Cộng đồng người Việt ở San Jose đang sôi nổi với cuộc bầu chọn nghị viên Khu vực 4, giữa ứng cử viên gốc Việt là Mạnh Nguyễn và ứng cử viên gốc Mễ Tim Orozco, để thay thế Nghị viên Kansen Chu thắng cử vào quốc hội tiểu bang California cuối năm vừa qua.
Bầu vòng đầu diễn ra hôm 7/4 với 10 ứng cử viên, trong đó có bốn gốc Việt. Kết quả Tim Orozco về nhất, Mạnh Nguyễn về nhì là hai người sẽ vào chung kết ngày 23/6 tới đây.
Hơn 10 nghìn cử tri đã tham gia, ông Tim được 2,243 phiếu (22.01%), ông Mạnh 1,947 (19.11%). Các ứng cử viên gốc Việt khác là Lân Diệp 1,934 phiếu (18.98%), Khoa Nguyễn 794 (7.79%) và Johnny Lee 388 (3.81%).
Kết quả cho thấy có phân chia số phiếu giữa các ứng cử viên gốc Việt, đặc biệt là giữa hai người Việt đạt số phiếu cao nhất chỉ hơn kém nhau 13 phiếu.
Nguyễn Mạnh, 62 tuổi, là một người làm truyền thông Việt ngữ trên 30 năm tại San Jose. Lân Diệp, 31 tuổi, sinh trưởng tại Mỹ và bước vào sinh hoạt cộng đồng người Việt ở San Jose trong những năm gần đây. Tuy thất bại, số phiếu luật sư Lân đạt được rất khích lệ và là vốn chính trị cho tương lai.
Cử tri gốc Việt có sẽ đưa thêm được một người gốc Việt vào hội đồng thành phố San Jose hay không?
Với bốn ứng cử viên gốc Việt tranh cử vòng đầu, đạt tổng cộng 49.69% số phiếu, nhưng hai ứng cử viên gốc Việt được nhiều phiếu sau Mạnh Nguyễn lại không ủng hộ ông trong vòng hai.
Quan sát bầu cử ở California trong những năm qua, sau vòng sơ bộ thì sự việc ứng cử viên Việt thua không ủng hộ ứng cử viên Việt được vào chung kết không phải là điều lạ.
Năm ngoái với Janet Nguyễn hơn phiếu Long Phạm ở Quận Cam. Tâm Nguyễn hơn Vân Lê và Bửu Thái ở San Jose và trong vòng hai Bửu Thái còn ủng hộ đối thủ của Tâm Nguyễn.
Ở San Jose kỳ này có Johnny Lee ủng hộ Mạnh Nguyễn trong vòng hai, trong khi Lân Diệp và Khoa Nguyễn thì không.
Ông Mạnh được sự ủng hộ của Phòng Thương mại Silicon Valley, Hiệp hội Địa ốc Santa Clara, Thị trưởng San Jose Sam Liccardo, cựu thị trưởng Chuck Reed, Phó Thị trưởng Rose Herrera, Thị trưởng Jose Esteves của Milpitas, Thị trưởng Jeff Cristina của Campbell và các nghị viên San Jose là Tâm Nguyễn, Charles Jones và Johnny Khamis.
Mạnh Nguyễn cũng chính thức được nhật báo San Jose Mercury News chọn là ứng cử viên sáng giá để yểm trợ.
Trong khi đó ứng cử viên Tim Orozco, một người đồng tính 55 tuổi, là phụ tá lập pháp của Thượng nghị sĩ tiểu bang Bob Wieckowski, được sự ủng hộ của nghiệp đoàn lao động và nhiều dân cử cấp cao như Dân biểu Mike Honda, Chủ tịch Hạ viện California Toni Atkins, các Dân biểu Tiểu bang Rich Gordon và Evan Low; các Giám sát viên Dave Cortese và Cindy Chavez; các Nghị viên Ash Kalra, Don Rocha và Raul Peralez.
