Tổng thống Philippines thúc giục các nước láng giềng Đông Nam Á bao gồm Việt Nam tăng áp lực buộc Trung Quốc phải tán đồng một bộ quy tắc ứng xử mang tính ràng buộc pháp lý để xoa dịu căng thẳng Biển Đông.
Lời kêu gọi của ông Benigno Aquino được đưa ra hôm 8/1 sau khi Bắc Kinh cho thử nghiệm các chuyến bay đáp xuống Đá Chữ Thập ở Trường Sa trong tuần này, khiến Việt Nam, Philippines, Hoa Kỳ và các nước khác quan ngại.
Phát biểu với báo giới tại thành phố Davao, nhà lãnh đạo Philippines cũng cho biết thêm rằng Manila đã làm tất cả những gì có thể để thúc đẩy các cuộc thảo luận về bộ quy tắc ứng xử Biển Đông, đề ra các biện pháp chế tài đối với những vi phạm nhằm ngăn các hành động khiêu khích làm leo thang căng thẳng.
Ông Aquino cho hay theo kế hoạch, ASEAN và Trung Quốc sẽ gặp nhau vào tháng tới để phát thảo các yếu tố của bộ quy tắc này.
Trung Quốc lâu nay tuyên bố sẵn sàng thương lượng với từng nước một có tranh chấp và sẽ tán đồng bộ quy tắc ứng xử khi ‘thời điểm chín muồi’.
Theo giới quan sát, Bắc Kinh có thể đang đợi đến khi hoàn thành tất cả các công trình xây dựng của họ ở Biển Đông mới ngồi xuống thảo luận với ASEAN.
Việt Nam và Philippines đồng lên tiếng phản đối sau khi Trung Quốc tuần này đáp thử nghiệm các máy bay dân sự xuống phi đạo 3.000 mét xây trên Đá Chữ Thập, khơi dậy những nghi ngại rằng đây có thể là bước mở đường cho các chuyến bay quân sự của Bắc Kinh trong kế hoạch quân sự hóa các tiền đồn ở Biển Đông.
Giới chức quân sự Philippines loan báo sẽ theo dõi sát mọi bước tiến của Trung Quốc ở Biển Đông để đệ đơn phản đối trước các tòa án hoặc các cơ quan quốc tế hữu trách.
Việt Nam dù tuyên bố phản đối mạnh mẽ, nhưng chưa đề cập đến các biện pháp ứng phó cụ thể trước các động thái lấn lướt từ Bắc Kinh.
