Phi đạo mà Trung Quốc vùa hoàn tất trên đảo Phú Lâm ở quần đảo Hoàng Sa đang trong vòng tranh chấp, cho phép đem lại thêm một thế mạnh cho nước này ở Biển Đông, và có nguy cơ châm ngòi cho một sự rạn nứt nữa về ngoại giao với nước láng giềng Việt Nam.
Tại một cuộc họp báo thường lệ hôm thứ Năm, Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình gọi phi đạo dài hai kilomet này là một hành động vi phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam, sau khi hình ảnh về dự án này xuất hiện trên báo chí Trung Quốc hồi trong tuần.
Hãng tin Bloomberg tường thuật rằng sự hiện diện của Trung Quốc trên đảo Phú Lâm, mà họ gọi là đảo Vĩnh Hưng (Yongxing), có phần chắc sẽ làm tăng căng thẳng trong các quan hệ bang giao giữa hai nước láng giềng cộng sản đang tranh giành chủ quyền Biển Đông, nơi có các tuyến hàng hải thiết yếu cho giao thương quốc tế.
Trên đảo Phú Lâm, ngoài phi đạo mới xây, còn có nhiều tòa kiến trúc dùng làm ngân hàng, bưu điện, và văn phòng chính phủ.
Phi đạo mới xây là cơ sở quân sự mới của Trung Quốc, có thể khiến các nước như Việt Nam quay sang Hoa Kỳ để tìm mua các phi cơ tiên tiến cho lực lượng hải quân của họ để có thể chống lại những hành động hung hăng của Trung Quốc.
Bloomberg trích lời một nhà nghiên cứu thuộc Trường Quan hệ Quốc tế Rajaratnam ở Singapore, Collin Koh, nói rằng “Việt Nam sẽ không bỏ qua dễ dàng động thái này. Phi đạo mới sẽ làm tăng căng thẳng ngoại giao giữa hai nước.”
VNN dẫn lời ông Lê Hải Bình, nói rằng khi xây phi đạo, Trung Quốc vi phạm luật quốc tế và phương hại tới các quan hệ song phương.
Ông Lê Hải Bình cho rằng động thái này đi ngược lại một thỏa thuận đạt được giữa hai nước để giải quyết các cuộc tranh chấp biển đảo, đồng thời vi phạm thỏa thuận năm 2002 giữa Trung Quốc và ASEAN về cách ứng xử trên Biển Đông.
Trung Quốc coi vùng biển trong phạm vi tấm bản đồ chín đoạn của Biển Đông do họ xuất bản lần đầu trong thập niên 1940, là lãnh thổ thuộc Trung Quốc, và đang xây các đảo nhân tạo trong vùng biển Trường Sa để củng cố những đòi hỏi chủ quyền của Bắc Kinh.
Hãng tin Kyodo hôm thứ Sáu tường thuật rằng các nước như Việt Nam và Philippines lo ngại Trung Quốc có thể tìm cách thiết lập một khu nhận dạng phòng không trên Biển Đông, như họ đã làm tại Biển Hoa Đông.
Bề ngang của đảo Phú Lâm chỉ rộng 1,8 km, đường phi đạo mới xây dài hơn 2.000 mét, các nhà phân tích cho rằng phi đạo này sẽ được quân đội Trung Quốc sử dụng như một tàu sân bay “không thể đánh chìm,” có thể cung cấp bãi đáp và nơi cất cánh cho các phi cơ của lực lượng hải quân của Quân đội Nhân dân Trung Quốc.
Tờ South China Morning Post dẫn lời một nhà phân tích nói rằng Trung Quốc phổ biến những hình ảnh có độ phân giải cao của phi đạo mới xây trên báo chí, là một động thái nhằm cảnh cáo Việt Nam và Hoa Kỳ rằng Trung Quốc đang củng cố sự hiện diện quân sự của nước này trong khu vực.
Bắc Kinh bày tỏ phẫn nộ về loan báo của Hoa Kỳ mới đây cho biết Washington đã tháo bỏ một phần lệnh cấm bán vũ khí sát thương đã áp dụng nhiều thập niên nay đối với Việt Nam.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nói nới lỏng lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam chỉ áp dụng đối với các thiết bị giám sát hàng hải và an ninh, nhưng các nhà quan sát quân sự Trung Quốc nói mục đích của Mỹ là giúp nâng cao khả năng phòng vệ của Hà Nội trên Biển Đông.
Nguồn: Bloomberg, Kyodo, Worldpress.com
