Các vụ nổ xảy ra tại một thành phố của Iran vào sáng ngày 19/4 trong những gì mà các nguồn tin mô tả là một cuộc tấn công của Israel, nhưng Tehran đã hạ giảm vụ việc và cho biết họ không có kế hoạch trả đũa – một phản ứng dường như được cho là theo hướng ngăn chặn một cuộc chiến tranh trên diện rộng trong khu vực.
Quy mô hạn chế của cuộc tấn công và phản ứng im lặng của Iran dường như báo hiệu nỗ lực thành công của các nhà ngoại giao đang tìm cách ngăn chặn một cuộc chiến tranh toàn diện kể từ cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa của Iran vào Israel hôm 13/4.
Truyền thông và các quan chức Iran mô tả một vài vụ nổ mà họ cho là do lực lượng phòng không bắn trúng ba máy bay không người lái trên thành phố Isfahan ở miền trung Iran. Đáng chú ý, họ gọi vụ việc là một cuộc tấn công của "những kẻ xâm nhập", chứ không phải của Israel, khiến việc này không cần thiết phải trả đũa.
Một quan chức cấp cao của Iran nói với Reuters rằng họ không có kế hoạch đáp trả Israel về vụ việc.
“Nguồn từ bên ngoài của vụ việc vẫn chưa được xác nhận. Chúng tôi chưa bị bất kỳ cuộc tấn công từ bên ngoài nào và cuộc thảo luận nghiêng về việc xâm nhập hơn là tấn công,” quan chức này nói.
Ông Jonathan Lord, người đứng đầu chương trình an ninh Trung Đông tại Trung tâm An ninh Hoa Kỳ Mới, một tổ chức nghiên cứu của Mỹ, nói rằng điều này “dường như cho thấy Iran đang tìm cách bước ra khỏi bờ vực, giảm thiểu tác động của cuộc tấn công và có lẽ giảm leo thang từ đây".
Israel không nói gì về vụ việc và đồng minh của họ là Washington cũng từ chối bị cuốn vào. Khi được hỏi nhiều lần về vấn đề này tại một cuộc họp báo ở Ý, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết ông sẽ không bình luận ngoài việc nói rằng Hoa Kỳ cam kết đảm bảo an ninh của Israel nhưng không tham gia vào bất kỳ hoạt động tấn công nào.
Bạo lực giữa Israel và các lực lượng ủy nhiệm của Iran trên khắp Trung Đông đã gia tăng trong suốt 6 tháng đổ máu ở Gaza, làm dấy lên lo ngại cuộc chiến âm thầm giữa những kẻ thù lâu đời này có thể biến thành xung đột trực tiếp.
Kêu gọi bình tĩnh
Israel đã nói rằng họ sẽ trả đũa sau cuộc tấn công hôm 13/4. Đó là cuộc tấn công trực tiếp đầu tiên của Iran vào Israel, nhưng không gây thương vong sau khi Israel và các đồng minh bắn hạ hàng trăm tên lửa và máy bay không người lái.
Tehran đã tiến hành các cuộc tấn công đó để đáp trả cuộc không kích được cho là của Israel vào ngày 1/4, phá hủy một tòa nhà trong khu đại sứ quán Iran ở Damascus và giết chết một số sĩ quan Iran, trong đó có một tướng lĩnh hàng đầu.
Không có thông tin nào từ Israel hôm 19/4 về việc liệu họ có lên kế hoạch hành động tiếp theo hay không. Ngoài các cuộc tấn công trực tiếp vào lãnh thổ Iran, họ còn có các cách tấn công khác, bao gồm tấn công mạng và tấn công vào các lực lượng ủy nhiệm của Iran ở nơi khác.
Các nước trên thế giới kêu gọi bình tĩnh.
