Tổ chức quốc tế giám sát việc phá hủy vũ khí hóa học của Syira nay đang điều tra về một vụ tấn công bằng khí chlorine có thể đã xảy ra tại nước này.
Syria đã phá hủy đại đa số kho vũ khí hóa học mà chính phủ Damascus đã khai báo là 1.300 tấn.
Ông Greg Thielmann, một chuyên gia về vũ khí có sức tàn sát hàng loạt thuộc Hiệp hội Kiểm soát Vũ khí, nói rằng kho vũ khí của Syria chức nhiều loại hóa chất khác nhau.
Ông Thielmann nói: “Họ có tác nhân mù-tạt, là một loại vũ khí hóa học rất cổ xưa, được sử dụng lần đầu vào Thế chiến thứ nhất. Và rồi họ lại có thêm các tác nhân khí gây ngạt thần kinh như sarin, và họ cũng có một số khí VX nữa. Và tất cả những loại hóa chất ấy nằm trong một danh sách cần tiêu hủy. Thực ra, có hơn 90 phần trăm các tác nhân đó đã bị tiêu hủy hay chuyển ra khỏi nước.”
Giám sát quốc tế
Việc tiêu hủy kho vũ khí hóa học của Syria được đặt dưới sự giám sát của Tổ chức Cấm Sử dụng Vũ khí Hóa học – còn gọi tắt là OPCW - một thực thể độc lập có quan hệ công tác với Hoa Kỳ.
Hồi tháng 9 vừa qua, Syria đã đồng ý phế thải các vũ khí hóa học của họ sau áp lực từ Nga và mối đe dọa hành động quân sự của Hoa Kỳ. Syria đã đồng ý phá hủy toàn bộ vũ khí hóa học trước ngày 30 tháng 6.
OPCW cũng đang điều tra những lời cáo buộc rằng chính phủ Syria hồi tháng 4 là đã sử dụng khí chlorine để tấn công thường dân và các lực lượng nổi dậy.
Vụ tấn công bằng khí chlorine bị tố cáo
Ông Joe Cirincione, Chủ tịch Quỹ Ploughshares, một quỹ tập trung vào các vấn đề giải trừ vũ khí, nói rằng có nhiều bằng chứng cho thấy Syria dùng khí chlorine trong những loại “bom thùng.”
“Những chiếc thùng này được nhét đầy chất nổ cùng với đinh và mảnh đạn, rồi được ném ra từ các máy bay, từ các trực thăng cơ, vào những gì bị coi là cứ địa của phe nổi dậy hoặc trong nhiều trường hợp là các trường học, bệnh viện, cơ sở dân sự. Dường như có bằng chứng là trong một chục, có lẽ đến cả hai chục vụ, khí chlorine đã được trộn vào."
Ông Ralf Trapp, một chuyên gia về vũ khí hóa học và cựu giới chức của OPCW, nói không có bằng chứng quyết đoán rằng chính phủ Syria sử dụng khí chlorine.
Ông Trapp nói: “Vào thời điểm này, chúng ta không thể loại trừ một cách dứt khoát rằng đã có một số hoạt động được dựng lên để giả vờ là có một vụ tấn công bằng khí chlorine trong khi thực sự là không có - hoặc có một vụ, nhưng là từ phía bên kia. Vì thế mà có một số câu hỏi cần phải đặt ra vào thời điểm này. OPCW đang điều tra và tôi nghĩ nên thận trọng chờ cho đến khi chúng ta có thêm chi tiết về những gì thực sự xảy ra ở thực địa trước khi rút ra các kết luận.”
OPCW buộc phải tạm thời đình chỉ chuyến đi tìm hiểu sự thực sơ khởi sau khi đoàn công voa của họ bị tấn công. Chính phủ Syria và phe nổi dậy đổ lỗi cho nhau về vụ tấn công này.
Chlorine không nằm trong danh sách hóa chất bị cấm chỉ
Ông Trapp nói chlorine không nằm trong danh sách các hóa chất độc hại bị cấm chỉ theo Công ước về Vũ khí Hóa học bởi vì nó là một hóa chất công nghiệp thông thường, tuy độc hại.
Ông giải thích: “Chlorine là một hóa chất được sử dụng rất rộng rãi – nó được dùng để lọc nước. Nó được dùng trong công nghiệp và cho các mục đích tẩy rửa - rất nhiều công dụng và với các khối lượng rất lớn. Vì thế hóa chất này rất dễ tiếp cận.”
Ông Charles Duelfer đứng đầu Nhóm Thăm dò Iraq điều tra về mức độ vũ khí có sức tàn sát hàng loạt của Saddam Hussein sau vụ tiến quân năm 2003.
Ông Duelfer nói: “Sự vi phạm kỹ thuật, nếu thực sự chính phủ Syria sử dụng chlorine làm vũ khí, không phải là họ có chlorine, mà là vì họ sử dụng nó như một vũ khí. Vì thế không phải là một trường hợp tầm thường mà là một thứ có tầm mức ngang với các vũ khí hóa học đang được phá hủy vào thời điểm này.”
Các chuyên gia nói nếu có bằng chứng là Syria đã sử dụng chlorine như một vũ khí, Damascus sẽ vi phạm Công ước về Vũ khí Hóa học mà họ đã ký hồi tháng 9 năm ngoái.
