nay các cuộc nghiên cứu tại viện IRRI tập trung vào mục tiêu làm thế nào để cây lúa thích ứng với ngập úng và chú trọng vào 3 lãnh vực. Các nhà khoa học đang tìm cách làm cho cây mạ bị ngập nước tiếp tục mọc bình thường. Họ đang tìm các loại gene khác có tác dụng giống như SUB1 để lai giống với nhiều giống lúa có khả năng chịu ngập một phần hay hoàn toàn bởi vì những vùng trồng lúa bị ngập lụt không bao giờ hết ngập trong mùa mưa.
Các nhà nghiên cứu đang tìm hiểu làm thế nào cây lúa nhận ra được mức độ oxygen thấp, để rồi chuyển sang trạng thái chịu ngập để tồn tại.
Khoa học gia Laurentius Voesenek của Đại học Utrecht ở Hà Lan nghiên cứu các loại cây hoang dại mọc ở những khu vực sông ngòi bị ngập hoàn toàn hay ngập một phần, chú trọng vào những yếu tố cơ bản giúp các loại cây đó chịu được ngập. Ông Voesenek tìm hiểu chất ethylene, một loại khí phát ra từ những cây này một khi chúng bị ngập nước.
"Các loại khí mà các cây này tạo ra thoát ra khỏi chúng rất chậm. Do đó nếu quá trình tạo ra các loại khí đó tiếp tục, các chất khí đó nhiều lên, và đó là một dấu hiệu rõ ràng để báo cho các cây đó biết rằng chúng đang bị ngập, bị rơi vào tình trạng khó khăn, và cần phải có một phản ứng nào đó. Và chúng nhờ đến các loại gene để bảo vệ chúng trong nước ngập."
Các nhà khoa học cũng trao đổi các nghiên cứu về các giống cây lương thực tại các vùng ngập lụt. Ông Ismail nói rằng điều quan trọng là tìm hiểu phương thức giúp cho nông gia trồng trọt các loại cây lương thực khác như bắp, lúa mì, lúa mạch trên các vùng đất ngập thường để trồng lúa.
