Các nhà khoa học ngày 14/9 cho hay phát hiện trên đám mây acid của Sao Kim một chất khí có tên phosphine cho thấy vi sinh vật có thể cư ngụ trên hành tinh láng giềng của Trái Đất, một dấu hiệu nêu lên khả năng có sự sống bên ngoài Trái Đất.
Các nhà nghiên cứu không phát hiện các vi sinh vật thực thụ nhưng lưu ý rằng trên Trái Đất, khí phosphine được sản xuất bởi các vi sinh vật sinh sôi nảy nở trong những môi trường thiếu oxy. Nhóm khoa học gia quốc tế này thoạt đầu phát hiện khí phosphine bằng viễn vọng kính James Clerk Maxwell tại Hawaii và sau đó xác nhận bằng viễn vọng kính radio gồm 8 thấu kính với đường kính 6 mét có tên là Atacama ở Chile.
Sự hiện hữu của sự sống ngoài Trái Đất lâu nay là một trong những câu hỏi hàng đầu của khoa học. Các nhà khoa học đã dùng phi thuyền thăm dò và viễn vọng kính để tìm “chỉ dấu sinh học,” tức dấu hiệu gián tiếp của sự sống-trên những hành tinh và mặt trăng khác trong thái dương hệ của chúng ta và xa hơn nữa.
“Với những điều chúng ta biết hiện nay về Sao Kim, cách giải thích hợp lý nhất về phosphine, nghe tuyệt vời, là sự sống,” nhà vật lý thiên văn chuyên khoa phân tử tại Viện Công nghệ Massachusetts, đồng tác giả cuộc nghiên cứu, Clara Sousa-Silva, nói.
“Tôi nhấn mạnh sự sống, giải thích cho khám phá của chúng tôi, luôn luôn nên là giải pháp cuối cùng,” bà Soussa-Silva nói thêm. “Điều này quan trọng vì, nếu là khí phosphine, và nếu là sự sống thì nghĩa là chúng ta không đơn độc. Cũng có nghĩa là bản thân sự sống là rất thông thường, và chắc hẳn có nhiều hành tinh có sự sống trong thiên hà của chúng ta.”
Khí phosphine bao gồm một một nguyên tử phốt-pho và 3 nguyên tử hy-dro kết hợp với nhau, rất độc đối với người.
Những viễn vọng kính đặt trên mặt đất như loại được dùng trong cuộc nghiên cứu này giúp các nhà khoa học nghiên cứu về hóa tính và những đặc tính khác của các vật thể trong không gian.
Cuộc nghiên cứu đang được tiếp tục để hoặc xác nhận sự hiện diện của sự sống hoặc tìm một cách giải thích khác.
Sao Kim là hành tinh láng giềng gần nhất của Trái Đất. Sao Kim có cấu trúc tương tự nhưng nhỏ hơn Trái Đất một ít và là hành tinh thứ hai tính từ mặt trời. Trái Đất là hành tinh thứ ba. Sao Kim được bao bọc bằng một bầu khí quyển độc hại dày đặc, giữ nhiệt. Nhiệt độ bề mặt lên tới 471 độ C, đủ làm tan chảy chì.
“Không sự sống nào có thể tồn tại trên bề mặt Sao Kim, vì hoàn toàn không thể ở được, ngay cả với các sinh vật hóa học hoàn toàn khác biệt với chúng ta,” bà Sousa-Silva nói. “Nhưng cách đây một thời gian khá lâu, Sao Kim có thể có sự sống trên bề mặt, trước khi ảnh hưởng của khí nhà kính làm cho đa phần hành tinh này hoàn toàn không thể cư ngụ được.”
Một số nhà khoa học nghi là các đám mây cao của Sao Kim, với nhiệt độ ôn hòa khoảng 30 độ C, có thể chứa đựng những vi sinh vật trong không gian chịu đựng được độ acid cực mạnh. Những đám mây này chứa 90% là acid sulphuric. Các vi sinh vật trên Trái Đất không thể sống trong môi trường acid như vậy.
Trên Trái Đất, các siêu vi sinh vật trong “môi trường không có oxy-hệ sinh thái không trông cậy vào oxy- sản xuất ra phosphine. Những môi trường này bao gồm những nhà máy chất thải, đầm lầy, ruộng lúa, và đất ngập nước, trầm tích ở đáy hồ và chất thải và ruột của nhiều động vật. Khí phosphine cũng xuất phát từ một vài bối cảnh công nghiệp phi sinh học.
Để sản xuất phosphine, vi khuẩn của Trái Đất dùng phốt-phát từ khoáng chất hay những chất liệu sinh học và thêm khí hydro vào.
Lẽ ra Sao Kim không thuận lợi cho phosphine. Bề mặt và bầu khí quyển của Sao Kim giàu hỗn hợp oxy có thể nhanh chóng phản ứng và tiêu hủy phosphine.
“Phải có chất gì tạo ra phosphine trên Sao Kim cũng nhanh bằng tiến trình nó bị hủy hoại,” đồng tác giả cuộc nghiên cứu bà Anita Richards đồng thời là một nhà vật lý thiên văn thuộc Trường đại học Manchester ở Anh nói.
Trước đây phi thuyền không gian robot từng lên thăm Sao Kim, có lẽ cần có một chuyến thăm dò mới bằng phi thuyền để xác nhận có hay không sự sống trên hành tinh này.