“Trước các báo cáo về cuộc tấn công hôm 19 tháng 4, chúng tôi kêu gọi tất cả các bên hợp tác để ngăn chặn leo thang hơn nữa”, các ngoại trưởng của Nhóm bảy nền dân chủ công nghiệp phát triển cho biết trong một tuyên bố chung khi kết thúc cuộc họp ở Ý có sự tham dự của Ngoại trưởng Blinken.
Họ cũng kêu gọi ngừng bắn ở Dải Gaza, thả các con tin bị Hamas bắt giữ ở đó, viện trợ cho dân thường ở Gaza và yêu cầu Israel ngừng tấn công Rafah, nơi ẩn náu cuối cùng của hơn một triệu người dân Gaza.
“Điều thực sự cần thiết là khu vực vẫn ổn định và tất cả các bên kiềm chế hành động tiếp theo,” người đứng đầu Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết. Bắc Kinh, Moscow và các quốc gia Ả Rập trong khu vực cũng đưa ra những lời kêu gọi tương tự.
Trên thị trường tài chính, giá cổ phiếu toàn cầu giảm, giá dầu tăng và lợi suất trái phiếu Mỹ giảm khi các nhà giao dịch lo lắng về rủi ro.
Không nhắc đến Israel
Ở Iran, tin tức về vụ việc hôm 19/4 không nhắc đến Israel, và truyền hình nhà nước đưa tin rằng các nhà phân tích và chuyên gia dường như bác bỏ quy mô của vụ việc. Một nhà phân tích nói với đài truyền hình nhà nước Iran rằng các máy bay không người lái mini do "những kẻ xâm nhập từ bên trong Iran" điều khiển đã bị lực lượng phòng không ở Isfahan bắn hạ.
Truyền hình nhà nước Iran cho biết rằng ngay sau nửa đêm "đã phát hiện ba máy bay không người lái trên bầu trời Isfahan. Hệ thống phòng không đã hoạt động và tiêu diệt những máy bay không người lái này trên bầu trời".
Truyền thông Israel tránh trích dẫn trực tiếp các quan chức Israel, thay vào đó đề cập đến các ghi nhận của truyền thông nước ngoài trích dẫn các nguồn tin của Israel xác nhận Israel đứng sau các vụ tấn công.
Một số người Israel cho rằng mục đích là để chứng tỏ khả năng tấn công của họ nhưng không gây tổn hại. Một tờ báo ví nó như một câu chuyện trong Cựu ước về [Vua tương lai] David rón rén đến gần Vua Saul và lén cắt vạt áo khoác của Vua – cảnh báo rằng có khả năng giết Vua Saul nhưng đã không làm.
Tổng thống Iran Ebrahim Raisi đã cảnh báo Israel trước cuộc tấn công hôm 19/4 rằng Tehran sẽ "phản ứng nghiêm khắc" đối với bất kỳ cuộc tấn công nào vào lãnh thổ của nước này.
Iran nói với Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc hôm 18/4 rằng họ " buộc phải ngăn chặn bất kỳ hành động phiêu lưu quân sự nào của Israel chống lại lợi ích của chúng tôi" khi tổng thư ký Liên hợp quốc cảnh báo rằng Trung Đông đang ở trong "thời điểm nguy hiểm tối đa".
Đến sáng ngày 19/4, Iran đã mở lại các sân bay và không phận đã bị đóng cửa trong các cuộc tấn công.
Cuộc tấn công của Israel vào Gaza bắt đầu sau khi những người Hồi giáo Hamas tấn công Israel vào ngày 7/10, giết chết 1.200 người, theo thống kê của Israel. Theo Bộ Y tế Gaza, cuộc tấn công quân sự của Israel đã giết chết 34.000 người Palestine ở Gaza.
Các nhóm được Iran hậu thuẫn đã tuyên bố hỗ trợ người Palestine, thực hiện các cuộc tấn công từ Lebanon, Yemen và Iraq, làm dấy lên lo ngại xung đột ở Gaza đang biến thành một cuộc chiến tranh khu vực rộng lớn hơn.
Diễn đàn