Syria đã phá hủy đại đa số kho vũ khí hóa học mà chính phủ Damascus đã khai báo là 1.300 tấn.
Ông Greg Thielmann, một chuyên gia về vũ khí có sức tàn sát hàng loạt thuộc Hiệp hội Kiểm soát Vũ khí, nói rằng kho vũ khí của Syria chức nhiều loại hóa chất khác nhau.
Ông Thielmann nói: “Họ có tác nhân mù-tạt, là một loại vũ khí hóa học rất cổ xưa, được sử dụng lần đầu vào Thế chiến thứ nhất. Và rồi họ lại có thêm các tác nhân khí gây ngạt thần kinh như sarin, và họ cũng có một số khí VX nữa. Và tất cả những loại hóa chất ấy nằm trong một danh sách cần tiêu hủy. Thực ra, có hơn 90 phần trăm các tác nhân đó đã bị tiêu hủy hay chuyển ra khỏi nước.”
Giám sát quốc tế
Việc tiêu hủy kho vũ khí hóa học của Syria được đặt dưới sự giám sát của Tổ chức Cấm Sử dụng Vũ khí Hóa học – còn gọi tắt là OPCW - một thực thể độc lập có quan hệ công tác với Hoa Kỳ.
Hồi tháng 9 vừa qua, Syria đã đồng ý phế thải các vũ khí hóa học của họ sau áp lực từ Nga và mối đe dọa hành động quân sự của Hoa Kỳ. Syria đã đồng ý phá hủy toàn bộ vũ khí hóa học trước ngày 30 tháng 6.
OPCW cũng đang điều tra những lời cáo buộc rằng chính phủ Syria hồi tháng 4 là đã sử dụng khí chlorine để tấn công thường dân và các lực lượng nổi dậy.
Vụ tấn công bằng khí chlorine bị tố cáo
Ông Joe Cirincione, Chủ tịch Quỹ Ploughshares, một quỹ tập trung vào các vấn đề giải trừ vũ khí, nói rằng có nhiều bằng chứng cho thấy Syria dùng khí chlorine trong những loại “bom thùng.”
“Những chiếc thùng này được nhét đầy chất nổ cùng với đinh và mảnh đạn, rồi được ném ra từ các máy bay, từ các trực thăng cơ, vào những gì bị coi là cứ địa của phe nổi dậy hoặc trong nhiều trường hợp là các trường học, bệnh viện, cơ sở dân sự. Dường như có bằng chứng là trong một chục, có lẽ đến cả hai chục vụ, khí chlorine đã được trộn vào."
Ông Ralf Trapp, một chuyên gia về vũ khí hóa học và cựu giới chức của OPCW, nói không có bằng chứng quyết đoán rằng chính phủ Syria sử dụng khí chlorine.
Ông Trapp nói: “Vào thời điểm này, chúng ta không thể loại trừ một cách dứt khoát rằng đã có một số hoạt động được dựng lên để giả vờ là có một vụ tấn công bằng khí chlorine trong khi thực sự là không có - hoặc có một vụ, nhưng là từ phía bên kia. Vì thế mà có một số câu hỏi cần phải đặt ra vào thời điểm này. OPCW đang điều tra và tôi nghĩ nên thận trọng chờ cho đến khi chúng ta có thêm chi tiết về những gì thực sự xảy ra ở thực địa trước khi rút ra các kết luận.”
OPCW buộc phải tạm thời đình chỉ chuyến đi tìm hiểu sự thực sơ khởi sau khi đoàn công voa của họ bị tấn công. Chính phủ Syria và phe nổi dậy đổ lỗi cho nhau về vụ tấn công này.
Chlorine không nằm trong danh sách hóa chất bị cấm chỉ
Ông Trapp nói chlorine không nằm trong danh sách các hóa chất độc hại bị cấm chỉ theo Công ước về Vũ khí Hóa học bởi vì nó là một hóa chất công nghiệp thông thường, tuy độc hại.
Ông giải thích: “Chlorine là một hóa chất được sử dụng rất rộng rãi – nó được dùng để lọc nước. Nó được dùng trong công nghiệp và cho các mục đích tẩy rửa - rất nhiều công dụng và với các khối lượng rất lớn. Vì thế hóa chất này rất dễ tiếp cận.”
Ông Charles Duelfer đứng đầu Nhóm Thăm dò Iraq điều tra về mức độ vũ khí có sức tàn sát hàng loạt của Saddam Hussein sau vụ tiến quân năm 2003.
Ông Duelfer nói: “Sự vi phạm kỹ thuật, nếu thực sự chính phủ Syria sử dụng chlorine làm vũ khí, không phải là họ có chlorine, mà là vì họ sử dụng nó như một vũ khí. Vì thế không phải là một trường hợp tầm thường mà là một thứ có tầm mức ngang với các vũ khí hóa học đang được phá hủy vào thời điểm này.”
Các chuyên gia nói nếu có bằng chứng là Syria đã sử dụng chlorine như một vũ khí, Damascus sẽ vi phạm Công ước về Vũ khí Hóa học mà họ đã ký hồi tháng 9 năm ngoái.