Đây là cuộc tranh cử mà hai ứng cử viên được sự ủng hộ khá đông của dân cử các cấp vì quan điểm khác biệt trong phương án để giúp thành phố cải tiến an ninh, dân sinh là những sự việc đang làm xấu đi hình ảnh của San Jose một thời nổi tiếng là thành phố lớn và an toàn của nước Mỹ.
Trong những ngày chót của cuộc vận động, khuyết điểm của hai ứng cử viên đã được phơi bày.
Tim Orozco từng bị phạt vì lái xe say rượu hai lần, lần sau cùng cách đây 16 năm. Ông đã bỏ San Jose đi sống ở nơi khác một thời gian dài trước khi trở lại vào năm 2012.
Ông Mạnh Nguyễn đưa ra hình ảnh một gia đình êm ấm trong khi ông đã li thân với người vợ chính thức hơn chục năm nay.
TheLeftHook.com và luật sư Đỗ Văn Quang Minh là hai nguồn thông tin bất lợi cho ứng cử viên Mạnh Nguyễn.
Luật sư Minh từng cộng tác trong chương trình “Thời Luận” trên truyền hình Việt Nam Tự Do của ông Mạnh hơn 30 năm với nhiều buổi thảo luận, nhiều cuộc phỏng vấn các nhân vật cộng đồng, lãnh đạo thành phố, quận hạt, các ứng cử viên.
Trong kỳ bầu cử tháng 11/2014, luật sư Minh phỏng vấn ứng cử viên thị trưởng Sam Liccardo nhưng đã không được ông Mạnh cho phát hình. Theo lời ông Minh, vì nội dung phỏng vấn với nhiều điều không có lợi cho Nghị viên Sam Liccardo, trong khi ông Mạnh ủng hộ ông này trong cuộc chạy đua vào chức thị trưởng thành phố, đối đầu với Giám sát viên Dave Cortese là một người bạn lâu năm của cộng đồng Việt.
Nay ông Mạnh Nguyễn ra tranh cử, luật sư Minh đã nêu vấn đề minh bạch về chuyện gia đình, chuyện làm ăn thất bại đưa đến phá sản của ứng viên Mạnh Nguyễn ra trước công luận.
Theo một bài viết của luật sư Minh, trong các hồ sơ hành chính khác nhau có lúc ông Mạnh khai mình có vợ, có lúc ông khai còn độc thân. Khi ra tranh cử, theo tờ khai với Văn phòng Chánh Lục sự thành phố hồi đầu năm nay thì ông không có vợ. Luật sư Minh đã tìm kiếm và không thấy tòa có lưu giữ hồ sơ li dị nên việc ông Mạnh khai trong hồ sơ tranh cử là “I don’t have a spouse” (Tôi không có vợ) là đã “phạm phải tội khai man” theo nhận định của luật sư Minh.
Sự kiện này đưa đến những khiếu kiện với Ủy ban Đạo đức của thành phố. Tuy nhiên, trong phiên họp chiều 10/6 ủy ban đã quyết định không mở một cuộc điều tra vì không đủ chứng cớ.
Còn theo mạng Left Hook, ông Mạnh không có bằng hành nghề luật sư. Nhưng hàng chữ “Manh Nguyen, Esq.” trên một quảng cáo tranh cử, dịch ra Việt ngữ là “Manh Nguyen, Luật sư” là không trung thực. Ông Mạnh học xong tiến sĩ luật, không thi đậu vào luật sư đoàn nên không thể hành nghề luật.
Trả lời báo San Jose Mercury, ông Mạnh nói chưa bao giờ nhận mình là luật sư và quảng cáo ghi ông là luật sư không phải từ văn phòng vận động của ông.
Qua một thông cáo, ông cho rằng những trò bôi xấu đời tư của ông là những thông tin sai lạc, những tấn công vô căn cứ được những nhóm ủng hộ đối thủ của ông đưa ra để kiếm phiếu và nhằm đánh lạc hướng dư luận, thay vì quan tâm đến những khó khăn thành phố đang phải đối phó như thiếu cảnh sát, gia cư không đủ và hạ tầng giao thông xuống cấp.
