Philippines một lần nữa chọc giận đồng minh lâu năm Hoa Kỳ, tuyên bố sẽ không làm hậu đài cho máy bay và tàu bè của Mỹ tiến hành các hoạt động thách thức Trung Quốc ở Biển Đông.
Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana tuyên bố Philippines sẽ không cho phép dùng lãnh thổ của mình làm hậu đài cho các cuộc tuần tra của Mỹ. Đây có thể là một hướng mới khác với chính sách hiện nay cho phép tàu, tàu ngầm, máy bay của Mỹ tiếp cận các căn cứ quân sự nhất định của Philippine theo thỏa thuận quốc phòng 2014.
Bộ trưởng Lorenzana cho biết tàu và máy bay của Mỹ có thể sử dụng Guam hay Okinawa ở Nhật trong các sứ mạng trên Biển Đông. Tuy nhiên, vẫn theo lời ông, tàu và máy bay Mỹ vẫn có thể tiếp nhiên liệu và tiếp tế tại Philippines sau các cuộc tuần tra như thế, chứ không phải là trước khi tiến hành tuần tra.
Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Mỹ Elizabeth Trudeau, từ chối bình luận về tuyên bố của Bộ trưởng Quốc phòng Philippines vì bà chưa được thông tin chính thức, nhưng bà nói thêm rằng: “Cam kết của chúng tôi về quyền tự do hàng hải ai cũng biết. Chúng tôi sẽ đưa máy bay và tàu bè tới bất cứ nơi nào trong vùng biển quốc tế và chúng tôi sẽ tiếp tục công việc đó.”
Chỉ huy Stephen Lanza, người dẫn đầu các cuộc diễn tập quốc tế ở Thái Bình Dương cho hay quân đội Mỹ đang chuẩn bị chuyển các cuộc tập trận chung với Philippines trong năm sau thành các cuộc huấn luyện nhân đạo và cứu trợ thảm họa.
Ông Lanza cho VOA Việt ngữ biết “Nếu chúng tôi thay đổi huấn luyện, có lẽ chúng tôi sẽ tính tới việc điều một lực lượng khác, một khả năng khác tại Philippines khác với kế hoạch thoạt đầu mà chúng tôi đã dự tính.” Ông Lanza muốn nhắc tới trọng tâm ban đầu vào khả năng quốc phòng lãnh thổ của Philippines.
Tổng thống Rodrigo Duterte của Philippines đang tìm cách xoa dịu tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc ở Biển Đông. Ông đã tuyên bố ý định giảm các hoạt động giao tiếp quân sự của Philippines với Mỹ, trong đó có kết hoạch tiến hành các cuộc tuần tra chung với hải quân Hoa Kỳ trong các vùng biển có tranh chấp. Các cuộc tuần tra chung này lâu nay bị Trung Quốc phản đối.
Tuy nhiên, Manila vẫn còn phụ thuộc vào Washington. Thứ sáu tuần trước, hải quân Philippines vừa tiếp nhận một tàu khu trục thứ ba từ Lực lượng Tuần duyên Mỹ.