Khi ra tranh cử, các ứng cử viên mặc nhiên chấp nhận cuộc đời mình bị đặt dưới kính hiển vi, vì đối thủ sẽ tìm cách soi tìm mọi điều bất lợi để hạ uy tín của nhau. Nhưng quyết định chung cuộc vẫn là sự lựa chọn của cử tri.
Ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ là Thượng Nghị sĩ Gary Hart bị báo chí đưa lên tấm hình chụp một cô gái đang ngồi trong lòng ông trên một du thuyền khi ứng cử viên này còn có vợ con. Ông đã bỏ cuộc sau đó.
Tổng thống Bill Clinton tuy bị cáo buộc có gian díu tình dục với người mẫu Gennifer Flowers, với nữ nhân viên tập sự Monica Lewinski, ông vẫn được dân bầu làm người lãnh đạo nước Mỹ hai nhiệm kỳ.
Tại địa phương San Jose đã có Minh Dương không tốt nghiệp Đại học Berkeley mà khai có khiến ông thất bại khi tranh cử nghị viên trước đây.
Bốn năm trước, Giám sát viên George Shirakawa hỗ trợ cho ứng cử viên Xavier Campos bằng cách cho phát tán một quảng cáo tranh cử trên đó in hình cờ đỏ sao vàng để cử tri cảm nhận là đối thủ của ông Xavier, ứng viên Magdalena Carrasco, là người thân cộng khiến bà Carrasco thua chỉ 20 phiếu.
Cuộc điều tra tìm ra nhiễm sắc thể DNA của ông Shirakawa trên tờ quảng cáo và ông đã bị tòa án phạt. Sau bị điều tra về tội lạm dụng công quỹ, Giám sát viên Shirakawa đã từ chức và bị án tù.
Nghị viên Madison Nguyễn cũng có những quyết định không minh bạch trong việc chọn tên cho khu phố Việt khiến thành phố bị kiện vì vi phạm luật Brown Act. Vụ Little Saigon đã tạo ra nhiều khó khăn trong sự nghiệp chính trị nhưng bà vượt qua và đã được cử tri tín nhiệm trong hội đồng thành phố San Jose qua ba lần bầu chọn.
Năm ngoái bà tranh cử thị trưởng nhưng không thành công. Bà đã tuyên bố ứng cử dân biểu tiểu bang Khu vực 27.
Như thế sẽ có hai người gốc Việt tranh chức này vào tháng 6-2016 là bà Madison Nguyễn và kỹ sư Đỗ Thành Công. Cả hai đã tổ chức tiệc gây quỹ thành công trong những cuối tuần vừa qua. Từ nay đến đó sẽ còn nhiều sôi nổi trong cộng đồng Việt trong việc chọn lựa dân cử đại diện tại quốc hội tiểu bang.
Trở lại với bầu cử 23/6 tới đây, tám năm trước Khu vực 4 cũng có cuộc bầu chọn sôi nổi sau khi Nghị viên Chuck Reed lên làm thị trưởng và ông đã ủng hộ ứng cử viên Hon Liên, một người Việt gốc Hoa có quan hệ thương mại, làm ăn ở Việt Nam. Nhiều cử tri Việt không chọn bà Liên mà dồn phiếu cho ứng viên Kansen Chu, một người gốc Đài Loan, giúp ông thắng cử.
Nay ông Kansen Chu vừa vào hạ viện tiểu bang, cuộc bầu cử thay ông ở Khu vực 4 cũng đang sôi nổi trong khối cử tri gốc Việt là nên hay không nên ủng hộ đồng hương Mạnh Nguyễn.
Nếu kết quả ngày 23/6 tới đây đưa thêm được một người Việt nữa vào hội đồng thành phố, cùng với nghị viên đương nhiệm Tâm Nguyễn, cộng đồng Việt sẽ có 2 trong số 10 nghị viên, chiếm 20% chính trường San Jose.
Được như thế sẽ là điều chứng minh cộng đồng người Việt có nhiều ảnh hưởng chính trị ở San Jose, thành phố hơn một triệu dân, lớn thứ mười của nước Mỹ, với 10% cư dân gốc Việt.
Các bài viết được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
